Hướng dẫn Soạn bài Mô tả nội tâm trong văn bản tự sự sẽ giúp các em trả lời chuẩn xác câu hỏi tìm hiểu trong sách giáo khoa, qua đó hiểu được vai trò và cách mô tả nội tâm trong văn bản tự sự.
Mục Lục bài viết:
1. Bài soạn số 1
2. Bài soạn số 2
3. Bài soạn số 3
Soạn bài Mô tả nội tâm trong văn bản tự sự, lớp 9
Soạn bài Mô tả nội tâm trong văn bản tự sự, Ngắn 1
I. Tìm hiểu yếu tố mô tả nội tâm trong văn bản tự sự
Câu 1: (Trang 117 SGK Ngữ văn 9, tập 1)
Trả lời:
a.
– Những câu thơ tả cảnh:
“Vẻ non xa tấm trăng gần ở chung
Bốn bề mênh mang xa trông
Cát vàng cồn nọ bụi trần dặm kia”
“Buồn trông cửa bể chiều hôm
Thuyền người nào nhấp nhoáng cánh buồm bay xa
Buồn trông ngọn nước mới sa,
Hoa trôi man mác biết là về đâu ?
Buồn trông nội cỏ rầu rầu,
Chân trời mặt đất một màu xanh xanh.
Buồn trông gió cuốn mặt duềnh,
Ầm ầm tiếng sóng kêu quanh ghế ngồi.”
– Những câu thơ mô tả tâm trạng của Thúy Kiều:
“Bẽ bàng mây sớm đèn khuya,
Nửa tình nửa cảnh như chia tấm lòng
Tưởng người dưới nguyệt chén đồng,
Tin sương luống những rày trông mai chờ.
Bên trời góc bể chơ vơ
Tấm son tẩy rửa bao giờ cho phai.
Xót người tựa của hôm mai
Quạt nồng ấp lạnh những người nào đó giờ
Sân lai cách mấy nắng mưa
Có lúc gốc tử đã vừa người ôm.”
Nhìn chung khó nhưng phân biệt rành mạch câu nào tả cảnh, câu nào tả tâm trạng của Thúy Kiều, bởi đa số các câu tác giả đều sử dụng lối viết tả cảnh ngụ tình. Cách viết này thích hợp với tuyến nhân vật, vốn là một người con gái tài hoa, văn học đầy mình, dẫn tới lúc bộc lộ xúc cảm Kiều sẽ ko diễn tả trực tiếp nhưng thông qua việc mô tả cảnh tượng quanh mình để bộc lộ tâm tình. Qủa là rất ý nhị, tinh tế.
b. Những câu thơ tả cảnh ko chỉ thuần tuý là tả cảnh sắc, bởi trong đó còn lồng ghép cái tâm tình, nỗi buồn của Kiều, nàng mượn cảnh để nói lên nỗi lòng của bản thân. Trong tầm mắt Kiều cảnh vật đều nhuốm màu buồn bực, độc thân, lạc lõng, xứng với câu “Người buồn cảnh có vui đâu bao giờ?”.
c. Mô tả nội tâm nhân có ý nghĩa rất quan trọng trong việc khắc họa nhân vật trong văn bản tự sự. Nội tâm là những suy nghĩ, tâm tình tận đáy lòng, là cái gốc rễ trình bày rõ ràng nhất tính cách, thực chất của nhân vật, và con người luôn có bản năng giấu chúng đi, nếu ko đủ thâm thúy chúng ta rất khó nắm bắt được. Nhưng lúc nắm rõ phương pháp mô tả nội tâm nhân vật, thì ta có thể dễ dàng thành công trong việc xây dựng một nhân vật văn học có chiều sâu tâm hồn, sinh động, truyền tải được thông điệp của tác phẩm.
Câu 2: (Trang 117 SGK Ngữ văn 9, tập 1)
Trả lời:
Tác giả mô tả nội tâm nhân vật thông qua các cử chỉ và nét mặt của nhân vật. Mặt Lão Hạc “đột nhiên co rúm lại”, “nếp nhăn xô lại”, “ép cho nước mắt chảy ra”, cái đầu “nghẹo về một bên”, “cái mồm móm mém”, “mếu như con trẻ”. Tâm trạng đớn đau của nhân vật hiện lên rõ mồn một trên từng thay đổi của khuôn mặt già nua, cảm giác như có cái gì đó nghẹn ngào, đắng cay lắm.
