Phân tích bài thơ Tây Tiến của Quang Dũng(hay nhất)

Bởi

I. Các ý chính cần có trong bài Phân tích Tây Tiến

1/ Ý chính Đoạn 1 bài Tây Tiến

“Sông Mã xa rồi Tây Tiến ơi…

Mai Châu mùa em thơm nếp xôi”

Nhớ cuộc hành quân khó khăn của đoàn quân Tây Tiến và quang cảnh tự nhiên miền Tây hùng vĩ, hoang vu, dữ dội.

*Đoạn mở đầu nói chung nỗi nhớ Tây Tiến:

“ Sông Mã xa rồi Tây Tiến ơi

Nhớ về rừng núi, nhớ chơi vơi”

– Từ láy “chơi vơi”, hiệp vần “ơi” mở ra một ko gian vời vợi của nối nhớ đồng thời diễn tả tinh tế một xúc cảm mơ hồ, khó định hình nhưng rất thực. 

Điệp từ “nhớ” tô đậm xúc cảm toàn bài, ko phải trùng hợp nhưng mà nhan đề lúc đầu của bài thơ tác giả đặt là Nhớ Tây Tiến. Nỗi nhớ trở đi trở lại trong toàn bài thơ tạo nên giọng thơ hoài niệm sâu lắng, bổi hổi. Nỗi nhớ tha thiết, niềm thương da diết nhưng mà thi sĩ dành cho miền Tây, cho đồng chí cũ của mình lúc xa cách chứa chan biết bao.

* Nỗi nhớ về tự nhiên Tây Bắc hùng vĩ, dữ dội nhưng cũng thật êm đềm thơ mộng.

– Nhớ những địa danh nhưng mà đoàn quân Tây Tiến đã đi qua, Sài Khao, Mường Lát, Pha Luông, Mường Hịch, Mai Châu những địa danh lúc đi vào thơ Quang Dũng nó ko còn mang màu sắc trung tính, vô hồn trên bản đồ nữa nhưng mà gợi lên ko khí núi rừng xa xôi, xa lạ, hoang vu và bí hiểm.

– Nhớ tuyến đường hành quân khấp khểnh, hiểm trở, đầy sự nguy hiểm giữa một bên là núi cao với một bên là vực sâu thăm thẳm: Dốc khúc khuỷu, dốc thăm thẳm, Hẻo lánh, sương lấp. Ko gian được mở ra ở nhiều chiều: chiều cao tới chiều sâu hút của những dốc núi, chiều sâu của vực thẳm, bề rộng của những thung lũng trải ra sau màn sương. Các từ láy giàu sức tạo hình khiến người đọc tưởng tượng những tuyến đường loanh quanh, dốc rồi lại dốc, những đỉnh đèo hoang vắng khuất vào mây trời; Cách ngắt nhịp 4/3 của câu thơ thứ ba tạo thành một đường gấp khúc của dáng núi; ba dòng thơ liên tục sử dụng nhiều thanh trắc gợi sự vất vả nhọc nhằn.

– Nhớ những những ngôi nhà như trôi bồng bềnh trong ko gian sương rừng mưa núi, mưa giăng đầy biến thung lũng thành “xa khơi”.

– Nhớ âm thanh “gầm thét” của thác dữ, tiếng gầm gào của loài hổ dữ rình rập vồ người mỗi lúc chiều tới, đêm về. Thời kì buổi chiều, về đêm lại càng nhấn mạnh thêm cảm giác hoang vu của chốn “sơn lâm bóng cả cây già”. Những từ ngữ và hình ảnh nhân hóa được thi sĩ sử dụng để tô đậm ấn tượng về một vùng núi hoang vu dữ dội. 

-> Bức tranh của núi rừng miền Tây giàu được vẽ bằng văn pháp vừa hiện thực, vừa lãng mạn, vừa giàu chất họa lại giàu chất nhạc. Nét vẽ vừa gân guốc, mạnh mẽ, dữ dội nhưng lại cũng rất mềm mại tạo nên vẻ đẹp hài hòa cho bức tranh tự nhiên vừa dữ dội hung vĩ, vừa lãng mạn thơ mộng.

* Nỗi nhớ về đồng chí và những kỉ niệm trên đường hành quân:

– Nhớ cảm nhận lãng mạn về tuyến đường hành quân trong đêm như đi trong hương hoa và ánh sáng “hoa về trong đêm hơi”, nhớ cái tếu táo, sáng sủa trong khó khăn với vẻ đẹp hồn nhiên qua cách nói hóm hỉnh “súng ngửi trời”. Quang Dũng đã gợi được “chất lính” trẻ trung, vẻ tươi mới, sức sống dạt dào trong tâm hồn của người lính Tây Tiến vốn xuất thân từ những thanh niên trí thức trẻ Hà Nội.

– Nhớ những người đồng chí đã ngã xuống nhưng ko bi luỵ. Nỗi mất mát, niềm cảm thương được nói bằng giọng thơ ngang tàng, tự hào “gục bên súng mũ quên mất đời”.

– Nhớ tình cảm quân dân giữa những người lính Tây Tiến và đồng bào Tây Bắc “Nhớ ôi… thơm nếp xôi”. Họ ngừng chân nơi xóm núi sau chặng đường dài vất vả, họ quây quần trong thú vui ấm áp, niềm hạnh phúc bên những nồi cơm còn thơm làn gạo mới. Nhớ ôi!- nỗi nhớ da diết, đượm đà, sự gắn kết tình nghĩa thủy chung, giữa những con người miền Tây Bắc của tổ quốc với quân nhân kháng chiến.

=> Đoạn thơ chỉ là khúc dạo đầu của một bản nhạc về nỗi nhớ, song cũng đã kịp ghi lại những vẻ đẹp rất riêng của tự nhiên núi rừng Tây Bắc. Trên nền của bức tranh tự nhiên dữ dội nhưng mà thơ mộng đấy, những người lính Tây Tiến hiện lên can trường dũng cảm nhưng cũng lãng mạn hào hoa. Sự gắn bó của thi sĩ với tự nhiên và con người nơi đấy là bộc lộ của tấm lòng gắn bó với quê hương, non sông. Đồng thời là tấm lòng trĩu nặng mến thương của Quang Dũng với những người đồng chí, đồng chí của mình.

2/ Ý chính Đoạn 2 bài Tây Tiến 

“Doanh trại bừng lên hội hoa chúc….

Trôi dòng nước lũ hoa đu đưa

Nhớ những kỉ niệm đẹp về tình quân dân trong đêm liên hoan và cảnh sông nước miền Tây thơ mộng.

Những kỉ niệm về tình quân dân thắm thiết qua những đêm liên hoan văn nghệ đậm màu sắc lãng mạn, trữ tình

– Đêm liên hoan được mô tả bằng những cụ thể lãng mạn:

+ Đêm liên hoan như đêm hội giao duyên, đêm tân hôn của những cặp tình nhân (hội hoa chúc)

+ Nhân vật trung tâm của đêm hội là những thiếu nữ Tây Bắc trong những bộ y phục và vũ điệu vừa lộng lẫy, vừa e thẹn, tình tứ. 

+ Cái nhìn trẻ trung, ngỡ ngàng, ngạc nhiên, say mê sung sướng của những người lính Tây Tiến trước vẻ đẹp phương xa.

Bằng văn pháp tài hoa, lãng mạn, thi trung hữu nhạc,tác giả đã làm nổi trội vẻ đẹp giàu bản sắc văn hoá, phong tục của đồng bào vùng biên giới cùng tình cảm quân dân thắm thiết và tâm hồn sáng sủa yêu đời, yêu cuộc sống của người lính Tây Tiến

Vẻ đẹp của con người và cảnh vật miền Tây Bắc trong chiều sương trên sông nước Châu Mộc

– Cảnh sông nước Tây bắc 

+ Ko gian trên dòng sông, cảnh vật Châu Mộc hiện lên thật mờ ảo, thơ mộng nhuốm màu sắc cổ tích, huyền thoại.

+ Nổi trội lên trên bức tranh sông nước là cái dáng mềm mại, uyển chuyển của người con gái Tây Bắc trên con thuyền độc mộc.

+ Những bông hoa rừng cũng như đang đu đưa làm duyên trên dòng nước lũ. 

+Những bông lau ven rừng như có hồn và gợi nhớ da diết. 

– Nỗi nhớ da diết, tự hỏi cũng là tự khẳng định “có nhớ, có thấy…”

=> Văn pháp lãng mạn, gợi tả, xúc cảm trữ tình, nỗi nhớ da diết, trình bày tình yêu, sự gắn bó với tự nhiên, cuộc sống, con người miền Tây.

3/ Ý chính Đoạn 3 bài Tây Tiến: 

Bức tượng người lính Tây Tiến bất tử với thời kì

Đoạn thơ tập trung vào khắc họa hình ảnh người lính Tây Tiến bằng văn pháp lãng mạn nhưng ko thoát ly hiện thực với xúc cảm bi tráng.

– Vẻ đẹp lẫm liệt, kiêu hùng, hào hoa, lãng mạn: 

+ Sẵn sàng đương đầu với những trở ngại, thiếu thốn, bệnh tật: Thân hình tiều tuỵ vì sốt rét rừng của người lính Tây Tiến : ko mọc tóc, xanh màu lá

+ Trong khó khăn, hình tượng người lính Tây Tiến vẫn xuất hiện với dáng vẻ uy phong, lẫm liệt, vẫn toát lên cốt cách, khí phách hào hùng, mạnh mẽ: xanh màu lá, dữ oai hùm

+ Trong khó khăn nhưng:

~ vẫn hướng về nhiệm vụ tranh đấu, vẫn “mộng qua biên giới” – mộng chiến công, khát khao lập công; 

~ “mơ Hà Nội dáng kiều thơm” – mơ về, nhớ về dáng hình kiều diễm của người thiếu nữ đất Hà thành thanh lịch. 

Những hình ảnh thơ trình bày tâm hồn mộng mơ, lãng mạn của người lính – những chàng trai ra đi từ đất Hà Nội thanh lịch. Những giấc “mộng” và “mơ” đấy như tiếp thêm sức mạnh để các anh vượt khó khăn để lập nên nhiều chiến công.

– Vẻ đẹp bi tráng:

+ Những người lính trẻ trung, hào hoa đó gửi thân mình nơi biên thuỳ xa xôi, sẵn sàng tự nguyện hiến dâng “Đời xanh” cho Tổ Quốc nhưng mà ko hề tiếc nuối.

+ Hình ảnh “áo bào thay chiếu” là cách nói sang trọng hóa sự hy sinh của người lính Tây Tiến.

+ Họ coi cái chết tựa lông hồng. Sự hy sinh đấy nhẹ nhõm, thanh thản như trở về với đất mẹ: “anh về đất”.

+ “Sông Mã gầm lên khúc độc hành” : Vong linh người tử sĩ đó hoà cùng núi sông. Con sông Mã đã tấu lên khúc nhạc độc tấu đau thương, hùng tráng để tiễn người lính vào cõi bất tử: Âm hưởng dữ dội tô đậm cái chết bi tráng của người lính Tây Tiến.

+ Hàng loạt từ Hán Việt: Biên thuỳ, viễn xứ, chiến trường, độc hành… gợi ko khí tôn nghiêm, trang trọng lúc nói về sự hi sinh của người lính Tây Tiến.

=> Hình ảnh người lính Tây Tiến phảng phất vẻ đẹp lãng mạn nhưng mà bi tráng của người tráng sĩ người hùng xưa.

4/ Ý chính Đoạn 4 bài Tây Tiến đoạn thơ còn lại

– Khẳng định vẻ đẹp ý thức của người lính Tây Tiến đối với thời đại và đối với lịch sử:

+ Vẻ đẹp ý thức của người vệ quốc quân thời kì đầu kháng chiến: một đi ko trở lại, ra đi ko hứa ngày về. 

+ Vẻ đẹp của người lính Tây Tiến sẽ còn mãi với thời kì, với lịch sử dân tộc, là chứng nhân xinh xắn của thời đại chống thực dân Pháp.

– Cụm từ người đi ko hứa ước trình bày ý thức quyết ra đi ko hứa ngày về. Hình ảnh đường lên thăm thẳm gợi lên cả một chặng đường gian lao của đoàn quân Tây Tiến.

Vẻ đẹp bất tử của người lính Tây Tiến được trình bày ở âm hưởng, giọng điệu của cả 4 dòng thơ. Chất giọng thoáng buồn pha lẫn chút bâng khuâng, song chủ đạo vẫn là giọng hào hùng đầy khí phách.

II. Phân tích bài thơ Tây Tiến hay nhất

1. Mở bài Phân tích bài thơ Tây Tiến của Quang Dũng

       Quang Dũng là một thi sĩ có tâm hồn hào hoa, lãng mạn. Thơ của ông thường viết về thời kỳ kháng chiến với sự liên kết giữa vẻ đẹp tự nhiên và vẻ đẹp con người, đặc trưng là vẻ đẹp của người lính. Bài thơ Tây Tiến chính là một trong những tác phẩm xuất sắc nhất của ông.

2. Thân bài Phân tích bài thơ Tây Tiến của Quang Dũng

       Tây Tiến sáng tác năm 1948 gợi cảm hứng từ nỗi nhớ về tự nhiên và người chiến binh Tây Tiến. Gợi tả về những vẻ đẹp đấy, ngòi bút Quang Dũng đã trình bày rất xuất sắc với sự chứa chan về xúc cảm. 

“Sông Mã xa rồi Tây Tiến ơi!

Nhớ về rừng núi nhớ chơi vơi

Sài Khao sương lấp đoàn quân mỏi,

Mường Lát hoa về trong đêm hơi.”

       Hai câu thơ đầu gợi lên toàn thể xúc cảm về nỗi nhớ và hoài niệm của tác phẩm. Câu thơ thứ nhất sử dụng nhịp 2/2/3 là tiếng gọi thân yêu với xúc cảm nhớ nhung dâng trào . Quang Dũng gọi tên sông Mã vì sông Mã chính là địa danh gắn với chặng đường hành quân và chứng kiến bao kỷ niệm vui buồn. Câu thơ thứ hai là nỗi nhớ chơi vơi ko thể định hình được cứ mãi luẩn quẩn trong tâm trí thi sĩ và vẽ về điều gì đó xa xôi, mất mát, hụt hẫng. Sài Khao, Sương Lát là những địa danh rất nổi tiếng ở Tây Bắc được tác giả sử dụng để gợi lên nỗi nhớ chơi vơi của mình. “Mường Lát hoa về trong đêm hơi” là câu thơ với toàn thanh bằng lạ mắt tái tạo hình ảnh hoa xuất hiện mờ mờ trong sương.