II. Luyện tập:
Câu 1: (Trang 117 SGK Ngữ văn 9, tập 1)
Trả lời:
Sau lúc gia đình xảy ra biến cố, lâm vào bước đường cùng, Kiều đành ngâm ngùi chấp nhận trao duyên lại cho em, bán thân lấy tiền để cứu cha và em trai thoát khỏi cảnh ngục tù. Hay tin này, gần đó có một bà mối thấy đây là món lợi lớn, bèn mối lái cho Mã Giám Sinh tới để thương lượng sắm Thúy Kiều về làm vợ. Hỏi ra thì được biết, Mã Giám Sinh quê vốn ở huyện Lâm Thanh, tuổi nay cũng đã ngoài bốn mươi, nhìn cách ăn vận chỉnh trang, thì xem ra cũng là người giàu có. Nhưng cái vẻ hình thức không thể nào che đậy được cái sự trần tục của hắn, vừa mới bước chân vào nơi Kiều ở, đã sỗ sàng ngồi tót vào ghế, chẳng đợi người nào mời mọc, ko có một tẹo lễ phép, đúng mực nào cả. Giờ đây hắn chỉ muốn được chiêm ngưỡng nhan sắc vốn nổi danh của Kiều, bèn sốt sắng giục bà mối vào gọi Thúy Kiều ra cho hắn xem mặt, hành động vô cùng quá phận. Thúy Kiều vốn đang khổ cực, xót thương cho thân phận hẩm hiu của bản thân, nay gặp cảnh này lại càng thêm tấm tức trong lòng, nàng đi nhưng chân ko muốn bước, trên gương mặt vốn xinh đẹp tuyệt trần, nay lệ từng hàng tuôn rơi. Ngoài kia là người nàng sẽ gửi gắm cả cuộc đời, nhưng sao nàng có cảm giác sợ sệt, e ngại thế này, đôi mày liễu khẽ nhăn lại, gương mặt xinh đẹp hơi cúi, khẽ cắn làn môi hồng, chẳng dám nhìn thẳng Mã Giám Sinh. Đã xem mặt Kiều, nhưng họ Mã lại muốn thử cả tài, bèn ép Kiều đàn hát, đề thơ lên quạt, Kiều thiết nghĩ dù sa cơ lỡ vận nhưng cũng là con nhà gia giáo, há lại chịu cảnh nhục nhã này. Nhưng nay đã lỡ, Kiều cắn răng gảy đàn nhưng lòng rối như tơ, tay nàng xiết chặt cán bút đề thơ trên quạt giấy. Thấy Kiều tài sắc vẹn toàn Mã Giám Sinh rất ưng ý nhưng lại ra chiều ép giá, hắn với bà mối kì kèo qua lại thêm thêm bớt bớt, bỏ mặc Kiều đứng chết lặng nhìn bản thân đang được ngã giá như một món hàng ko hơn chẳng kém. Thôi thế đành rằng, phận gái nay biết về nơi đâu?
Câu 2: (Trang 117 SGK Ngữ văn 9, tập 1)
Trả lời:
Sau bao năm tháng tủi nhục nơi thanh lâu dơ bẩn, cuối cùng ta may mắn được Từ Hải yêu quý và chuộc ra ngoài. Chàng cho ta thời cơ được trở về chỗ vợ chồng Thúc Sinh lúc trước, để hoàn thành tâm nguyện đền ơn báo thù. Cảnh sắc nơi đây chẳng có gì thay đổi so với lần đầu ta tới, quang cảnh giàu có xa hoa, nhưng lại là nơi làm ta tổn thương thâm thúy. Đang chìm trong hoài niệm, thì Thúc Sinh được người đưa vào, thấy ta chàng bất thần lắm, tiếc thay vật đổi sao dời, nay ta và chàng đã ko còn như trước kia, nhưng ơn cứu giúp ta thoát khỏi thanh lâu và những ân tình chàng từng dành cho ta, ta chưa từng quên dù chỉ một ít. Ta với chàng ôn lại chuyện xưa cũ, nhìn bộ dáng nhu nhược, khúm núm của chàng, ta tự hỏi mình đây là người lúc xưa ta từng rất mực mến thương ư? Ta cũng ko biết nữa, chỉ lẳng lặng truyền người mang vào gấm vóc, vàng bạc rồi trao cho chàng, coi như hết nợ ân tình. Nhưng cái gai trong lòng ta vẫn chưa được gỡ bỏ, nó làm ta đớn đau, nhức nhối tâm can từng ngày. Ta nhắc về Thiến Thư, vợ chàng, muốn xem thái độ của chàng về việc này ra sao, nhưng chàng yên lặng, giống như xưa lúc ta bị vợ chàng lăng nhục, chàng cũng yên lặng tương tự, ta chỉ còn biết lắc đầu thở dài. Ta cho Thúc Sinh lui xuống, đã tới lúc gặp người phụ nữ kia rồi, Thiến Thư được dẫn giải vào, thấy ta thì hồn lạc phách siêu, chắc chẳng ngờ nổi bản thân cũng có ngày hôm nay. Người phụ nữ này đã từng khiến ta chịu bao tủi nhục, đớn đau, đang đứng trước mặt ta, nhưng lòng ta tĩnh tâm tới lạ kỳ, ko nổi nóng, quát mắng. Ta mỉm cười liếc mắt nhìn nàng ta nhưng rằng: “Tiểu thư cũng có ngày hôm nay, sao lúc xưa ko nghĩ tới việc chừa cho ta một đường lui? Phải biết rằng gieo nhân nào gặp quả nấy, tiểu thư cũng đừng trách ta vô tình!”. Thiến Thư nghe ta nói vậy, thì tức tốc dập đầu phân trần: “Thúy Kiều, cô hãy hiểu cho ta, đều phận nữ giới, lại gặp kiếp chồng chung, có ghen tuông tuông ắt là điều ko thể tránh khỏi. Nhưng cô nhớ xem, lúc trước ta cũng chỉ muốn cô chép kinh thư cho tâm thanh tịnh, lúc cô bỏ trốn cũng ko hề đuổi theo, suy cho cùng cũng chỉ trách bản thân ta quá yêu Thúc Sinh, sợ mất chàng, nhưng làm điều ko phải với cô. Nay phần tội trạng này ta xin nhận hết, chỉ mong cô rộng lòng tha thứ, ta xin khấu đầu tạ tội!”, nói rồi lại dập đầu thêm lần nữa. Ta mỉm cười, quả thực thông minh, khá khen cho phép tắc sắc bén, kín kẽ một tẹo gió cũng ko lọt nổi, ta còn biết nói thêm lời nào nữa? Âu cũng là lúc xưa vì bản thân mình nhưng nàng ta khổ cực, chắc gì đã sung sướng hơn ta, thật xót xa cho phận nữ giới, thôi có nhẽ oán này ko cần báo nữa rồi. Ta ra hiệu cho người thả Thiến Thư ra, còn bản thân bước tới trước cửa nhìn trời xanh, nhủ thầm: “Báo đáp, báo thù đều đã trọn, buông xuống thôi Thúy Kiều, từ nay về sau, quá khứ chẳng còn liên quan gì với tương lai, chỉ còn Từ Hải”.
Câu 3: Trang 117 SGK Ngữ văn 9, tập 1)
Trả lời:
Tôi có một cô bạn rất thân, chúng tôi chơi với nhau từ thời hai đứa còn rất nhỏ. Tình bạn của tôi cứ tưởng mãi tốt đẹp như thế cho tới lúc tôi lỡ quên mất sinh nhật nó, chỉ vì mê mải “cày” một bộ phim mới nổi. Nó ko hề giận hay trách móc tôi, tuy vậy nhưng tôi thấy có lỗi nhiều lắm, cả ngày chỉ cứ nghĩ mãi tới hôm sinh nhật nó, người bạn thân nhất là tôi thế nào lại quên khuấy đi, ko có lấy một lời chúc mừng. Để chuộc lỗi, ngay hôm sau tôi tặng bù nó món quà nhưng tôi thức suốt đêm để làm, chỉ kỳ vọng nó sẽ tha thứ cho tôi. Tôi ước rằng nó cứ giận hay trách móc tôi cũng được, chứ nó cứ dung túng cho tôi thế này tôi lại càng cảm thấy bản thân thật tệ. Nó cầm món quà của tôi, nét mặt hạnh phúc lắm, nó bảo tôi: “Mày đừng thấy áy náy nữa, thật sự tao ko để tâm đâu, thấy mày cứ ủ dột tương tự, tao ko muốn”. Nghe được câu nói đó của nó tôi thấy như được thoát khỏi cái gông xiềng tội trạng mấy hôm vừa qua. Cũng từ đó tôi học được cách quan tâm quan tâm mọi người hơn, và cũng chưa từng quên sinh nhật của những người thân thiết bao giờ.