“Dốc lên khúc khuỷu dốc thăm thẳm,

Hẻo lánh cồn mây, súng ngửi trời.

Nghìn thước lên cao, nghìn thước xuống,

Nhà người nào Pha Luông mưa xa khơi.”

        Bức tranh tự nhiên xuất hiện với vẻ đẹp hùng vĩ , hiểm trở với những khu vực đồi núi cao, vực thẳm: “Khúc khuỷu”, “thăm thẳm”, “hẻo lánh”, “súng ngửi trời” cùng với âm thanh rùng rợn làm cho sự dữ dội đấy được tăng lên hàng nghìn lần. Không những thế, tự nhiên nơi đây cũng rất êm dịu, huyền ảo “nhà người nào Pha Luông mưa xa khơi”, người lính được hòa mình vào cuộc sống gia đình, quây quần bên bếp lửa chiều tối. Đoạn thơ tiếp theo vẻ nên hình ảnh người lính quả cảm, hào hoa và cũng rất đỗi lãng mạn:

“Anh bạn dãi dầu ko bước nữa,

Gục lên súng mũ quên mất đời!

Chiều chiều oai linh thác gầm thét,

Đêm đêm Mường Hịch cọp trêu người.

Nhớ ôi Tây Tiến cơm lên khói,

Mai Châu mùa em thơm nếp xôi.”

        Người lính phải đương đầu với biết bao khó khăn, thử thách, hi sinh. Dù can trường trong khó khăn nhưng trên tuyến đường hành quân ko ít người phải hy sinh nơi núi cao, vực thẳm. Họ hi sinh trong tư thế hiên ngang, vẫn cầm chắc súng trên tay: “Anh bạn dãi dầu ko bước nữa, gục lên súng mũ quên mất đời!” Vẻ hoang dại của núi rừng tây bắc luôn là nguy hiểm của biết bao con người: “đêm đêm Mường Hịch cọp trêu người”. Tuy nhiên người lính vẫn mang trong mình một tâm hồn hào hoa, lãng mạn, họ hòa mình vào tự nhiên để trút bỏ mọi nhọc nhằn thể xác. Cái nhìn lãng mạn đã giúp Quang Dũng tạo nên màu sắc bi tráng trong hình ảnh người lính Tây Tiến.

“Doanh trại bừng lên hội hoa chúc,

Kìa em xiêm áo tự bao giờ.

Khèn lên man điệu nàng e ấp,

Nhạc về Viên Chăn xây hồn thơ.”

        Buổi liên hoan văn nghệ với hình ảnh ánh lửa bập bùng xua tan cái tối tăm, lạnh lẽo của núi rừng và trình bày được sự rộn rực, thú vui trong lòng người. Chính trong ko khí âm nhạc, vũ điệu đã góp phần chắp cánh cho tâm hồn hào hoa, lãng mạn của người chiến sĩ. Tiếp theo là hình ảnh ko gian sông nước yên ắng và đầy thi vị.

“Người đi Châu Mộc chiều sương đấy,

Có thấy hồn lau nẻo bờ bến?

Có nhớ dáng người trên độc mộc,

Trôi dòng nước lũ hoa đu đưa?”

        Quang Dũng sử dụng văn pháp mềm mại, tinh tế như để san sẻ buồn vui với người chiến sĩ trên tuyến đường hành quân. Trong màn sương mờ với từng mảng ký ức của hoài niệm, đó là một thông minh mới về ngôn từ trình bày chất lãng mạn của thi sĩ.

“Tây Tiến đoàn binh ko mọc tóc,

Quân xanh màu lá dữ oai hùm.

Mắt trừng gửi mộng qua biên giới,

Đêm mơ Hà Nội dáng kiều thơm.”

       Tuyến đường hành quân thật khó khăn biết bao lúc người lính phải đối diện với những căn bệnh nguy hiểm. Bằng thủ pháp đảo ngữ, Quang Dũng nhấn mạnh vẻ đẹp của từng người chiến binh, thông qua cách mô tả của tác giả những căn bệnh đó ko còn đáng sợ nữa. Hai câu thơ tiếp theo là vẻ đẹp tâm hồn hào hoa của những chàng trai Hà Nội. Người lính dù có ở bất kỳ nơi nào vẫn luôn hướng về quê hương thân yêu của mình.

“Tản mạn biên thuỳ mồ viễn xứ,

Chiến trường đi chẳng tiếc đời xanh.

Áo bào thay chiếu anh về đất

Sông Mã gầm lên khúc độc hành.”

        Cái chết của người lính là cái chết oai hùng mang tầm sử thi, đó chính là lý tưởng cao cả nhất trong cuộc hành trình khó khăn của người lính. Hiện thực nơi đây thật khốc liệt nhưng lại rất hào hùng và ko trở thành quá bi quan.

“Tây Tiến người đi ko hứa ước,

Đường lên thăm thẳm một chia phôi.

Người nào lên Tây Tiến mùa xuân đấy,

Hồn về Sầm Nứa chẳng về xuôi.”

       Cuộc hành trình tranh đấu của người lính là một hành trình dài và khó khăn, thử thách. Người lính ra đi tìm đường bảo vệ tổ quốc  phải trải qua bao thử thách của tự nhiên, của quân thù tưởng nghe đâu ko thể hứa ước ngày gặp lại. Quang Dũng đã kết thúc bài thơ với nhịp thơ chậm và tràn đầy xúc cảm.

       Bài thơ sử dụng các giải pháp tu từ thông minh, văn pháp lãng mạn, từ ngữ lựa chọn, lạ mắt đã trình bày vẻ đẹp của người lính trên tuyến đường hành quân và ngợi ca ý chí tranh đấu cao cả của họ.

3. Kết bài Phân tích bài thơ Tây Tiến của Quang Dũng

       Tây Tiến là bài thơ hay và sẽ mãi ghi dấu trong lòng người đọc về hình ảnh người chiến sĩ quả cảm vượt mọi khó khăn, nguy hiểm để bảo vệ biên thuỳ tổ quốc.

III. Phân tích bài thơ Tây Tiến ngắn gọn

Chiến tranh đã lùi xa, nhưng những dư vang dư hình của nó thì vẫn luôn tồn tại, sống mãi bên đời. Người ta sẽ không thể quên “có cái chết đã hóa thành bất tử” lúc gặp ở trang thơ Tố Hữu, càng ko thể quên hình ảnh người chiến sĩ “đứng cạnh bên nhau chờ giặc tới” đã in sâu trong thơ Chính Hữu. Tự bao giờ, người lính đã trở thành những tượng đài bất tử như thế trong thơ? Đi qua gian lao, bước tới vinh quang, những người lính Tây Tiến cũng trở thành những hình tượng “còn mãi”, “sống mãi”, “đẹp mãi”. Ta gặp lại họ trong những vần thơ thấm đẫm xúc cảm nhưng mà Quang Dũng gửi lại đoàn quân, cùng theo đó là bao nỗi nhớ…

Vốn là một trong những chiến sĩ của đoàn quân, Quang Dũng viết bài thơ bằng tất cả nỗi nhớ một người đồng chí, một người từng cộng khổ và sánh vai, chứ ko phải của một người miền xuôi từng lên thăm miền ngược. Nỗi nhớ gửi từ Phù Lưu Chanh gọi về bao xúc cảm…

Nhớ về Tây Tiến, trước hết là nhớ về những tháng ngày đoàn quân ròng rã trên chặng đường hành quân. Nỗi nhớ trào dâng ngay từ những câu mở đầu:

Sông Mã xa rồi Tây Tiến ơi
Nhớ về rừng núi nhớ chơi vơi

Tiếng gọi thân yêu đồng hành bước chân kí ức. Sông Mã – nơi chứng kiến và san sẻ những buồn vui. Sông Mã – nơi đựng đầy những kỉ niệm và hoài ức. Hành hương về quá khứ, Quang Dũng đã nhắc tới sông Mã như một biểu tượng trước tiên của nỗi nhớ. Nỗi nhớ trải rộng theo thời kì và ngút nghìn trong ko gian, theo những cung đường Tây Bắc.

Hiện lên trong nỗi nhớ là bức tranh về núi rừng Tây Bắc vừa hoang vu, hiểm trở, lại vừa thơ mộng, trữ tình. Cái hoành tráng dữ dội hiện lên ngay ở những cái tên mới mẻ xa lạ: Sài Khao, Mường Lát, Pha Luông, Mường Hịch; ở những hình ảnh tự nhiên lạ mắt, lạ thường: sương lấp, cồn mây, hẻo lánh, khúc khuỷu…Bằng lối diễn tả độc vận, lối phối thanh bằng trắc linh hoạt, Quang Dũng đã diễn tả thành công cái thế hẻo lánh của đèo cao, cái thế mênh mang của mây rừng. Đọc những câu thơ, ta như mường tượng ra những nơi thâm sơn cùng cốc, nơi hang cùng thủy tận, nơi đoạn đường trúc trắc, nơi đèo cao mấp mô nhưng mà đoàn quân từng đi qua. Trong câu thơ Quang Dũng viết: “Nghìn thước lên cao nghìn thước xuống”, ta nhìn thấy cả một dốc núi mở ra, hai miền ko gian đối cực nới dài, cao chót vót và sâu khôn xiết. Những hiểm trở đấy của cảnh rừng từng có lần ta gặp trong thơ Thế Lữ:

Nhớ cảnh sơn lâm bóng cả cây già
Với tiếng gió gào nghìn, với giọng nguồn hét núi
Với lúc thét khúc trường ca dữ dội.

Nơi rừng thiêng nước độc cũng từng có bao tuổi xanh phải bỏ lại, bao mất mát hi sinh luôn tồn tại, để lúc nhớ lại sức ta vẫn phải nhói lòng:

Anh bạn dãi dầu ko bước nữa
Gục lên súng mũ quên mất đời

Hai chữ “dãi dầu” dồn tụ trong đó bao nhiêu gian lao. Nói tới hi sinh, thi sĩ ko tô đậm cái buồn thương nhưng mà nhấn vào cái kiêu bạc của những người lính vốn xuất thân từ Hà Thành nguy nga. Bởi vậy nhưng mà dẫu là bỏ lại tuổi xanh nơi chiến trường lúc đầu hãy còn xanh thì những người lính vẫn phải nhìn thấy trong đó những động lực để bước tiếp.

Và như một lẽ tất nhiên, với những con người nhạy cảm như người lính Tây Tiến, ko lúc nào họ chỉ nhìn thấy cái khốc tàn của núi rừng. Ngay trong sự hoang vu, hiểm trở, những vẻ đẹp trữ tình vẫn ngời lên lấp lóa dưới đôi mắt tinh tế của những chàng trai Hà Thành. Đó là kí ức “Mường Lát hoa về trong đêm hơi”, là nỗi nhớ nhấp nhoáng về “nhà người nào Pha Luông mưa xa khơi”. Một đêm hơi với hoa về trong tay, nó lãng mạn biết nhường nào. Là “đêm hơi” chứ ko phải đêm khuya, cũng ko phải đêm sương, dường như nó vừa gợi thời kì, vừa gợi một cảm giác mờ ảo – mờ đi trong tâm hồn người chiến sĩ. Câu thơ “Nhà người nào Pha Luông mưa xa khơi” được buông nhẹ ra bởi một loạt những thanh bằng như làm dịu lại nhịp thơ, gợi cảm giác bâng khuâng, nhè nhẹ, vừa thân thiện, vừa ấm áp tình thân, tựa bước chân ngừng nghỉ sau những chặng đường dài. Nhớ về cái nên thơ đấy, thi sĩ ko quên mất cảm giác ấm áp tỏa ra từ hương vị riêng của núi rừng, được gợi lên từ thứ “cơm lên khói” vẫn đượm mùi “thơm nếp xôi”.

Kí ức chiến tranh ko chỉ lưu giữ những chiến công, những tàn tích, nhưng mà còn lưu giữ bao kỉ niệm đẹp về tình quân dân thắm thiết, về những chặng đường ngừng chân mến thương ngọt ngào. Tây Tiến trên những chặng đường ngừng chân sau bao ngày hành quân nhọc nhoài tự bao giờ cũng trở thành một phần ko thể quên mất trong nỗi nhớ. Hồi ức về những đêm liên hoan dần dần sống dậy:

Doanh trại bừng lên hội hoa chúc
Kìa em xiêm áo tự bao giờ
Khèn lên man điệu nàng e ấp
Nhạc về Viên Chăn xây hồn thơ

Đoạn thơ lung linh, rộn ràng với đuốc, hoa, với nếp xiêm áo dịu dàng của các cô gái vùng cao đang uốn lượn theo tiếng khèn dìu dặt, bổng trầm như nâng lên hồn rừng sâu núi thẳm. Hai chữ “bừng lên” thật giàu ý nghĩa, giàu sức gợi. Bừng lên trong những ngọn đuốc sáng, bừng lên trong thú vui người lính Hà Thành tới từ xứ lạ phương xa, bừng lên trong tiếng reo vui lúc người phụ nữ bất thần xuất hiện vừa lộng lẫy, vừa tình tứ. “Hoa chúc” nhưng mà người lính mang về trên tay, là hoa lửa đuốc thắp sáng như ngọn đèn rừng, hay là chúc hoa vẫn rọi sáng niềm tin người chiến sĩ? Những đêm liên hoan cứ ấm nồng như thế ko chỉ rực rỡ sắc màu của lửa đuốc, của xiêm áo nhưng mà còn rộn ràng âm thanh của “khèn lên”, của “nhạc về”. Những câu thơ thắm tình quân dân, tựa như cá gặp nước, tựa như con một nhà. Từng hơn một lần ta gặp thứ tình cảm ấm nồng êm đẹp đó trong thơ:

Các anh về mái ấm nhà vui
Tiếng hát câu cười rộn ràng xóm nhỏ

Hay:

Thương nhau chia củ sắn lùi
Bát cơm sẻ nửa chăn sui đắp cùng

Nhưng nếu những câu thơ của Hoàng Trung Thông và Tố Hữu viết bằng cảm hứng hiện thực với những hình ảnh dịu dàng thì câu thơ của Quang Dũng lại mang một vẻ đẹp bay bổng lãng mạn. Âm hưởng lãng mạn đó còn tiế tục ngân dài ở những câu thơ sau:

Người đi Châu Mộc chiều sương đấy
Có thấy hồn lau nẻo bờ bến
Có nhớ dáng người trên độc mộc
Trôi dòng nước lũ hoa đu đưa.

Xa Tây Tiến, thi sĩ ko bao giờ quên những nét đặc trưng của cảnh, của người nơi đèo cao núi thẳm. Những chiều sương bảng lảng hoàng hôn, ngút ngàn sắc trắng hoa lau, những ngọn lau phơ phất như bàn tay vẫy gọi dáng người trên độc mộc. Âm điệu thơ ở đây thay đổi, ko còn vui tươi như trong đêm liên hoan lửa trại nhưng mà dần trở thành man mác bâng khuâng. Hình ảnh thơ cũng ko còn rực rỡ tươi sáng nhưng mà trở thành ảo mờ, mơ hồ. Những nét dáng mảnh mai duyên dáng từ lâu đã trở thành vong linh riêng của Tây Bắc. Một Mai Châu mênh mang sương sớm, phơ phất hồn lau, đu đưa dòng nước. Sự quyện hòa giữa cảnh và người qua vài nét chấm phá đã đủ gọi về ko khí Tây Bắc đầy lãng mạn, đọng lại trong nỗi nhớ bao xúc cảm chơi vơi. Thấm đẫm trong từng nét vẽ là một hoài niệm sâu nặng khó quên, bâng khuâng ko nói hết. Tất cả đã thay bằng lời “có thấy”, “có nhớ” ngọt ngào thành tâm.

Tây Tiến nhìn từ chiều sâu kỉ niệm thật có những hồi ức khó quên. Những có nhẽ đậm sâu nhất lòng Quang Dũng là dáng dấp người lính Tây Tiến từ lâu được khắc tạc thành những người hùng bất tử trong sự ghi nhớ. Mở màn là nhớ về hình ảnh những đoàn binh ko mọc tóc:

Tây Tiến đoàn binh ko mọc tóc
Quân xanh màu lá dữ oai hùm

Bài thơ làm sống dậy hình ảnh của một đoàn quân Vệ quốc. Bước chân họ in trên khắp các nẻo đường non sông. Họ tự nguyện xả thân vào cuộc kháng chiến, khó khăn lắm lúc vượt quá sức chịu đựng của những chàng trai Thủ đô mới từ giã mái trường, góc phố. Một sự thực trần truồng và khắc khổ về người lính thời chiến xuất hiện: Họ sống và tranh đấu nơi rừng sâu núi thẳm, thiếu ăn, thiếu thuốc, sốt rét liên miên tới rụng tóc, trọc đầu, da xanh tái. Quang Dũng chỉ phản ánh lại hiện thực chứ ko hề thổi phồng. Đâu phải riêng Quang Dũng mới nhắc về sự thực đấy. Tố Hữu cũng từng đau lòng nhưng mà viết: “Giọt giọt mồ hôi rơi/ Trên má anh vàng nghệ”. Nhưng vốn mang trong mình khí chất của người chinh phu tráng sĩ, Quang Dũng nói về cái bi chỉ cốt để gợi cái tráng. Người chiến sĩ chủ động “ko mọc tóc” chứ ko phải “tóc ko mọc”. Ta nghe trong đó chút dí dỏm tươi vui, cũng là niềm sáng sủa ko ngại khổ ngại khó.

Quyết tâm giết mổ giặc, khó khăn đói rét ko làm giảm chất lãng mạn vốn có trong từng chiến sĩ. Giữa những cuộc hành quân tranh đấu, họ vẫn dành riêng cho mình năm ba phút để nhớ về quê hương, nhớ về những bóng vía thân yêu: “Mắt trừng gửi mộng qua biên giới/ Đêm mơ Hà Nội dáng kiều thơm.” Tâm hồn lãng mạn đưa các anh về cùng những giấc mơ. Là mơ chứ ko phải nhớ, là xúc cảm nằm trong tiềm thức chứ ko phải trong ý thức, đó là động lực để cho các anh cầm chắc tay súng, như thi sĩ Nguyễn Đình Thi từng nói về xúc cảm đấy:

Những đêm dài hành quân nung nấu
Bỗng phấp phỏng nhớ mắt người yêu.

Nhớ về đồng chí, Quang Dũng cũng ko tránh né những mất mát hi sinh, nhưng hẳn rằng Tây Tiến là một trong số ít bài thơ viết về điều đó một cách thấm thía bằng cảm hứng bi tráng:

Tản mạn biên thuỳ mồ viễn xứ
Chiến trường đi chẳng tiếc đời xanh
Áo bào thay chiếu anh về đất
Sống Mã gầm lên khúc độc hành.

Chốn biên thuỳ nơi bom rơi đạn nổ đã lấy đi bao xương máu, để lại những nấm mồ xanh đã hóa thành bất tử. Nhìn thẳng vào sự thực, ta thấy ở đó bao mất mát hi sinh. Nhưng nhìn xa hơn sự thực, ta thấy đằng sau sự hi sinh là chí khí người người hùng “chẳng tiếc đời xanh”, dám quyết tử cho tổ quốc quyết sinh. Đời xanh là tuổi xanh với bao nhiêu hoa mộng. Đẹp là thế, hứa hứa nhiều là thế nhưng các chiến sĩ ta chẳng tiếc nhưng mà nhiệt thành hiến dâng cho Tổ quốc. Hỏi có sự hi sinh nào cao quý hơn, đáng ca tụng hơn ? Một lần nữa, Quang Dũng khắc tả được ý thức của những chinh phu tráng sĩ thời xưa:

Chí làm trai dặm nghìn da ngựa
Gieo thái sơn nhẹ tựa lông hồng

Ngày xưa, người tráng sĩ chọn cái chết hiên ngang nơi trận mạc với da ngựa bọc thây và coi đó là vinh quang tột đỉnh, còn chiến sĩ Tây Tiến thì “áo bào thay chiếu anh về đất.” Nhịp độ câu thơ chậm rãi và trang trọng. Một cụ thể rất thực được nhắc tới trong câu thơ nhấp nhoáng phong vị cổ này là hình ảnh áo bào thay chiếu. Ko có manh chiếu, các anh “về đất” bằng chiếc áo bào. Ta ko thấy ở đó sự thiếu thốn nhưng mà chỉ thấy khí chất của người người hùng sánh ngang tầm với non sông. Âm thanh của sông Mã gầm lên vừa như tiếng khóc của tự nhiên đất trời, vừa như khúc nhạc kì vĩ đưa cái chết của người lính vào cõi trường cửu.

Những câu thơ cuối khép lại bài được viết như những dòng thường ghi trên mộ chí, cũng là lời hứa thế của một người lính từng gắn bó sâu nặng với đoàn quân:

Tây Tiến người đi ko hứa ước
Đường đi thăm thẳm một chia phôi
Người nào lên Tây Tiến mùa xuân đấy
Hồn về Sầm Nứa chẳng về xuôi.

Đã ra đi là ko ước hứa ngày về, đã ra đi là quyết tâm tới đích. Cái ý thức “một đi ko trở lại” thấm nhuần trong tư tưởng và tình cảm của cả đoàn quân Tây Tiến. Ko vương vấn, lưu luyến chuyện riêng tư, tất cả cho nhiệm vụ cứu nước. Tây Tiến mùa xuân đấy đã trở thành điểm hứa cho mọi trái tim nhung nhớ luôn muốn trở về.

Tây Tiến là vừa là khúc tráng ca, vừa là khúc trầm ca, vừa mang vẻ đẹp hào hoa, vừa chứa vẻ đẹp hào hùng. Quang Dũng đã góp thêm cho nền thi ca kháng chiến một tuyệt phẩm về người lính nhưng mà người nào đi qua cũng phải lưu lại những ấn tượng cho riêng mình.

Các bài viết liên quan:

Đăng bởi: bangtuanhoan.edu.vn

Phân mục: Lớp 12, Ngữ Văn 12

[rule_{ruleNumber}]

#Phân #tích #bài #thơ #Tây #Tiến #của #Quang #Dũng #hay #nhất

[rule_3_plain]

#Phân #tích #bài #thơ #Tây #Tiến #của #Quang #Dũng #hay #nhất

Xem nhanh nội dung1 I. Các ý chính cần có trong bài Phân tích Tây Tiến1.1 1/ Ý chính Đoạn 1 bài Tây Tiến1.2 2/ Ý chính Đoạn 2 bài Tây Tiến 1.3 3/ Ý chính Đoạn 3 bài Tây Tiến: 1.4 4/ Ý chính Đoạn 4 bài Tây Tiến đoạn thơ còn lại2 II. Phân tích bài thơ Tây Tiến hay nhất2.1 1. Mở bài Phân tích bài thơ Tây Tiến của Quang Dũng2.2 2. Thân bài Phân tích bài thơ Tây Tiến của Quang Dũng2.3 3. Kết bài Phân tích bài thơ Tây Tiến của Quang Dũng3 III. Phân tích bài thơ Tây Tiến ngắn gọn
I. Các ý chính cần có trong bài Phân tích Tây Tiến
1/ Ý chính Đoạn 1 bài Tây Tiến
“Sông Mã xa rồi Tây Tiến ơi…
Mai Châu mùa em thơm nếp xôi”
Nhớ cuộc hành quân khó khăn của đoàn quân Tây Tiến và quang cảnh tự nhiên miền Tây hùng vĩ, hoang vu, dữ dội.
*Đoạn mở đầu nói chung nỗi nhớ Tây Tiến:
“ Sông Mã xa rồi Tây Tiến ơi
Nhớ về rừng núi, nhớ chơi vơi”