Xem tiếp các bài soạn để học tốt môn Ngữ Văn lớp 9
– Soạn bài Cách dẫn trực tiếp và cách dẫn gián tiếp
– Soạn bài Sự tăng trưởng của từ vựng
Soạn bài Mô tả nội tâm trong văn bản tự sự, Ngắn 2
Câu 1 (trang 117 Ngữ Văn lớp 9 Tập 1):
a, câu thơ tả cảnh: “Trước lầu Ngưng Bích khóa xuân …. Cát vàng cồn nọ bụi trần dặm kia”, “Buồn trông cửa bể chiều hôm … Ầm ầm tiếng sóng kêu quanh ghế ngồi”
Câu thơ tả tâm trạng “bên trời góc bể chơ vơ … Có lúc gốc tử đã vừa người ôm”
b, Những câu thơ tả cảnh có tác dụng trong việc khắc họa nội tâm nhân vật. Cảnh buồn người có vui đâu bao giờ. Tả cảnh để ngụ tình.
c, Mô tả nội tâm có tác dụng làm cho những suy nghĩ, tình cảm của nhân vật được hiện lên, nhờ đó nhưng người đọc có thể hiểu được diễn biến tâm trạng của nhân vật. Từ đó làm cho văn bản trở thành giàu tính trữ tình, giàu xúc cảm, chạm tới tâm tư của người đọc
Câu 2 (trang 117 Ngữ Văn lớp 9 Tập 1): Tác giả Nam Cao lúc mô tả Lão Hạc tập trung vào những hành động cử chỉ của lão để làm nổi trội nên tâm trạng xót xa, ăn nan, hối hận của mình lúc bán cậu Vàng. Lão giống như một đứa trẻ lúc phải rời xa người nhưng mình yêu quý nhất.
LUYỆN TẬP
Câu 1 (trang 117 Ngữ Văn lớp 9 Tập 1):
Gần đây có một mụ mối muốn ngỏ ý viễn khách tới vấn danh Thúy Kiều.Có người vào vấn danh, ăn nói cụt lủn. Hỏi tên rằng Mã Giám Sinh, xưng là học trò trường Quốc Tự Giám, quê ở huyện Lâm Thanh.Tuổi đã ngoài 40 nhưng tên họ Mã hình thức trông chải chuốt. Lúc đi gặp Kiều thì quần áo bảnh bao, mày râu nhẵn nhụi tưởng rãng làm vẻ thư sinh nhưng thực chất lại tố cáo sự lố lỉnh của mình. Mã Giám Sinh đi hỏi vợ còn đắt theo một bọn tôi tớ lao xao, ồn ĩ.Lúc bước vào lầu , mụ mối chưa kịp ngỏ lời mời thì hắn đã nhảy bộ lên ghế, ngồi một cách sỗ sang trông giống một lũ vô học.Mã ta thúc giục Kiều ra xem mặt.Nàng là con nhà gia giáo, nay lâm vào bước đường này, Kiều cảm thấy như da mặt dày hơn đầy nỗi nhục nhã,cứ mỗi bước đi là hai hàng lệ rơi của sự tủi nhục và xấu hổ.Kiều càng thấy khó chịu và buồn hơn trước những thái độ cử chỉ vô phép của tên họ Mã.Hắn ép nàng vén tóc, bắt tay,thử tài gảy đàn, ngâm thơ. Kiều lúc này trong ủ rũ, buồn rười rượi. Tới đây, Mã Giám Sinh đích thị trở thành con buôn chính hiệu, hắn ngả giá sắm Kiều như một món hàng để tên họ Mã trao đổi chỉ ngoài 400.
Câu 2 (trang 117 Ngữ Văn lớp 9 Tập 1):
Sau bao tháng ngày đớn đau, ê chề, tủi nhục chốn thanh lâu. Tôi may mắn gặp được Từ Hải, chàng đã giúp tôi thoát khỏi cuộc sống chốn nhơ bẩn, còn giúp tôi trả ơn nghĩa và trả mọi oán giận. Ngày diễn ra cảnh trả mọi oán thù đó khiến tôi ko thể nào quên.
Người trước hết nhưng tôi cho mời tới để báo đáp lại chính là chàng Thúc Sinh. Tôi nói với chàng Thúc rằng: “Lúc tôi gặp thiến nạn ở thanh lâu, chàng là người có tấm lòng hào hiệp đã ra tay cứu giúp, nghĩa đấy làm sao tôi quên được. Dù chúng ta đã chẳng nên vợ nên chồng như chàng đã từng mong ước, nhưng nhưng suốt đời tôi vẫn nhớ ơn chàng, nay có món quà nhỏ gửi chàng để tỏ chút lòng thành. Còn vợ chàng thì tai quái quá phen này phải trả giá thôi.