– Từ láy “chơi vơi”, hiệp vần “ơi” mở ra một ko gian vời vợi của nối nhớ đồng thời diễn tả tinh tế một xúc cảm mơ hồ, khó định hình nhưng rất thực. 
Điệp từ “nhớ” tô đậm xúc cảm toàn bài, ko phải trùng hợp nhưng mà nhan đề lúc đầu của bài thơ tác giả đặt là Nhớ Tây Tiến. Nỗi nhớ trở đi trở lại trong toàn bài thơ tạo nên giọng thơ hoài niệm sâu lắng, bổi hổi. Nỗi nhớ tha thiết, niềm thương da diết nhưng mà thi sĩ dành cho miền Tây, cho đồng chí cũ của mình lúc xa cách chứa chan biết bao.
* Nỗi nhớ về tự nhiên Tây Bắc hùng vĩ, dữ dội nhưng cũng thật êm đềm thơ mộng.
– Nhớ những địa danh nhưng mà đoàn quân Tây Tiến đã đi qua, Sài Khao, Mường Lát, Pha Luông, Mường Hịch, Mai Châu những địa danh lúc đi vào thơ Quang Dũng nó ko còn mang màu sắc trung tính, vô hồn trên bản đồ nữa nhưng mà gợi lên ko khí núi rừng xa xôi, xa lạ, hoang vu và bí hiểm.
– Nhớ tuyến đường hành quân khấp khểnh, hiểm trở, đầy sự nguy hiểm giữa một bên là núi cao với một bên là vực sâu thăm thẳm: Dốc khúc khuỷu, dốc thăm thẳm, Hẻo lánh, sương lấp. Ko gian được mở ra ở nhiều chiều: chiều cao tới chiều sâu hút của những dốc núi, chiều sâu của vực thẳm, bề rộng của những thung lũng trải ra sau màn sương. Các từ láy giàu sức tạo hình khiến người đọc tưởng tượng những tuyến đường loanh quanh, dốc rồi lại dốc, những đỉnh đèo hoang vắng khuất vào mây trời; Cách ngắt nhịp 4/3 của câu thơ thứ ba tạo thành một đường gấp khúc của dáng núi; ba dòng thơ liên tục sử dụng nhiều thanh trắc gợi sự vất vả nhọc nhằn.
– Nhớ những những ngôi nhà như trôi bồng bềnh trong ko gian sương rừng mưa núi, mưa giăng đầy biến thung lũng thành “xa khơi”.
– Nhớ âm thanh “gầm thét” của thác dữ, tiếng gầm gào của loài hổ dữ rình rập vồ người mỗi lúc chiều tới, đêm về. Thời kì buổi chiều, về đêm lại càng nhấn mạnh thêm cảm giác hoang vu của chốn “sơn lâm bóng cả cây già”. Những từ ngữ và hình ảnh nhân hóa được thi sĩ sử dụng để tô đậm ấn tượng về một vùng núi hoang vu dữ dội. 
-> Bức tranh của núi rừng miền Tây giàu được vẽ bằng văn pháp vừa hiện thực, vừa lãng mạn, vừa giàu chất họa lại giàu chất nhạc. Nét vẽ vừa gân guốc, mạnh mẽ, dữ dội nhưng lại cũng rất mềm mại tạo nên vẻ đẹp hài hòa cho bức tranh tự nhiên vừa dữ dội hung vĩ, vừa lãng mạn thơ mộng.
* Nỗi nhớ về đồng chí và những kỉ niệm trên đường hành quân:
– Nhớ cảm nhận lãng mạn về tuyến đường hành quân trong đêm như đi trong hương hoa và ánh sáng “hoa về trong đêm hơi”, nhớ cái tếu táo, sáng sủa trong khó khăn với vẻ đẹp hồn nhiên qua cách nói hóm hỉnh “súng ngửi trời”. Quang Dũng đã gợi được “chất lính” trẻ trung, vẻ tươi mới, sức sống dạt dào trong tâm hồn của người lính Tây Tiến vốn xuất thân từ những thanh niên trí thức trẻ Hà Nội.
– Nhớ những người đồng chí đã ngã xuống nhưng ko bi luỵ. Nỗi mất mát, niềm cảm thương được nói bằng giọng thơ ngang tàng, tự hào “gục bên súng mũ quên mất đời”.
– Nhớ tình cảm quân dân giữa những người lính Tây Tiến và đồng bào Tây Bắc “Nhớ ôi… thơm nếp xôi”. Họ ngừng chân nơi xóm núi sau chặng đường dài vất vả, họ quây quần trong thú vui ấm áp, niềm hạnh phúc bên những nồi cơm còn thơm làn gạo mới. Nhớ ôi!- nỗi nhớ da diết, đượm đà, sự gắn kết tình nghĩa thủy chung, giữa những con người miền Tây Bắc của tổ quốc với quân nhân kháng chiến.
=> Đoạn thơ chỉ là khúc dạo đầu của một bản nhạc về nỗi nhớ, song cũng đã kịp ghi lại những vẻ đẹp rất riêng của tự nhiên núi rừng Tây Bắc. Trên nền của bức tranh tự nhiên dữ dội nhưng mà thơ mộng đấy, những người lính Tây Tiến hiện lên can trường dũng cảm nhưng cũng lãng mạn hào hoa. Sự gắn bó của thi sĩ với tự nhiên và con người nơi đấy là bộc lộ của tấm lòng gắn bó với quê hương, non sông. Đồng thời là tấm lòng trĩu nặng mến thương của Quang Dũng với những người đồng chí, đồng chí của mình.
2/ Ý chính Đoạn 2 bài Tây Tiến 
“Doanh trại bừng lên hội hoa chúc….
Trôi dòng nước lũ hoa đu đưa
Nhớ những kỉ niệm đẹp về tình quân dân trong đêm liên hoan và cảnh sông nước miền Tây thơ mộng.
Những kỉ niệm về tình quân dân thắm thiết qua những đêm liên hoan văn nghệ đậm màu sắc lãng mạn, trữ tình
– Đêm liên hoan được mô tả bằng những cụ thể lãng mạn:
+ Đêm liên hoan như đêm hội giao duyên, đêm tân hôn của những cặp tình nhân (hội hoa chúc)
+ Nhân vật trung tâm của đêm hội là những thiếu nữ Tây Bắc trong những bộ y phục và vũ điệu vừa lộng lẫy, vừa e thẹn, tình tứ. 
+ Cái nhìn trẻ trung, ngỡ ngàng, ngạc nhiên, say mê sung sướng của những người lính Tây Tiến trước vẻ đẹp phương xa.
Bằng văn pháp tài hoa, lãng mạn, thi trung hữu nhạc,tác giả đã làm nổi trội vẻ đẹp giàu bản sắc văn hoá, phong tục của đồng bào vùng biên giới cùng tình cảm quân dân thắm thiết và tâm hồn sáng sủa yêu đời, yêu cuộc sống của người lính Tây Tiến
Vẻ đẹp của con người và cảnh vật miền Tây Bắc trong chiều sương trên sông nước Châu Mộc
– Cảnh sông nước Tây bắc 
+ Ko gian trên dòng sông, cảnh vật Châu Mộc hiện lên thật mờ ảo, thơ mộng nhuốm màu sắc cổ tích, huyền thoại.
+ Nổi trội lên trên bức tranh sông nước là cái dáng mềm mại, uyển chuyển của người con gái Tây Bắc trên con thuyền độc mộc.
+ Những bông hoa rừng cũng như đang đu đưa làm duyên trên dòng nước lũ. 
+Những bông lau ven rừng như có hồn và gợi nhớ da diết. 
– Nỗi nhớ da diết, tự hỏi cũng là tự khẳng định “có nhớ, có thấy…”
=> Văn pháp lãng mạn, gợi tả, xúc cảm trữ tình, nỗi nhớ da diết, trình bày tình yêu, sự gắn bó với tự nhiên, cuộc sống, con người miền Tây.
3/ Ý chính Đoạn 3 bài Tây Tiến: 
Bức tượng người lính Tây Tiến bất tử với thời kì
Đoạn thơ tập trung vào khắc họa hình ảnh người lính Tây Tiến bằng văn pháp lãng mạn nhưng ko thoát ly hiện thực với xúc cảm bi tráng.
– Vẻ đẹp lẫm liệt, kiêu hùng, hào hoa, lãng mạn: 
+ Sẵn sàng đương đầu với những trở ngại, thiếu thốn, bệnh tật: Thân hình tiều tuỵ vì sốt rét rừng của người lính Tây Tiến : ko mọc tóc, xanh màu lá
+ Trong khó khăn, hình tượng người lính Tây Tiến vẫn xuất hiện với dáng vẻ uy phong, lẫm liệt, vẫn toát lên cốt cách, khí phách hào hùng, mạnh mẽ: xanh màu lá, dữ oai hùm
+ Trong khó khăn nhưng:
~ vẫn hướng về nhiệm vụ tranh đấu, vẫn “mộng qua biên giới” – mộng chiến công, khát khao lập công; 
~ “mơ Hà Nội dáng kiều thơm” – mơ về, nhớ về dáng hình kiều diễm của người thiếu nữ đất Hà thành thanh lịch. 
Những hình ảnh thơ trình bày tâm hồn mộng mơ, lãng mạn của người lính – những chàng trai ra đi từ đất Hà Nội thanh lịch. Những giấc “mộng” và “mơ” đấy như tiếp thêm sức mạnh để các anh vượt khó khăn để lập nên nhiều chiến công.
– Vẻ đẹp bi tráng:
+ Những người lính trẻ trung, hào hoa đó gửi thân mình nơi biên thuỳ xa xôi, sẵn sàng tự nguyện hiến dâng “Đời xanh” cho Tổ Quốc nhưng mà ko hề tiếc nuối.
+ Hình ảnh “áo bào thay chiếu” là cách nói sang trọng hóa sự hy sinh của người lính Tây Tiến.
+ Họ coi cái chết tựa lông hồng. Sự hy sinh đấy nhẹ nhõm, thanh thản như trở về với đất mẹ: “anh về đất”.
+ “Sông Mã gầm lên khúc độc hành” : Vong linh người tử sĩ đó hoà cùng núi sông. Con sông Mã đã tấu lên khúc nhạc độc tấu đau thương, hùng tráng để tiễn người lính vào cõi bất tử: Âm hưởng dữ dội tô đậm cái chết bi tráng của người lính Tây Tiến.
+ Hàng loạt từ Hán Việt: Biên thuỳ, viễn xứ, chiến trường, độc hành… gợi ko khí tôn nghiêm, trang trọng lúc nói về sự hi sinh của người lính Tây Tiến.
=> Hình ảnh người lính Tây Tiến phảng phất vẻ đẹp lãng mạn nhưng mà bi tráng của người tráng sĩ người hùng xưa.
4/ Ý chính Đoạn 4 bài Tây Tiến đoạn thơ còn lại
– Khẳng định vẻ đẹp ý thức của người lính Tây Tiến đối với thời đại và đối với lịch sử:
+ Vẻ đẹp ý thức của người vệ quốc quân thời kì đầu kháng chiến: một đi ko trở lại, ra đi ko hứa ngày về. 
+ Vẻ đẹp của người lính Tây Tiến sẽ còn mãi với thời kì, với lịch sử dân tộc, là chứng nhân xinh xắn của thời đại chống thực dân Pháp.
– Cụm từ người đi ko hứa ước trình bày ý thức quyết ra đi ko hứa ngày về. Hình ảnh đường lên thăm thẳm gợi lên cả một chặng đường gian lao của đoàn quân Tây Tiến.
Vẻ đẹp bất tử của người lính Tây Tiến được trình bày ở âm hưởng, giọng điệu của cả 4 dòng thơ. Chất giọng thoáng buồn pha lẫn chút bâng khuâng, song chủ đạo vẫn là giọng hào hùng đầy khí phách.
II. Phân tích bài thơ Tây Tiến hay nhất