Lúc Thiến Thư vừa được đưa ra, tôi đã chào cô ta bằng giọng điệu như trước đây lúc tôi bị ép làm hoa nô phục dịch trong nhà của cô ta: Tiểu thư cũng có hiện thời tới đây. Ngày xưa bà ăn ở ác độc như thế, thì nay phải gánh chịu tất cả, gieo gió thì gặp bão, càng đay nghiến lắm thì càng oan trái nhiều. Phụ nữ hạng như bà ở thế gian thật hiếm. Nghe tôi nói tương tự Thiến Thư rụng rời phách lạc hồn xiêu. Thế nhưng vốn bản tính mưu mô và thuộc lại nữ giới lắm mồm lắm mồm ngay tức tốc mụ đã lên tiếng kêu ca: “Tôi cũng chỉ là phận nữ giới thôi, nhưng nữ giới thì vốn dĩ hay ghen tuông tuông, chẳng người nào chịu nhường chồng mình cho người khác cả. Với lại tôi cũng rất yêu quý nàng, mến yêu nàng lúc nàng trốn khỏi Quan Âm Các tôi đã ko cho người đuổi theo. Nhưng dẫu sao tôi cũng là người có tội chỉ mong nàng rộng lượng bao dung nhưng tha thứ cho tôi”. Trước những lời lẽ khôn ngoan, chặt chẽ tương tự, tôi nghĩ rằng “thôi tha cho mụ ta cũng là điều làm phước”, cho nên truyền quân lệnh tha bổng Thiến Thư.
Câu 3 (trang 117 Ngữ Văn lớp 9 Tập 1):
Tôi và Lan học chung với nhau hồi năm ngoái. 2 chúng tôi được thầy cô giáo chủ nhiệm xếp cho ngồi cạnh bên nhau. Cả 2 chúng tôi chơi với nhau cũng khá hợp nhau về tính tình. Một ngày nọ, tôi phát hiện số tiền nhưng mẹ cho để đóng tiền cho cô chủ nhiệm đã ko cánh nhưng bay. Tôi lo sợ, tôi ko biết mình đã làm mất lúc nào nữa. Và rồi tôi nghi ngờ Lan cũng chỉ bởi vì Lan ngồi cạnh bên tôi. Tôi tỏ vẻ nghi ngờ ra mặt, tôi ko nói chuyện với nhau trong suốt buổi học hôm đó. Tôi biết rằng Lan cũng biết được điều nhưng tôi đang suy nghĩ trong đầu, Lan định nói với tôi điều gì đó, thế nhưng tôi ko cho Lan thời cơ để giảng giải. Sau buổi học, tôi về nhà và trông thấy rằng mình đã để số tiền đó trong hộc tủ bàn học nhưng quên đem theo. Lúc đó tôi giận bản thân mình lắm! Tôi tự hỏi: “Vì sao mình lại có thể nghi ngờ Lan chứ? Mình có làm cho Lan bị tổn thương hay ko? Liệu Lan có giận mình ko?” Rất nhiều câu hỏi hiện lên trong đầu tôi suốt ngày hôm đó. Sáng hôm sau, tôi ko dám đi tới trường. Tôi ko biết là mình làm sao để đương đầu với Lan nữa. Và rồi tôi quyết định sẽ xin lỗi Lan. Mẹ chở tôi tới trường, tôi và Lan gặp nhau ở cổng trường. Tôi xấu hổ bước tới bên Lan và nói: “Lan, cho mình xin lỗi chuyện ngày hôm qua nhé!”. Lan mỉm cười nhìn tôi rồi nói: “Ko sao đâu. Chuyện hôm qua mình quên rồi”. Trái với những suy nghĩ trong đầu của tôi: “Chắc Lan sẽ giận mình lắm!” Thế nhưng ko. Lan tỏ ra vui vẻ và đã tha thứ cho tôi. Vậy nhưng tôi thấy giận bản thân mình lắm. Kể từ đó, tôi luôn dặn mình phải suy nghĩ cho thật kĩ trước lúc làm 1 việc gì đó để ko vướng phải sai trái như lần đó nữa.