1. Mở bài Phân tích bài thơ Tây Tiến của Quang Dũng
       Quang Dũng là một thi sĩ có tâm hồn hào hoa, lãng mạn. Thơ của ông thường viết về thời kỳ kháng chiến với sự liên kết giữa vẻ đẹp tự nhiên và vẻ đẹp con người, đặc trưng là vẻ đẹp của người lính. Bài thơ Tây Tiến chính là một trong những tác phẩm xuất sắc nhất của ông.
2. Thân bài Phân tích bài thơ Tây Tiến của Quang Dũng
       Tây Tiến sáng tác năm 1948 gợi cảm hứng từ nỗi nhớ về tự nhiên và người chiến binh Tây Tiến. Gợi tả về những vẻ đẹp đấy, ngòi bút Quang Dũng đã trình bày rất xuất sắc với sự chứa chan về xúc cảm. 
“Sông Mã xa rồi Tây Tiến ơi!
Nhớ về rừng núi nhớ chơi vơi
Sài Khao sương lấp đoàn quân mỏi,
Mường Lát hoa về trong đêm hơi.”
       Hai câu thơ đầu gợi lên toàn thể xúc cảm về nỗi nhớ và hoài niệm của tác phẩm. Câu thơ thứ nhất sử dụng nhịp 2/2/3 là tiếng gọi thân yêu với xúc cảm nhớ nhung dâng trào . Quang Dũng gọi tên sông Mã vì sông Mã chính là địa danh gắn với chặng đường hành quân và chứng kiến bao kỷ niệm vui buồn. Câu thơ thứ hai là nỗi nhớ chơi vơi ko thể định hình được cứ mãi luẩn quẩn trong tâm trí thi sĩ và vẽ về điều gì đó xa xôi, mất mát, hụt hẫng. Sài Khao, Sương Lát là những địa danh rất nổi tiếng ở Tây Bắc được tác giả sử dụng để gợi lên nỗi nhớ chơi vơi của mình. “Mường Lát hoa về trong đêm hơi” là câu thơ với toàn thanh bằng lạ mắt tái tạo hình ảnh hoa xuất hiện mờ mờ trong sương.
“Dốc lên khúc khuỷu dốc thăm thẳm,
Hẻo lánh cồn mây, súng ngửi trời.
Nghìn thước lên cao, nghìn thước xuống,
Nhà người nào Pha Luông mưa xa khơi.”
        Bức tranh tự nhiên xuất hiện với vẻ đẹp hùng vĩ , hiểm trở với những khu vực đồi núi cao, vực thẳm: “Khúc khuỷu”, “thăm thẳm”, “hẻo lánh”, “súng ngửi trời” cùng với âm thanh rùng rợn làm cho sự dữ dội đấy được tăng lên hàng nghìn lần. Không những thế, tự nhiên nơi đây cũng rất êm dịu, huyền ảo “nhà người nào Pha Luông mưa xa khơi”, người lính được hòa mình vào cuộc sống gia đình, quây quần bên bếp lửa chiều tối. Đoạn thơ tiếp theo vẻ nên hình ảnh người lính quả cảm, hào hoa và cũng rất đỗi lãng mạn:
“Anh bạn dãi dầu ko bước nữa,
Gục lên súng mũ quên mất đời!
Chiều chiều oai linh thác gầm thét,
Đêm đêm Mường Hịch cọp trêu người.
Nhớ ôi Tây Tiến cơm lên khói,
Mai Châu mùa em thơm nếp xôi.”
        Người lính phải đương đầu với biết bao khó khăn, thử thách, hi sinh. Dù can trường trong khó khăn nhưng trên tuyến đường hành quân ko ít người phải hy sinh nơi núi cao, vực thẳm. Họ hi sinh trong tư thế hiên ngang, vẫn cầm chắc súng trên tay: “Anh bạn dãi dầu ko bước nữa, gục lên súng mũ quên mất đời!” Vẻ hoang dại của núi rừng tây bắc luôn là nguy hiểm của biết bao con người: “đêm đêm Mường Hịch cọp trêu người”. Tuy nhiên người lính vẫn mang trong mình một tâm hồn hào hoa, lãng mạn, họ hòa mình vào tự nhiên để trút bỏ mọi nhọc nhằn thể xác. Cái nhìn lãng mạn đã giúp Quang Dũng tạo nên màu sắc bi tráng trong hình ảnh người lính Tây Tiến.
“Doanh trại bừng lên hội hoa chúc,
Kìa em xiêm áo tự bao giờ.
Khèn lên man điệu nàng e ấp,
Nhạc về Viên Chăn xây hồn thơ.”
        Buổi liên hoan văn nghệ với hình ảnh ánh lửa bập bùng xua tan cái tối tăm, lạnh lẽo của núi rừng và trình bày được sự rộn rực, thú vui trong lòng người. Chính trong ko khí âm nhạc, vũ điệu đã góp phần chắp cánh cho tâm hồn hào hoa, lãng mạn của người chiến sĩ. Tiếp theo là hình ảnh ko gian sông nước yên ắng và đầy thi vị.
“Người đi Châu Mộc chiều sương đấy,
Có thấy hồn lau nẻo bờ bến?
Có nhớ dáng người trên độc mộc,
Trôi dòng nước lũ hoa đu đưa?”
        Quang Dũng sử dụng văn pháp mềm mại, tinh tế như để san sẻ buồn vui với người chiến sĩ trên tuyến đường hành quân. Trong màn sương mờ với từng mảng ký ức của hoài niệm, đó là một thông minh mới về ngôn từ trình bày chất lãng mạn của thi sĩ.
“Tây Tiến đoàn binh ko mọc tóc,
Quân xanh màu lá dữ oai hùm.
Mắt trừng gửi mộng qua biên giới,
Đêm mơ Hà Nội dáng kiều thơm.”
       Tuyến đường hành quân thật khó khăn biết bao lúc người lính phải đối diện với những căn bệnh nguy hiểm. Bằng thủ pháp đảo ngữ, Quang Dũng nhấn mạnh vẻ đẹp của từng người chiến binh, thông qua cách mô tả của tác giả những căn bệnh đó ko còn đáng sợ nữa. Hai câu thơ tiếp theo là vẻ đẹp tâm hồn hào hoa của những chàng trai Hà Nội. Người lính dù có ở bất kỳ nơi nào vẫn luôn hướng về quê hương thân yêu của mình.
“Tản mạn biên thuỳ mồ viễn xứ,
Chiến trường đi chẳng tiếc đời xanh.
Áo bào thay chiếu anh về đất
Sông Mã gầm lên khúc độc hành.”
        Cái chết của người lính là cái chết oai hùng mang tầm sử thi, đó chính là lý tưởng cao cả nhất trong cuộc hành trình khó khăn của người lính. Hiện thực nơi đây thật khốc liệt nhưng lại rất hào hùng và ko trở thành quá bi quan.
“Tây Tiến người đi ko hứa ước,
Đường lên thăm thẳm một chia phôi.
Người nào lên Tây Tiến mùa xuân đấy,
Hồn về Sầm Nứa chẳng về xuôi.”
       Cuộc hành trình tranh đấu của người lính là một hành trình dài và khó khăn, thử thách. Người lính ra đi tìm đường bảo vệ tổ quốc  phải trải qua bao thử thách của tự nhiên, của quân thù tưởng nghe đâu ko thể hứa ước ngày gặp lại. Quang Dũng đã kết thúc bài thơ với nhịp thơ chậm và tràn đầy xúc cảm.
       Bài thơ sử dụng các giải pháp tu từ thông minh, văn pháp lãng mạn, từ ngữ lựa chọn, lạ mắt đã trình bày vẻ đẹp của người lính trên tuyến đường hành quân và ngợi ca ý chí tranh đấu cao cả của họ.
3. Kết bài Phân tích bài thơ Tây Tiến của Quang Dũng
       Tây Tiến là bài thơ hay và sẽ mãi ghi dấu trong lòng người đọc về hình ảnh người chiến sĩ quả cảm vượt mọi khó khăn, nguy hiểm để bảo vệ biên thuỳ tổ quốc.
III. Phân tích bài thơ Tây Tiến ngắn gọn
Chiến tranh đã lùi xa, nhưng những dư vang dư hình của nó thì vẫn luôn tồn tại, sống mãi bên đời. Người ta sẽ không thể quên “có cái chết đã hóa thành bất tử” lúc gặp ở trang thơ Tố Hữu, càng ko thể quên hình ảnh người chiến sĩ “đứng cạnh bên nhau chờ giặc tới” đã in sâu trong thơ Chính Hữu. Tự bao giờ, người lính đã trở thành những tượng đài bất tử như thế trong thơ? Đi qua gian lao, bước tới vinh quang, những người lính Tây Tiến cũng trở thành những hình tượng “còn mãi”, “sống mãi”, “đẹp mãi”. Ta gặp lại họ trong những vần thơ thấm đẫm xúc cảm nhưng mà Quang Dũng gửi lại đoàn quân, cùng theo đó là bao nỗi nhớ…
Vốn là một trong những chiến sĩ của đoàn quân, Quang Dũng viết bài thơ bằng tất cả nỗi nhớ một người đồng chí, một người từng cộng khổ và sánh vai, chứ ko phải của một người miền xuôi từng lên thăm miền ngược. Nỗi nhớ gửi từ Phù Lưu Chanh gọi về bao xúc cảm…
Nhớ về Tây Tiến, trước hết là nhớ về những tháng ngày đoàn quân ròng rã trên chặng đường hành quân. Nỗi nhớ trào dâng ngay từ những câu mở đầu:
Sông Mã xa rồi Tây Tiến ơiNhớ về rừng núi nhớ chơi vơi
Tiếng gọi thân yêu đồng hành bước chân kí ức. Sông Mã – nơi chứng kiến và san sẻ những buồn vui. Sông Mã – nơi đựng đầy những kỉ niệm và hoài ức. Hành hương về quá khứ, Quang Dũng đã nhắc tới sông Mã như một biểu tượng trước tiên của nỗi nhớ. Nỗi nhớ trải rộng theo thời kì và ngút nghìn trong ko gian, theo những cung đường Tây Bắc.
Hiện lên trong nỗi nhớ là bức tranh về núi rừng Tây Bắc vừa hoang vu, hiểm trở, lại vừa thơ mộng, trữ tình. Cái hoành tráng dữ dội hiện lên ngay ở những cái tên mới mẻ xa lạ: Sài Khao, Mường Lát, Pha Luông, Mường Hịch; ở những hình ảnh tự nhiên lạ mắt, lạ thường: sương lấp, cồn mây, hẻo lánh, khúc khuỷu…Bằng lối diễn tả độc vận, lối phối thanh bằng trắc linh hoạt, Quang Dũng đã diễn tả thành công cái thế hẻo lánh của đèo cao, cái thế mênh mang của mây rừng. Đọc những câu thơ, ta như mường tượng ra những nơi thâm sơn cùng cốc, nơi hang cùng thủy tận, nơi đoạn đường trúc trắc, nơi đèo cao mấp mô nhưng mà đoàn quân từng đi qua. Trong câu thơ Quang Dũng viết: “Nghìn thước lên cao nghìn thước xuống”, ta nhìn thấy cả một dốc núi mở ra, hai miền ko gian đối cực nới dài, cao chót vót và sâu khôn xiết. Những hiểm trở đấy của cảnh rừng từng có lần ta gặp trong thơ Thế Lữ:
Nhớ cảnh sơn lâm bóng cả cây giàVới tiếng gió gào nghìn, với giọng nguồn hét núiVới lúc thét khúc trường ca dữ dội.
Nơi rừng thiêng nước độc cũng từng có bao tuổi xanh phải bỏ lại, bao mất mát hi sinh luôn tồn tại, để lúc nhớ lại sức ta vẫn phải nhói lòng:
Anh bạn dãi dầu ko bước nữaGục lên súng mũ quên mất đời
Hai chữ “dãi dầu” dồn tụ trong đó bao nhiêu gian lao. Nói tới hi sinh, thi sĩ ko tô đậm cái buồn thương nhưng mà nhấn vào cái kiêu bạc của những người lính vốn xuất thân từ Hà Thành nguy nga. Bởi vậy nhưng mà dẫu là bỏ lại tuổi xanh nơi chiến trường lúc đầu hãy còn xanh thì những người lính vẫn phải nhìn thấy trong đó những động lực để bước tiếp.
Và như một lẽ tất nhiên, với những con người nhạy cảm như người lính Tây Tiến, ko lúc nào họ chỉ nhìn thấy cái khốc tàn của núi rừng. Ngay trong sự hoang vu, hiểm trở, những vẻ đẹp trữ tình vẫn ngời lên lấp lóa dưới đôi mắt tinh tế của những chàng trai Hà Thành. Đó là kí ức “Mường Lát hoa về trong đêm hơi”, là nỗi nhớ nhấp nhoáng về “nhà người nào Pha Luông mưa xa khơi”. Một đêm hơi với hoa về trong tay, nó lãng mạn biết nhường nào. Là “đêm hơi” chứ ko phải đêm khuya, cũng ko phải đêm sương, dường như nó vừa gợi thời kì, vừa gợi một cảm giác mờ ảo – mờ đi trong tâm hồn người chiến sĩ. Câu thơ “Nhà người nào Pha Luông mưa xa khơi” được buông nhẹ ra bởi một loạt những thanh bằng như làm dịu lại nhịp thơ, gợi cảm giác bâng khuâng, nhè nhẹ, vừa thân thiện, vừa ấm áp tình thân, tựa bước chân ngừng nghỉ sau những chặng đường dài. Nhớ về cái nên thơ đấy, thi sĩ ko quên mất cảm giác ấm áp tỏa ra từ hương vị riêng của núi rừng, được gợi lên từ thứ “cơm lên khói” vẫn đượm mùi “thơm nếp xôi”.
Kí ức chiến tranh ko chỉ lưu giữ những chiến công, những tàn tích, nhưng mà còn lưu giữ bao kỉ niệm đẹp về tình quân dân thắm thiết, về những chặng đường ngừng chân mến thương ngọt ngào. Tây Tiến trên những chặng đường ngừng chân sau bao ngày hành quân nhọc nhoài tự bao giờ cũng trở thành một phần ko thể quên mất trong nỗi nhớ. Hồi ức về những đêm liên hoan dần dần sống dậy:
Doanh trại bừng lên hội đuốc hoaKìa em xiêm áo tự bao giờKhèn lên man điệu nàng e ấpNhạc về Viên Chăn xây hồn thơ
Đoạn thơ lung linh, rộn ràng với đuốc, hoa, với nếp xiêm áo dịu dàng của các cô gái vùng cao đang uốn lượn theo tiếng khèn dìu dặt, bổng trầm như nâng lên hồn rừng sâu núi thẳm. Hai chữ “bừng lên” thật giàu ý nghĩa, giàu sức gợi. Bừng lên trong những ngọn đuốc sáng, bừng lên trong thú vui người lính Hà Thành tới từ xứ lạ phương xa, bừng lên trong tiếng reo vui lúc người phụ nữ bất thần xuất hiện vừa lộng lẫy, vừa tình tứ. “Hoa chúc” nhưng mà người lính mang về trên tay, là hoa lửa đuốc thắp sáng như ngọn đèn rừng, hay là chúc hoa vẫn rọi sáng niềm tin người chiến sĩ? Những đêm liên hoan cứ ấm nồng như thế ko chỉ rực rỡ sắc màu của lửa đuốc, của xiêm áo nhưng mà còn rộn ràng âm thanh của “khèn lên”, của “nhạc về”. Những câu thơ thắm tình quân dân, tựa như cá gặp nước, tựa như con một nhà. Từng hơn một lần ta gặp thứ tình cảm ấm nồng êm đẹp đó trong thơ:
Các anh về mái ấm nhà vuiTiếng hát câu cười rộn ràng xóm nhỏ
Hay:
Thương nhau chia củ sắn lùiBát cơm sẻ nửa chăn sui đắp cùng
Nhưng nếu những câu thơ của Hoàng Trung Thông và Tố Hữu viết bằng cảm hứng hiện thực với những hình ảnh dịu dàng thì câu thơ của Quang Dũng lại mang một vẻ đẹp bay bổng lãng mạn. Âm hưởng lãng mạn đó còn tiế tục ngân dài ở những câu thơ sau:
Người đi Châu Mộc chiều sương ấyCó thấy hồn lau nẻo bến bờCó nhớ dáng người trên độc mộcTrôi dòng nước lũ hoa đu đưa.
Xa Tây Tiến, thi sĩ ko bao giờ quên những nét đặc trưng của cảnh, của người nơi đèo cao núi thẳm. Những chiều sương bảng lảng hoàng hôn, ngút ngàn sắc trắng hoa lau, những ngọn lau phơ phất như bàn tay vẫy gọi dáng người trên độc mộc. Âm điệu thơ ở đây thay đổi, ko còn vui tươi như trong đêm liên hoan lửa trại nhưng mà dần trở thành man mác bâng khuâng. Hình ảnh thơ cũng ko còn rực rỡ tươi sáng nhưng mà trở thành ảo mờ, mơ hồ. Những nét dáng mảnh mai duyên dáng từ lâu đã trở thành vong linh riêng của Tây Bắc. Một Mai Châu mênh mang sương sớm, phơ phất hồn lau, đu đưa dòng nước. Sự quyện hòa giữa cảnh và người qua vài nét chấm phá đã đủ gọi về ko khí Tây Bắc đầy lãng mạn, đọng lại trong nỗi nhớ bao xúc cảm chơi vơi. Thấm đẫm trong từng nét vẽ là một hoài niệm sâu nặng khó quên, bâng khuâng ko nói hết. Tất cả đã thay bằng lời “có thấy”, “có nhớ” ngọt ngào thành tâm.
Tây Tiến nhìn từ chiều sâu kỉ niệm thật có những hồi ức khó quên. Những có nhẽ đậm sâu nhất lòng Quang Dũng là dáng dấp người lính Tây Tiến từ lâu được khắc tạc thành những người hùng bất tử trong sự ghi nhớ. Mở màn là nhớ về hình ảnh những đoàn binh ko mọc tóc:
Tây Tiến đoàn binh ko mọc tócQuân xanh màu lá dữ oai hùm
Bài thơ làm sống dậy hình ảnh của một đoàn quân Vệ quốc. Bước chân họ in trên khắp các nẻo đường non sông. Họ tự nguyện xả thân vào cuộc kháng chiến, khó khăn lắm lúc vượt quá sức chịu đựng của những chàng trai Thủ đô mới từ giã mái trường, góc phố. Một sự thực trần truồng và khắc khổ về người lính thời chiến xuất hiện: Họ sống và tranh đấu nơi rừng sâu núi thẳm, thiếu ăn, thiếu thuốc, sốt rét liên miên tới rụng tóc, trọc đầu, da xanh tái. Quang Dũng chỉ phản ánh lại hiện thực chứ ko hề thổi phồng. Đâu phải riêng Quang Dũng mới nhắc về sự thực đấy. Tố Hữu cũng từng đau lòng nhưng mà viết: “Giọt giọt mồ hôi rơi/ Trên má anh vàng nghệ”. Nhưng vốn mang trong mình khí chất của người chinh phu tráng sĩ, Quang Dũng nói về cái bi chỉ cốt để gợi cái tráng. Người chiến sĩ chủ động “ko mọc tóc” chứ ko phải “tóc ko mọc”. Ta nghe trong đó chút dí dỏm tươi vui, cũng là niềm sáng sủa ko ngại khổ ngại khó.
Quyết tâm giết mổ giặc, khó khăn đói rét ko làm giảm chất lãng mạn vốn có trong từng chiến sĩ. Giữa những cuộc hành quân tranh đấu, họ vẫn dành riêng cho mình năm ba phút để nhớ về quê hương, nhớ về những bóng vía thân yêu: “Mắt trừng gửi mộng qua biên giới/ Đêm mơ Hà Nội dáng kiều thơm.” Tâm hồn lãng mạn đưa các anh về cùng những giấc mơ. Là mơ chứ ko phải nhớ, là xúc cảm nằm trong tiềm thức chứ ko phải trong ý thức, đó là động lực để cho các anh cầm chắc tay súng, như thi sĩ Nguyễn Đình Thi từng nói về xúc cảm đấy:
Những đêm dài hành quân nung nấuBỗng phấp phỏng nhớ mắt người yêu.
Nhớ về đồng chí, Quang Dũng cũng ko tránh né những mất mát hi sinh, nhưng hẳn rằng Tây Tiến là một trong số ít bài thơ viết về điều đó một cách thấm thía bằng cảm hứng bi tráng:
Tản mạn biên thuỳ mồ viễn xứChiến trường đi chẳng tiếc đời xanhÁo bào thay chiếu anh về đấtSống Mã gầm lên khúc độc hành.
Chốn biên thuỳ nơi bom rơi đạn nổ đã lấy đi bao xương máu, để lại những nấm mồ xanh đã hóa thành bất tử. Nhìn thẳng vào sự thực, ta thấy ở đó bao mất mát hi sinh. Nhưng nhìn xa hơn sự thực, ta thấy đằng sau sự hi sinh là chí khí người người hùng “chẳng tiếc đời xanh”, dám quyết tử cho tổ quốc quyết sinh. Đời xanh là tuổi xanh với bao nhiêu hoa mộng. Đẹp là thế, hứa hứa nhiều là thế nhưng các chiến sĩ ta chẳng tiếc nhưng mà nhiệt thành hiến dâng cho Tổ quốc. Hỏi có sự hi sinh nào cao quý hơn, đáng ca tụng hơn ? Một lần nữa, Quang Dũng khắc tả được ý thức của những chinh phu tráng sĩ thời xưa:
Chí làm trai dặm nghìn da ngựaGieo thái sơn nhẹ tựa lông hồng
Ngày xưa, người tráng sĩ chọn cái chết hiên ngang nơi trận mạc với da ngựa bọc thây và coi đó là vinh quang tột đỉnh, còn chiến sĩ Tây Tiến thì “áo bào thay chiếu anh về đất.” Nhịp độ câu thơ chậm rãi và trang trọng. Một cụ thể rất thực được nhắc tới trong câu thơ nhấp nhoáng phong vị cổ này là hình ảnh áo bào thay chiếu. Ko có manh chiếu, các anh “về đất” bằng chiếc áo bào. Ta ko thấy ở đó sự thiếu thốn nhưng mà chỉ thấy khí chất của người người hùng sánh ngang tầm với non sông. Âm thanh của sông Mã gầm lên vừa như tiếng khóc của tự nhiên đất trời, vừa như khúc nhạc kì vĩ đưa cái chết của người lính vào cõi trường cửu.
Những câu thơ cuối khép lại bài được viết như những dòng thường ghi trên mộ chí, cũng là lời hứa thế của một người lính từng gắn bó sâu nặng với đoàn quân:
Tây Tiến người đi ko hứa ướcĐường đi thăm thẳm một chia phôiAi lên Tây Tiến mùa xuân ấyHồn về Sầm Nứa chẳng về xuôi.
Đã ra đi là ko ước hứa ngày về, đã ra đi là quyết tâm tới đích. Cái ý thức “một đi ko trở lại” thấm nhuần trong tư tưởng và tình cảm của cả đoàn quân Tây Tiến. Ko vương vấn, lưu luyến chuyện riêng tư, tất cả cho nhiệm vụ cứu nước. Tây Tiến mùa xuân đấy đã trở thành điểm hứa cho mọi trái tim nhung nhớ luôn muốn trở về.
Tây Tiến là vừa là khúc tráng ca, vừa là khúc trầm ca, vừa mang vẻ đẹp hào hoa, vừa chứa vẻ đẹp hào hùng. Quang Dũng đã góp thêm cho nền thi ca kháng chiến một tuyệt phẩm về người lính nhưng mà người nào đi qua cũng phải lưu lại những ấn tượng cho riêng mình.
Các bài viết liên quan:
Đăng bởi: bangtuanhoan.edu.vn
Phân mục: Lớp 12, Ngữ Văn 12