Soạn bài Mô tả nội tâm trong văn bản tự sự, Ngắn 3
1.
a. Tìm những câu thơ mô tả cảnh sắc bên ngoài và những câu thơ mô tả tâm trạng bên trong của Thúy Kiều.
b. Những câu thơ tả cảnh có mối quan hệ như thế nào với việc trình bày nội tâm nhân vật?
c. Mô tả nội tâm có tác dụng như thế nào đối với nhân vật trong văn bản tự sự.
Trả lời:
a.
– Quang cảnh tự nhiên bên ngoài được mô tả trực tiếp hơn ở 4 câu thơ đầu:
“Trước Lầu Ngưng Bích khóa xuân,
Vẻ non xa tấm trăng gần ở chung.
Bốn bề mênh mang xa trông,
Cát vàng cồn nọ bụi trần dậm kia”.
“Buồn trông cửa bế chiểu hôm.
Thuyền người nào nhấp nhoáng cánh buồm xa xa?
Buồn trông ngọn nước mới sa.
Hoa trôi man mác biết là về đàu?
Buồn trông nội cỏ rầu rầu.
Chân trời mặt đất một màu xanh xanh.
Buồn trông gió cuốn mặt duềnh.
Ầm ầm tiếng sóng kêu quanh ghế ngồi”.
+ Những câu thơ mô tả tâm trạng:
“Bên trời góc bể chơ vơ.
Tấm son tẩy rửa bao giờ cho phai.
Xót người tựa cửa hôm mai,
Quạt nồng ấp lạnh những người nào đó giờ?
Sân Lai cách mấy nắng mưa.
Có lúc gốc tử đã vừa người ôm”.
b. Những câu thơ mô tả cảnh sắc bên ngoài góp phần trình bày tâm trạng nhân vật.
c. Nhận xét:
– Mô tả bên ngoài là những cảnh vật và con người với chân dung, hình dáng, hoạt động, tiếng nói, màu sắc, … có thể quan sát được trực tiếp.
– Mô tả nội tâm là những suy nghĩ, tình cảm, diễn biến tâm trạng của nhân vật, những gì ko quan sát được một cách trực tiếp.
2. Đọc đoạn văn sau và nhận xét cách mô tả nội tâm nhân vật của tác giả?
Trả lời:
Cách mô tả nội tâm lão Hạc của đoạn văn là cách mô tả gián tiếp qua nét mặt, cử chỉ, … cho thấy nỗi buồn và sự dằn vặt đớn đau của lão Hạc lúc buộc phải bán chó.
https://thuthuat.taimienphi.vn/soan-bai-mieu-ta-noi-tam-trong-van-ban-tu-su-lop-9-37876n
LUYỆN TẬP
1. Thuật là đoạn trích Mã Giám Sinh sắm Kiều bằng văn xuôi
Trả lời:
Gần đó, có một mụ mối muốn ngỏ ý có viễn khách tới vấn danh Thúy Kiều. Hỏi tên rằng Mã Giám Sinh, tức là học trò trường Quốc Tử Giám , quê ở huyện Lâm Thanh. Tuổi đã ngoài 40 nhưng tên họ Mã hình thức trông chải chuốt, quần áo bảnh bao, mày râu nhẵn nhụi, tưởng rằng làm vẻ thư sinh nhưng thực chất lại tố cáo sự lố lỉnh của mình. Mã Giám Sinh đi hỏi vợ còn dắt theo một bọn tôi tớ lao xao, ồn ĩ. Lúc bước vào lầu, mụ mối chưa kịp ngỏ lời mời thì hắn đã nhảy bộ lên ghế, ngồi một cách sỗ sàng như một kẻ vô học. Mã thúc giục Kiều ra xem mặt. Nàng là con nhà gia giáo, nay lâm vào bước đường này, Kiều đớn đau, xót xa cho số kiếp của mình, cứ mỗi bước đi là hai hàng lệ rơi của sự tủi nhục và xấu hổ. Kiều càng thấy tủi nhục hơn trước những thái độ cử chỉ vô phép của tên họ Mã. Hắn ép nàng vén tóc, bắt tay, thử tài gảy đàn, ngâm thơ. Kiều lúc này trông ủ rũ, buồn bực nhưng vẫn là trang tuyệt sắc mĩ nhân làm say đắm lòng người. Sau lúc ‘đắn đo cân sắc, cân tài’, Mã Giám Sinh lộ rõ thực chất con buôn chính hiệu, hắn ngả giá sắm Kiều như một món hàng với giá chỉ ngoài 400. Sau đó, nàng Kiều thực sự bước ra cuộc đời và gặp phải những biến cố xót xa, đớn đau…
2. Hãy vào vai nàng Kiều viết đoạn văn kể lại việc báo đáp, báo thù, trong đó bộc lộ trực tiếp tâm trạng của Kiều lúc gặp lại Thiến Thư.