#Phân #tích #bài #thơ #Tây #Tiến #của #Quang #Dũng #hay #nhất

[rule_2_plain]

#Phân #tích #bài #thơ #Tây #Tiến #của #Quang #Dũng #hay #nhất

[rule_2_plain]

#Phân #tích #bài #thơ #Tây #Tiến #của #Quang #Dũng #hay #nhất

[rule_3_plain]

#Phân #tích #bài #thơ #Tây #Tiến #của #Quang #Dũng #hay #nhất

Xem nhanh nội dung1 I. Các ý chính cần có trong bài Phân tích Tây Tiến1.1 1/ Ý chính Đoạn 1 bài Tây Tiến1.2 2/ Ý chính Đoạn 2 bài Tây Tiến 1.3 3/ Ý chính Đoạn 3 bài Tây Tiến: 1.4 4/ Ý chính Đoạn 4 bài Tây Tiến đoạn thơ còn lại2 II. Phân tích bài thơ Tây Tiến hay nhất2.1 1. Mở bài Phân tích bài thơ Tây Tiến của Quang Dũng2.2 2. Thân bài Phân tích bài thơ Tây Tiến của Quang Dũng2.3 3. Kết bài Phân tích bài thơ Tây Tiến của Quang Dũng3 III. Phân tích bài thơ Tây Tiến ngắn gọn
I. Các ý chính cần có trong bài Phân tích Tây Tiến
1/ Ý chính Đoạn 1 bài Tây Tiến
“Sông Mã xa rồi Tây Tiến ơi…
Mai Châu mùa em thơm nếp xôi”
Nhớ cuộc hành quân khó khăn của đoàn quân Tây Tiến và quang cảnh tự nhiên miền Tây hùng vĩ, hoang vu, dữ dội.
*Đoạn mở đầu nói chung nỗi nhớ Tây Tiến:
“ Sông Mã xa rồi Tây Tiến ơi
Nhớ về rừng núi, nhớ chơi vơi”

– Từ láy “chơi vơi”, hiệp vần “ơi” mở ra một ko gian vời vợi của nối nhớ đồng thời diễn tả tinh tế một xúc cảm mơ hồ, khó định hình nhưng rất thực. 
Điệp từ “nhớ” tô đậm xúc cảm toàn bài, ko phải trùng hợp nhưng mà nhan đề lúc đầu của bài thơ tác giả đặt là Nhớ Tây Tiến. Nỗi nhớ trở đi trở lại trong toàn bài thơ tạo nên giọng thơ hoài niệm sâu lắng, bổi hổi. Nỗi nhớ tha thiết, niềm thương da diết nhưng mà thi sĩ dành cho miền Tây, cho đồng chí cũ của mình lúc xa cách chứa chan biết bao.
* Nỗi nhớ về tự nhiên Tây Bắc hùng vĩ, dữ dội nhưng cũng thật êm đềm thơ mộng.
– Nhớ những địa danh nhưng mà đoàn quân Tây Tiến đã đi qua, Sài Khao, Mường Lát, Pha Luông, Mường Hịch, Mai Châu những địa danh lúc đi vào thơ Quang Dũng nó ko còn mang màu sắc trung tính, vô hồn trên bản đồ nữa nhưng mà gợi lên ko khí núi rừng xa xôi, xa lạ, hoang vu và bí hiểm.
– Nhớ tuyến đường hành quân khấp khểnh, hiểm trở, đầy sự nguy hiểm giữa một bên là núi cao với một bên là vực sâu thăm thẳm: Dốc khúc khuỷu, dốc thăm thẳm, Hẻo lánh, sương lấp. Ko gian được mở ra ở nhiều chiều: chiều cao tới chiều sâu hút của những dốc núi, chiều sâu của vực thẳm, bề rộng của những thung lũng trải ra sau màn sương. Các từ láy giàu sức tạo hình khiến người đọc tưởng tượng những tuyến đường loanh quanh, dốc rồi lại dốc, những đỉnh đèo hoang vắng khuất vào mây trời; Cách ngắt nhịp 4/3 của câu thơ thứ ba tạo thành một đường gấp khúc của dáng núi; ba dòng thơ liên tục sử dụng nhiều thanh trắc gợi sự vất vả nhọc nhằn.
– Nhớ những những ngôi nhà như trôi bồng bềnh trong ko gian sương rừng mưa núi, mưa giăng đầy biến thung lũng thành “xa khơi”.
– Nhớ âm thanh “gầm thét” của thác dữ, tiếng gầm gào của loài hổ dữ rình rập vồ người mỗi lúc chiều tới, đêm về. Thời kì buổi chiều, về đêm lại càng nhấn mạnh thêm cảm giác hoang vu của chốn “sơn lâm bóng cả cây già”. Những từ ngữ và hình ảnh nhân hóa được thi sĩ sử dụng để tô đậm ấn tượng về một vùng núi hoang vu dữ dội. 
-> Bức tranh của núi rừng miền Tây giàu được vẽ bằng văn pháp vừa hiện thực, vừa lãng mạn, vừa giàu chất họa lại giàu chất nhạc. Nét vẽ vừa gân guốc, mạnh mẽ, dữ dội nhưng lại cũng rất mềm mại tạo nên vẻ đẹp hài hòa cho bức tranh tự nhiên vừa dữ dội hung vĩ, vừa lãng mạn thơ mộng.
* Nỗi nhớ về đồng chí và những kỉ niệm trên đường hành quân:
– Nhớ cảm nhận lãng mạn về tuyến đường hành quân trong đêm như đi trong hương hoa và ánh sáng “hoa về trong đêm hơi”, nhớ cái tếu táo, sáng sủa trong khó khăn với vẻ đẹp hồn nhiên qua cách nói hóm hỉnh “súng ngửi trời”. Quang Dũng đã gợi được “chất lính” trẻ trung, vẻ tươi mới, sức sống dạt dào trong tâm hồn của người lính Tây Tiến vốn xuất thân từ những thanh niên trí thức trẻ Hà Nội.
– Nhớ những người đồng chí đã ngã xuống nhưng ko bi luỵ. Nỗi mất mát, niềm cảm thương được nói bằng giọng thơ ngang tàng, tự hào “gục bên súng mũ quên mất đời”.
– Nhớ tình cảm quân dân giữa những người lính Tây Tiến và đồng bào Tây Bắc “Nhớ ôi… thơm nếp xôi”. Họ ngừng chân nơi xóm núi sau chặng đường dài vất vả, họ quây quần trong thú vui ấm áp, niềm hạnh phúc bên những nồi cơm còn thơm làn gạo mới. Nhớ ôi!- nỗi nhớ da diết, đượm đà, sự gắn kết tình nghĩa thủy chung, giữa những con người miền Tây Bắc của tổ quốc với quân nhân kháng chiến.
=> Đoạn thơ chỉ là khúc dạo đầu của một bản nhạc về nỗi nhớ, song cũng đã kịp ghi lại những vẻ đẹp rất riêng của tự nhiên núi rừng Tây Bắc. Trên nền của bức tranh tự nhiên dữ dội nhưng mà thơ mộng đấy, những người lính Tây Tiến hiện lên can trường dũng cảm nhưng cũng lãng mạn hào hoa. Sự gắn bó của thi sĩ với tự nhiên và con người nơi đấy là bộc lộ của tấm lòng gắn bó với quê hương, non sông. Đồng thời là tấm lòng trĩu nặng mến thương của Quang Dũng với những người đồng chí, đồng chí của mình.
2/ Ý chính Đoạn 2 bài Tây Tiến 
“Doanh trại bừng lên hội hoa chúc….
Trôi dòng nước lũ hoa đu đưa
Nhớ những kỉ niệm đẹp về tình quân dân trong đêm liên hoan và cảnh sông nước miền Tây thơ mộng.
Những kỉ niệm về tình quân dân thắm thiết qua những đêm liên hoan văn nghệ đậm màu sắc lãng mạn, trữ tình
– Đêm liên hoan được mô tả bằng những cụ thể lãng mạn:
+ Đêm liên hoan như đêm hội giao duyên, đêm tân hôn của những cặp tình nhân (hội hoa chúc)
+ Nhân vật trung tâm của đêm hội là những thiếu nữ Tây Bắc trong những bộ y phục và vũ điệu vừa lộng lẫy, vừa e thẹn, tình tứ. 
+ Cái nhìn trẻ trung, ngỡ ngàng, ngạc nhiên, say mê sung sướng của những người lính Tây Tiến trước vẻ đẹp phương xa.
Bằng văn pháp tài hoa, lãng mạn, thi trung hữu nhạc,tác giả đã làm nổi trội vẻ đẹp giàu bản sắc văn hoá, phong tục của đồng bào vùng biên giới cùng tình cảm quân dân thắm thiết và tâm hồn sáng sủa yêu đời, yêu cuộc sống của người lính Tây Tiến
Vẻ đẹp của con người và cảnh vật miền Tây Bắc trong chiều sương trên sông nước Châu Mộc
– Cảnh sông nước Tây bắc 
+ Ko gian trên dòng sông, cảnh vật Châu Mộc hiện lên thật mờ ảo, thơ mộng nhuốm màu sắc cổ tích, huyền thoại.
+ Nổi trội lên trên bức tranh sông nước là cái dáng mềm mại, uyển chuyển của người con gái Tây Bắc trên con thuyền độc mộc.
+ Những bông hoa rừng cũng như đang đu đưa làm duyên trên dòng nước lũ. 
+Những bông lau ven rừng như có hồn và gợi nhớ da diết. 
– Nỗi nhớ da diết, tự hỏi cũng là tự khẳng định “có nhớ, có thấy…”
=> Văn pháp lãng mạn, gợi tả, xúc cảm trữ tình, nỗi nhớ da diết, trình bày tình yêu, sự gắn bó với tự nhiên, cuộc sống, con người miền Tây.
3/ Ý chính Đoạn 3 bài Tây Tiến: 
Bức tượng người lính Tây Tiến bất tử với thời kì
Đoạn thơ tập trung vào khắc họa hình ảnh người lính Tây Tiến bằng văn pháp lãng mạn nhưng ko thoát ly hiện thực với xúc cảm bi tráng.
– Vẻ đẹp lẫm liệt, kiêu hùng, hào hoa, lãng mạn: 
+ Sẵn sàng đương đầu với những trở ngại, thiếu thốn, bệnh tật: Thân hình tiều tuỵ vì sốt rét rừng của người lính Tây Tiến : ko mọc tóc, xanh màu lá
+ Trong khó khăn, hình tượng người lính Tây Tiến vẫn xuất hiện với dáng vẻ uy phong, lẫm liệt, vẫn toát lên cốt cách, khí phách hào hùng, mạnh mẽ: xanh màu lá, dữ oai hùm
+ Trong khó khăn nhưng:
~ vẫn hướng về nhiệm vụ tranh đấu, vẫn “mộng qua biên giới” – mộng chiến công, khát khao lập công; 
~ “mơ Hà Nội dáng kiều thơm” – mơ về, nhớ về dáng hình kiều diễm của người thiếu nữ đất Hà thành thanh lịch. 
Những hình ảnh thơ trình bày tâm hồn mộng mơ, lãng mạn của người lính – những chàng trai ra đi từ đất Hà Nội thanh lịch. Những giấc “mộng” và “mơ” đấy như tiếp thêm sức mạnh để các anh vượt khó khăn để lập nên nhiều chiến công.
– Vẻ đẹp bi tráng:
+ Những người lính trẻ trung, hào hoa đó gửi thân mình nơi biên thuỳ xa xôi, sẵn sàng tự nguyện hiến dâng “Đời xanh” cho Tổ Quốc nhưng mà ko hề tiếc nuối.
+ Hình ảnh “áo bào thay chiếu” là cách nói sang trọng hóa sự hy sinh của người lính Tây Tiến.
+ Họ coi cái chết tựa lông hồng. Sự hy sinh đấy nhẹ nhõm, thanh thản như trở về với đất mẹ: “anh về đất”.
+ “Sông Mã gầm lên khúc độc hành” : Vong linh người tử sĩ đó hoà cùng núi sông. Con sông Mã đã tấu lên khúc nhạc độc tấu đau thương, hùng tráng để tiễn người lính vào cõi bất tử: Âm hưởng dữ dội tô đậm cái chết bi tráng của người lính Tây Tiến.
+ Hàng loạt từ Hán Việt: Biên thuỳ, viễn xứ, chiến trường, độc hành… gợi ko khí tôn nghiêm, trang trọng lúc nói về sự hi sinh của người lính Tây Tiến.
=> Hình ảnh người lính Tây Tiến phảng phất vẻ đẹp lãng mạn nhưng mà bi tráng của người tráng sĩ người hùng xưa.
4/ Ý chính Đoạn 4 bài Tây Tiến đoạn thơ còn lại
– Khẳng định vẻ đẹp ý thức của người lính Tây Tiến đối với thời đại và đối với lịch sử:
+ Vẻ đẹp ý thức của người vệ quốc quân thời kì đầu kháng chiến: một đi ko trở lại, ra đi ko hứa ngày về. 
+ Vẻ đẹp của người lính Tây Tiến sẽ còn mãi với thời kì, với lịch sử dân tộc, là chứng nhân xinh xắn của thời đại chống thực dân Pháp.
– Cụm từ người đi ko hứa ước trình bày ý thức quyết ra đi ko hứa ngày về. Hình ảnh đường lên thăm thẳm gợi lên cả một chặng đường gian lao của đoàn quân Tây Tiến.
Vẻ đẹp bất tử của người lính Tây Tiến được trình bày ở âm hưởng, giọng điệu của cả 4 dòng thơ. Chất giọng thoáng buồn pha lẫn chút bâng khuâng, song chủ đạo vẫn là giọng hào hùng đầy khí phách.
II. Phân tích bài thơ Tây Tiến hay nhất