Trả lời:
Người trước hết nhưng tôi cho mời tới để báo đáp lại chính là chàng Thúc Sinh. Tôi nói với chàng Thúc rằng: “Lúc tôi gặp thiến nạn ở thanh lâu, chàng là người có tấm lòng hào hiệp đã ra tay cứu giúp, nghĩa đấy làm sao tôi quên được. Dù chúng ta đã chẳng nên vợ nên chồng như chàng đã từng mong ước, nhưng nhưng suốt đời tôi vẫn nhớ ơn chàng, nay có món quà nhỏ gửi chàng để tỏ chút lòng thành. Còn vợ chàng thì tai quái quá phen này phải trả giá thôi”.
Lúc lính dẫn giải Thiến Thư tới, tôi cố lấy giọng ngọt ngào hỏi: “Ơ kìa, sao tiểu thư lại ra nông nỗi này? Phải xác nhận rằng từ xưa tới nay nữ giới ở đời nhưng thâm thúy như tiểu thư là hiếm lắm! Gieo gió ắt phải gặt bão, thưa tiểu thư”. Thoạt đầu, thấy tôi ko đập bàn thét lác gì nhưng tỏ ra mềm mỏng, ngọt nhạt Thiến Thư cũng giật thót sợ hãi bởi Thiến Thư thừa biết những người nữ giới “tình cảm” như thế mới thật “đáng sợ”! Nhưng Thiến Thư nhanh chóng trấn tĩnh và thưa gửi rành rọt, có lý, có tình. Trước thái độ của Thiến Thư, tôi thấy bối rối và bỗng thấy băn khoăn khó xử. Lúc đầu, tôi có ý định trừng trị Thiến Thư thật nặng, vì thế tôi mới dựng nên cảnh gươm giáo sáng lòa, để làm Thiến Thư sợ hãi. Nhưng hiện thời biết xử ra sao đây? Nếu ta cứ cố tình giết thịt Thiến Thư thì té ra ta chỉ là một mụ nữ giới nhỏ nhen! Còn nếu ta tha Thiến Thư thì sao nhỉ? Có nhẽ sẽ chẳng bao giờ ta còn thời cơ trả thù nữa? Nhưng người đời đã dạy: “Lấy oán trả oán thì đời đời kiếp kiếp thù oán, lấy ân trả oán thì cởi bỏ thù oán đó sao?” Ngẫm nghĩ hồi lâu, tôi quyết định hành xử theo lời dạy trên và bèn nói với Thiến Thư: “Người tự biết mình có lỗi, có tức là người ko có lỗi! Vì vậy ta quyết định tha bổng cho tiểu thư”. Dứt lời tôi ra lệnh: “Lính đâu! Hãy tiễn đưa tiểu thư về tận nhà cho ta!”. Thiến Thư cúi đầu chào từ biệt, nghẹn ngào xúc động nói nhỏ với tôi: ” Mong nàng hãy bảo trọng …”. Tôi khẽ gật đầu và cũng nói nhỏ với Thiến Thư ” Chúc tiểu thư bình yên …”
3. Ghi lại tâm trạng của em sau lúc làm một việc có lỗi với bạn
Trả lời
– Lỗi lầm đấy là gì?
– Nguyên nhân gây ra lỗi lầm.
– Tâm trạng của em ra sao: bứt rứt, lo lắng, sợ hãi.
– Lời thú tội với bạn.
– Bài học rút ra.
Xem thêm nhiều bài viết hay về Hỏi Đáp Văn Học
Bạn thấy bài viết Soạn bài Mô tả nội tâm trong văn bản tự sự, lớp 9 có khắc phục đươc vấn đề bạn tìm hiểu ko?, nếu ko hãy comment góp ý thêm về Soạn bài Mô tả nội tâm trong văn bản tự sự, lớp 9 bên dưới để bangtuanhoan.edu.vn có thể thay đổi & cải thiện nội dung tốt hơn cho độc giả nhé! Cám ơn bạn đã ghé thăm Website bangtuanhoan.edu.vn
Phân mục: Văn học
#Soạn #bài #Miêu #tả #nội #tâm #trong #văn #bản #tự #sự #lớp
Soạn bài Miêu tả nội tâm trong văn bản tự sự, lớp 9
Hình Ảnh về: Soạn bài Miêu tả nội tâm trong văn bản tự sự, lớp 9
Video về: Soạn bài Miêu tả nội tâm trong văn bản tự sự, lớp 9
Wiki về Soạn bài Miêu tả nội tâm trong văn bản tự sự, lớp 9
Soạn bài Miêu tả nội tâm trong văn bản tự sự, lớp 9 -
Hướng dẫn Soạn bài Mô tả nội tâm trong văn bản tự sự sẽ giúp các em trả lời chuẩn xác câu hỏi tìm hiểu trong sách giáo khoa, qua đó hiểu được vai trò và cách mô tả nội tâm trong văn bản tự sự.