Xem thêm bài viết hay:  Mã bưu điện Tiền Giang – Postal Code, Zip Code các bưu cục tỉnh Tiền Giang

1. Mở bài Phân tích bài thơ Tây Tiến của Quang Dũng
       Quang Dũng là một thi sĩ có tâm hồn hào hoa, lãng mạn. Thơ của ông thường viết về thời kỳ kháng chiến với sự liên kết giữa vẻ đẹp tự nhiên và vẻ đẹp con người, đặc trưng là vẻ đẹp của người lính. Bài thơ Tây Tiến chính là một trong những tác phẩm xuất sắc nhất của ông.
2. Thân bài Phân tích bài thơ Tây Tiến của Quang Dũng
       Tây Tiến sáng tác năm 1948 gợi cảm hứng từ nỗi nhớ về tự nhiên và người chiến binh Tây Tiến. Gợi tả về những vẻ đẹp đấy, ngòi bút Quang Dũng đã trình bày rất xuất sắc với sự chứa chan về xúc cảm. 
“Sông Mã xa rồi Tây Tiến ơi!
Nhớ về rừng núi nhớ chơi vơi
Sài Khao sương lấp đoàn quân mỏi,
Mường Lát hoa về trong đêm hơi.”
       Hai câu thơ đầu gợi lên toàn thể xúc cảm về nỗi nhớ và hoài niệm của tác phẩm. Câu thơ thứ nhất sử dụng nhịp 2/2/3 là tiếng gọi thân yêu với xúc cảm nhớ nhung dâng trào . Quang Dũng gọi tên sông Mã vì sông Mã chính là địa danh gắn với chặng đường hành quân và chứng kiến bao kỷ niệm vui buồn. Câu thơ thứ hai là nỗi nhớ chơi vơi ko thể định hình được cứ mãi luẩn quẩn trong tâm trí thi sĩ và vẽ về điều gì đó xa xôi, mất mát, hụt hẫng. Sài Khao, Sương Lát là những địa danh rất nổi tiếng ở Tây Bắc được tác giả sử dụng để gợi lên nỗi nhớ chơi vơi của mình. “Mường Lát hoa về trong đêm hơi” là câu thơ với toàn thanh bằng lạ mắt tái tạo hình ảnh hoa xuất hiện mờ mờ trong sương.
“Dốc lên khúc khuỷu dốc thăm thẳm,
Hẻo lánh cồn mây, súng ngửi trời.
Nghìn thước lên cao, nghìn thước xuống,
Nhà người nào Pha Luông mưa xa khơi.”
        Bức tranh tự nhiên xuất hiện với vẻ đẹp hùng vĩ , hiểm trở với những khu vực đồi núi cao, vực thẳm: “Khúc khuỷu”, “thăm thẳm”, “hẻo lánh”, “súng ngửi trời” cùng với âm thanh rùng rợn làm cho sự dữ dội đấy được tăng lên hàng nghìn lần. Không những thế, tự nhiên nơi đây cũng rất êm dịu, huyền ảo “nhà người nào Pha Luông mưa xa khơi”, người lính được hòa mình vào cuộc sống gia đình, quây quần bên bếp lửa chiều tối. Đoạn thơ tiếp theo vẻ nên hình ảnh người lính quả cảm, hào hoa và cũng rất đỗi lãng mạn:
“Anh bạn dãi dầu ko bước nữa,
Gục lên súng mũ quên mất đời!
Chiều chiều oai linh thác gầm thét,
Đêm đêm Mường Hịch cọp trêu người.
Nhớ ôi Tây Tiến cơm lên khói,
Mai Châu mùa em thơm nếp xôi.”
        Người lính phải đương đầu với biết bao khó khăn, thử thách, hi sinh. Dù can trường trong khó khăn nhưng trên tuyến đường hành quân ko ít người phải hy sinh nơi núi cao, vực thẳm. Họ hi sinh trong tư thế hiên ngang, vẫn cầm chắc súng trên tay: “Anh bạn dãi dầu ko bước nữa, gục lên súng mũ quên mất đời!” Vẻ hoang dại của núi rừng tây bắc luôn là nguy hiểm của biết bao con người: “đêm đêm Mường Hịch cọp trêu người”. Tuy nhiên người lính vẫn mang trong mình một tâm hồn hào hoa, lãng mạn, họ hòa mình vào tự nhiên để trút bỏ mọi nhọc nhằn thể xác. Cái nhìn lãng mạn đã giúp Quang Dũng tạo nên màu sắc bi tráng trong hình ảnh người lính Tây Tiến.
“Doanh trại bừng lên hội hoa chúc,
Kìa em xiêm áo tự bao giờ.
Khèn lên man điệu nàng e ấp,
Nhạc về Viên Chăn xây hồn thơ.”
        Buổi liên hoan văn nghệ với hình ảnh ánh lửa bập bùng xua tan cái tối tăm, lạnh lẽo của núi rừng và trình bày được sự rộn rực, thú vui trong lòng người. Chính trong ko khí âm nhạc, vũ điệu đã góp phần chắp cánh cho tâm hồn hào hoa, lãng mạn của người chiến sĩ. Tiếp theo là hình ảnh ko gian sông nước yên ắng và đầy thi vị.
“Người đi Châu Mộc chiều sương đấy,
Có thấy hồn lau nẻo bờ bến?
Có nhớ dáng người trên độc mộc,
Trôi dòng nước lũ hoa đu đưa?”
        Quang Dũng sử dụng văn pháp mềm mại, tinh tế như để san sẻ buồn vui với người chiến sĩ trên tuyến đường hành quân. Trong màn sương mờ với từng mảng ký ức của hoài niệm, đó là một thông minh mới về ngôn từ trình bày chất lãng mạn của thi sĩ.
“Tây Tiến đoàn binh ko mọc tóc,
Quân xanh màu lá dữ oai hùm.
Mắt trừng gửi mộng qua biên giới,
Đêm mơ Hà Nội dáng kiều thơm.”
       Tuyến đường hành quân thật khó khăn biết bao lúc người lính phải đối diện với những căn bệnh nguy hiểm. Bằng thủ pháp đảo ngữ, Quang Dũng nhấn mạnh vẻ đẹp của từng người chiến binh, thông qua cách mô tả của tác giả những căn bệnh đó ko còn đáng sợ nữa. Hai câu thơ tiếp theo là vẻ đẹp tâm hồn hào hoa của những chàng trai Hà Nội. Người lính dù có ở bất kỳ nơi nào vẫn luôn hướng về quê hương thân yêu của mình.
“Tản mạn biên thuỳ mồ viễn xứ,
Chiến trường đi chẳng tiếc đời xanh.
Áo bào thay chiếu anh về đất
Sông Mã gầm lên khúc độc hành.”
        Cái chết của người lính là cái chết oai hùng mang tầm sử thi, đó chính là lý tưởng cao cả nhất trong cuộc hành trình khó khăn của người lính. Hiện thực nơi đây thật khốc liệt nhưng lại rất hào hùng và ko trở thành quá bi quan.
“Tây Tiến người đi ko hứa ước,
Đường lên thăm thẳm một chia phôi.
Người nào lên Tây Tiến mùa xuân đấy,
Hồn về Sầm Nứa chẳng về xuôi.”
       Cuộc hành trình tranh đấu của người lính là một hành trình dài và khó khăn, thử thách. Người lính ra đi tìm đường bảo vệ tổ quốc  phải trải qua bao thử thách của tự nhiên, của quân thù tưởng nghe đâu ko thể hứa ước ngày gặp lại. Quang Dũng đã kết thúc bài thơ với nhịp thơ chậm và tràn đầy xúc cảm.
       Bài thơ sử dụng các giải pháp tu từ thông minh, văn pháp lãng mạn, từ ngữ lựa chọn, lạ mắt đã trình bày vẻ đẹp của người lính trên tuyến đường hành quân và ngợi ca ý chí tranh đấu cao cả của họ.
3. Kết bài Phân tích bài thơ Tây Tiến của Quang Dũng
       Tây Tiến là bài thơ hay và sẽ mãi ghi dấu trong lòng người đọc về hình ảnh người chiến sĩ quả cảm vượt mọi khó khăn, nguy hiểm để bảo vệ biên thuỳ tổ quốc.
III. Phân tích bài thơ Tây Tiến ngắn gọn
Chiến tranh đã lùi xa, nhưng những dư vang dư hình của nó thì vẫn luôn tồn tại, sống mãi bên đời. Người ta sẽ không thể quên “có cái chết đã hóa thành bất tử” lúc gặp ở trang thơ Tố Hữu, càng ko thể quên hình ảnh người chiến sĩ “đứng cạnh bên nhau chờ giặc tới” đã in sâu trong thơ Chính Hữu. Tự bao giờ, người lính đã trở thành những tượng đài bất tử như thế trong thơ? Đi qua gian lao, bước tới vinh quang, những người lính Tây Tiến cũng trở thành những hình tượng “còn mãi”, “sống mãi”, “đẹp mãi”. Ta gặp lại họ trong những vần thơ thấm đẫm xúc cảm nhưng mà Quang Dũng gửi lại đoàn quân, cùng theo đó là bao nỗi nhớ…
Vốn là một trong những chiến sĩ của đoàn quân, Quang Dũng viết bài thơ bằng tất cả nỗi nhớ một người đồng chí, một người từng cộng khổ và sánh vai, chứ ko phải của một người miền xuôi từng lên thăm miền ngược. Nỗi nhớ gửi từ Phù Lưu Chanh gọi về bao xúc cảm…
Nhớ về Tây Tiến, trước hết là nhớ về những tháng ngày đoàn quân ròng rã trên chặng đường hành quân. Nỗi nhớ trào dâng ngay từ những câu mở đầu:
Sông Mã xa rồi Tây Tiến ơiNhớ về rừng núi nhớ chơi vơi
Tiếng gọi thân yêu đồng hành bước chân kí ức. Sông Mã – nơi chứng kiến và san sẻ những buồn vui. Sông Mã – nơi đựng đầy những kỉ niệm và hoài ức. Hành hương về quá khứ, Quang Dũng đã nhắc tới sông Mã như một biểu tượng trước tiên của nỗi nhớ. Nỗi nhớ trải rộng theo thời kì và ngút nghìn trong ko gian, theo những cung đường Tây Bắc.
Hiện lên trong nỗi nhớ là bức tranh về núi rừng Tây Bắc vừa hoang vu, hiểm trở, lại vừa thơ mộng, trữ tình. Cái hoành tráng dữ dội hiện lên ngay ở những cái tên mới mẻ xa lạ: Sài Khao, Mường Lát, Pha Luông, Mường Hịch; ở những hình ảnh tự nhiên lạ mắt, lạ thường: sương lấp, cồn mây, hẻo lánh, khúc khuỷu…Bằng lối diễn tả độc vận, lối phối thanh bằng trắc linh hoạt, Quang Dũng đã diễn tả thành công cái thế hẻo lánh của đèo cao, cái thế mênh mang của mây rừng. Đọc những câu thơ, ta như mường tượng ra những nơi thâm sơn cùng cốc, nơi hang cùng thủy tận, nơi đoạn đường trúc trắc, nơi đèo cao mấp mô nhưng mà đoàn quân từng đi qua. Trong câu thơ Quang Dũng viết: “Nghìn thước lên cao nghìn thước xuống”, ta nhìn thấy cả một dốc núi mở ra, hai miền ko gian đối cực nới dài, cao chót vót và sâu khôn xiết. Những hiểm trở đấy của cảnh rừng từng có lần ta gặp trong thơ Thế Lữ:
Nhớ cảnh sơn lâm bóng cả cây giàVới tiếng gió gào nghìn, với giọng nguồn hét núiVới lúc thét khúc trường ca dữ dội.
Nơi rừng thiêng nước độc cũng từng có bao tuổi xanh phải bỏ lại, bao mất mát hi sinh luôn tồn tại, để lúc nhớ lại sức ta vẫn phải nhói lòng:
Anh bạn dãi dầu ko bước nữaGục lên súng mũ quên mất đời
Hai chữ “dãi dầu” dồn tụ trong đó bao nhiêu gian lao. Nói tới hi sinh, thi sĩ ko tô đậm cái buồn thương nhưng mà nhấn vào cái kiêu bạc của những người lính vốn xuất thân từ Hà Thành nguy nga. Bởi vậy nhưng mà dẫu là bỏ lại tuổi xanh nơi chiến trường lúc đầu hãy còn xanh thì những người lính vẫn phải nhìn thấy trong đó những động lực để bước tiếp.
Và như một lẽ tất nhiên, với những con người nhạy cảm như người lính Tây Tiến, ko lúc nào họ chỉ nhìn thấy cái khốc tàn của núi rừng. Ngay trong sự hoang vu, hiểm trở, những vẻ đẹp trữ tình vẫn ngời lên lấp lóa dưới đôi mắt tinh tế của những chàng trai Hà Thành. Đó là kí ức “Mường Lát hoa về trong đêm hơi”, là nỗi nhớ nhấp nhoáng về “nhà người nào Pha Luông mưa xa khơi”. Một đêm hơi với hoa về trong tay, nó lãng mạn biết nhường nào. Là “đêm hơi” chứ ko phải đêm khuya, cũng ko phải đêm sương, dường như nó vừa gợi thời kì, vừa gợi một cảm giác mờ ảo – mờ đi trong tâm hồn người chiến sĩ. Câu thơ “Nhà người nào Pha Luông mưa xa khơi” được buông nhẹ ra bởi một loạt những thanh bằng như làm dịu lại nhịp thơ, gợi cảm giác bâng khuâng, nhè nhẹ, vừa thân thiện, vừa ấm áp tình thân, tựa bước chân ngừng nghỉ sau những chặng đường dài. Nhớ về cái nên thơ đấy, thi sĩ ko quên mất cảm giác ấm áp tỏa ra từ hương vị riêng của núi rừng, được gợi lên từ thứ “cơm lên khói” vẫn đượm mùi “thơm nếp xôi”.
Kí ức chiến tranh ko chỉ lưu giữ những chiến công, những tàn tích, nhưng mà còn lưu giữ bao kỉ niệm đẹp về tình quân dân thắm thiết, về những chặng đường ngừng chân mến thương ngọt ngào. Tây Tiến trên những chặng đường ngừng chân sau bao ngày hành quân nhọc nhoài tự bao giờ cũng trở thành một phần ko thể quên mất trong nỗi nhớ. Hồi ức về những đêm liên hoan dần dần sống dậy:
Doanh trại bừng lên hội đuốc hoaKìa em xiêm áo tự bao giờKhèn lên man điệu nàng e ấpNhạc về Viên Chăn xây hồn thơ
Đoạn thơ lung linh, rộn ràng với đuốc, hoa, với nếp xiêm áo dịu dàng của các cô gái vùng cao đang uốn lượn theo tiếng khèn dìu dặt, bổng trầm như nâng lên hồn rừng sâu núi thẳm. Hai chữ “bừng lên” thật giàu ý nghĩa, giàu sức gợi. Bừng lên trong những ngọn đuốc sáng, bừng lên trong thú vui người lính Hà Thành tới từ xứ lạ phương xa, bừng lên trong tiếng reo vui lúc người phụ nữ bất thần xuất hiện vừa lộng lẫy, vừa tình tứ. “Hoa chúc” nhưng mà người lính mang về trên tay, là hoa lửa đuốc thắp sáng như ngọn đèn rừng, hay là chúc hoa vẫn rọi sáng niềm tin người chiến sĩ? Những đêm liên hoan cứ ấm nồng như thế ko chỉ rực rỡ sắc màu của lửa đuốc, của xiêm áo nhưng mà còn rộn ràng âm thanh của “khèn lên”, của “nhạc về”. Những câu thơ thắm tình quân dân, tựa như cá gặp nước, tựa như con một nhà. Từng hơn một lần ta gặp thứ tình cảm ấm nồng êm đẹp đó trong thơ:
Các anh về mái ấm nhà vuiTiếng hát câu cười rộn ràng xóm nhỏ
Hay:
Thương nhau chia củ sắn lùiBát cơm sẻ nửa chăn sui đắp cùng
Nhưng nếu những câu thơ của Hoàng Trung Thông và Tố Hữu viết bằng cảm hứng hiện thực với những hình ảnh dịu dàng thì câu thơ của Quang Dũng lại mang một vẻ đẹp bay bổng lãng mạn. Âm hưởng lãng mạn đó còn tiế tục ngân dài ở những câu thơ sau:
Người đi Châu Mộc chiều sương ấyCó thấy hồn lau nẻo bến bờCó nhớ dáng người trên độc mộcTrôi dòng nước lũ hoa đu đưa.
Xa Tây Tiến, thi sĩ ko bao giờ quên những nét đặc trưng của cảnh, của người nơi đèo cao núi thẳm. Những chiều sương bảng lảng hoàng hôn, ngút ngàn sắc trắng hoa lau, những ngọn lau phơ phất như bàn tay vẫy gọi dáng người trên độc mộc. Âm điệu thơ ở đây thay đổi, ko còn vui tươi như trong đêm liên hoan lửa trại nhưng mà dần trở thành man mác bâng khuâng. Hình ảnh thơ cũng ko còn rực rỡ tươi sáng nhưng mà trở thành ảo mờ, mơ hồ. Những nét dáng mảnh mai duyên dáng từ lâu đã trở thành vong linh riêng của Tây Bắc. Một Mai Châu mênh mang sương sớm, phơ phất hồn lau, đu đưa dòng nước. Sự quyện hòa giữa cảnh và người qua vài nét chấm phá đã đủ gọi về ko khí Tây Bắc đầy lãng mạn, đọng lại trong nỗi nhớ bao xúc cảm chơi vơi. Thấm đẫm trong từng nét vẽ là một hoài niệm sâu nặng khó quên, bâng khuâng ko nói hết. Tất cả đã thay bằng lời “có thấy”, “có nhớ” ngọt ngào thành tâm.
Tây Tiến nhìn từ chiều sâu kỉ niệm thật có những hồi ức khó quên. Những có nhẽ đậm sâu nhất lòng Quang Dũng là dáng dấp người lính Tây Tiến từ lâu được khắc tạc thành những người hùng bất tử trong sự ghi nhớ. Mở màn là nhớ về hình ảnh những đoàn binh ko mọc tóc:
Tây Tiến đoàn binh ko mọc tócQuân xanh màu lá dữ oai hùm
Bài thơ làm sống dậy hình ảnh của một đoàn quân Vệ quốc. Bước chân họ in trên khắp các nẻo đường non sông. Họ tự nguyện xả thân vào cuộc kháng chiến, khó khăn lắm lúc vượt quá sức chịu đựng của những chàng trai Thủ đô mới từ giã mái trường, góc phố. Một sự thực trần truồng và khắc khổ về người lính thời chiến xuất hiện: Họ sống và tranh đấu nơi rừng sâu núi thẳm, thiếu ăn, thiếu thuốc, sốt rét liên miên tới rụng tóc, trọc đầu, da xanh tái. Quang Dũng chỉ phản ánh lại hiện thực chứ ko hề thổi phồng. Đâu phải riêng Quang Dũng mới nhắc về sự thực đấy. Tố Hữu cũng từng đau lòng nhưng mà viết: “Giọt giọt mồ hôi rơi/ Trên má anh vàng nghệ”. Nhưng vốn mang trong mình khí chất của người chinh phu tráng sĩ, Quang Dũng nói về cái bi chỉ cốt để gợi cái tráng. Người chiến sĩ chủ động “ko mọc tóc” chứ ko phải “tóc ko mọc”. Ta nghe trong đó chút dí dỏm tươi vui, cũng là niềm sáng sủa ko ngại khổ ngại khó.
Quyết tâm giết mổ giặc, khó khăn đói rét ko làm giảm chất lãng mạn vốn có trong từng chiến sĩ. Giữa những cuộc hành quân tranh đấu, họ vẫn dành riêng cho mình năm ba phút để nhớ về quê hương, nhớ về những bóng vía thân yêu: “Mắt trừng gửi mộng qua biên giới/ Đêm mơ Hà Nội dáng kiều thơm.” Tâm hồn lãng mạn đưa các anh về cùng những giấc mơ. Là mơ chứ ko phải nhớ, là xúc cảm nằm trong tiềm thức chứ ko phải trong ý thức, đó là động lực để cho các anh cầm chắc tay súng, như thi sĩ Nguyễn Đình Thi từng nói về xúc cảm đấy:
Những đêm dài hành quân nung nấuBỗng phấp phỏng nhớ mắt người yêu.
Nhớ về đồng chí, Quang Dũng cũng ko tránh né những mất mát hi sinh, nhưng hẳn rằng Tây Tiến là một trong số ít bài thơ viết về điều đó một cách thấm thía bằng cảm hứng bi tráng:
Tản mạn biên thuỳ mồ viễn xứChiến trường đi chẳng tiếc đời xanhÁo bào thay chiếu anh về đấtSống Mã gầm lên khúc độc hành.
Chốn biên thuỳ nơi bom rơi đạn nổ đã lấy đi bao xương máu, để lại những nấm mồ xanh đã hóa thành bất tử. Nhìn thẳng vào sự thực, ta thấy ở đó bao mất mát hi sinh. Nhưng nhìn xa hơn sự thực, ta thấy đằng sau sự hi sinh là chí khí người người hùng “chẳng tiếc đời xanh”, dám quyết tử cho tổ quốc quyết sinh. Đời xanh là tuổi xanh với bao nhiêu hoa mộng. Đẹp là thế, hứa hứa nhiều là thế nhưng các chiến sĩ ta chẳng tiếc nhưng mà nhiệt thành hiến dâng cho Tổ quốc. Hỏi có sự hi sinh nào cao quý hơn, đáng ca tụng hơn ? Một lần nữa, Quang Dũng khắc tả được ý thức của những chinh phu tráng sĩ thời xưa:
Chí làm trai dặm nghìn da ngựaGieo thái sơn nhẹ tựa lông hồng
Ngày xưa, người tráng sĩ chọn cái chết hiên ngang nơi trận mạc với da ngựa bọc thây và coi đó là vinh quang tột đỉnh, còn chiến sĩ Tây Tiến thì “áo bào thay chiếu anh về đất.” Nhịp độ câu thơ chậm rãi và trang trọng. Một cụ thể rất thực được nhắc tới trong câu thơ nhấp nhoáng phong vị cổ này là hình ảnh áo bào thay chiếu. Ko có manh chiếu, các anh “về đất” bằng chiếc áo bào. Ta ko thấy ở đó sự thiếu thốn nhưng mà chỉ thấy khí chất của người người hùng sánh ngang tầm với non sông. Âm thanh của sông Mã gầm lên vừa như tiếng khóc của tự nhiên đất trời, vừa như khúc nhạc kì vĩ đưa cái chết của người lính vào cõi trường cửu.
Những câu thơ cuối khép lại bài được viết như những dòng thường ghi trên mộ chí, cũng là lời hứa thế của một người lính từng gắn bó sâu nặng với đoàn quân:
Tây Tiến người đi ko hứa ướcĐường đi thăm thẳm một chia phôiAi lên Tây Tiến mùa xuân ấyHồn về Sầm Nứa chẳng về xuôi.
Đã ra đi là ko ước hứa ngày về, đã ra đi là quyết tâm tới đích. Cái ý thức “một đi ko trở lại” thấm nhuần trong tư tưởng và tình cảm của cả đoàn quân Tây Tiến. Ko vương vấn, lưu luyến chuyện riêng tư, tất cả cho nhiệm vụ cứu nước. Tây Tiến mùa xuân đấy đã trở thành điểm hứa cho mọi trái tim nhung nhớ luôn muốn trở về.
Tây Tiến là vừa là khúc tráng ca, vừa là khúc trầm ca, vừa mang vẻ đẹp hào hoa, vừa chứa vẻ đẹp hào hùng. Quang Dũng đã góp thêm cho nền thi ca kháng chiến một tuyệt phẩm về người lính nhưng mà người nào đi qua cũng phải lưu lại những ấn tượng cho riêng mình.
Các bài viết liên quan:
Đăng bởi: bangtuanhoan.edu.vn
Phân mục: Lớp 12, Ngữ Văn 12

Xem thêm chi tiết về Phân tích bài thơ Tây Tiến của Quang Dũng(hay nhất) ở đây:

Bạn thấy bài viết Phân tích bài thơ Tây Tiến của Quang Dũng(hay nhất) có giải quyết đươc vấn đề bạn tìm hiểu không?, nếu  không hãy comment góp ý thêm về Phân tích bài thơ Tây Tiến của Quang Dũng(hay nhất) bên dưới để bangtuanhoan.edu.vn có thể chỉnh sửa & cải thiện nội dung tốt hơn cho độc giả nhé! Cám ơn bạn đã ghé thăm Website bangtuanhoan.edu.vn

Nhớ để nguồn: Phân tích bài thơ Tây Tiến của Quang Dũng(hay nhất) tại bangtuanhoan.edu.vn

Chuyên mục: Kiến thức chung

Viết một bình luận