Mục Lục bài viết:
1. Bài soạn số 1
2. Bài soạn số 2
3. Bài soạn số 3
Soạn bài Mô tả nội tâm trong văn bản tự sự, lớp 9
Soạn bài Mô tả nội tâm trong văn bản tự sự, Ngắn 1
I. Tìm hiểu yếu tố mô tả nội tâm trong văn bản tự sự
Câu 1: (Trang 117 SGK Ngữ văn 9, tập 1)
Trả lời:
a.
– Những câu thơ tả cảnh:
“Vẻ non xa tấm trăng gần ở chung
Bốn bề mênh mang xa trông
Cát vàng cồn nọ bụi trần dặm kia”
“Buồn trông cửa bể chiều hôm
Thuyền người nào nhấp nhoáng cánh buồm bay xa
Buồn trông ngọn nước mới sa,
Hoa trôi man mác biết là về đâu ?
Buồn trông nội cỏ rầu rầu,
Chân trời mặt đất một màu xanh xanh.
Buồn trông gió cuốn mặt duềnh,
Ầm ầm tiếng sóng kêu quanh ghế ngồi.”
– Những câu thơ mô tả tâm trạng của Thúy Kiều:
“Bẽ bàng mây sớm đèn khuya,
Nửa tình nửa cảnh như chia tấm lòng
Tưởng người dưới nguyệt chén đồng,
Tin sương luống những rày trông mai chờ.
Bên trời góc bể chơ vơ
Tấm son tẩy rửa bao giờ cho phai.
Xót người tựa của hôm mai
Quạt nồng ấp lạnh những người nào đó giờ
Sân lai cách mấy nắng mưa
Có lúc gốc tử đã vừa người ôm.”
Nhìn chung khó nhưng phân biệt rành mạch câu nào tả cảnh, câu nào tả tâm trạng của Thúy Kiều, bởi đa số các câu tác giả đều sử dụng lối viết tả cảnh ngụ tình. Cách viết này thích hợp với tuyến nhân vật, vốn là một người con gái tài hoa, văn học đầy mình, dẫn tới lúc bộc lộ xúc cảm Kiều sẽ ko diễn tả trực tiếp nhưng thông qua việc mô tả cảnh tượng quanh mình để bộc lộ tâm tình. Qủa là rất ý nhị, tinh tế.
b. Những câu thơ tả cảnh ko chỉ thuần tuý là tả cảnh sắc, bởi trong đó còn lồng ghép cái tâm tình, nỗi buồn của Kiều, nàng mượn cảnh để nói lên nỗi lòng của bản thân. Trong tầm mắt Kiều cảnh vật đều nhuốm màu buồn bực, độc thân, lạc lõng, xứng với câu “Người buồn cảnh có vui đâu bao giờ?”.
c. Mô tả nội tâm nhân có ý nghĩa rất quan trọng trong việc khắc họa nhân vật trong văn bản tự sự. Nội tâm là những suy nghĩ, tâm tình tận đáy lòng, là cái gốc rễ trình bày rõ ràng nhất tính cách, thực chất của nhân vật, và con người luôn có bản năng giấu chúng đi, nếu ko đủ thâm thúy chúng ta rất khó nắm bắt được. Nhưng lúc nắm rõ phương pháp mô tả nội tâm nhân vật, thì ta có thể dễ dàng thành công trong việc xây dựng một nhân vật văn học có chiều sâu tâm hồn, sinh động, truyền tải được thông điệp của tác phẩm.
Câu 2: (Trang 117 SGK Ngữ văn 9, tập 1)
Trả lời:
Tác giả mô tả nội tâm nhân vật thông qua các cử chỉ và nét mặt của nhân vật. Mặt Lão Hạc “đột nhiên co rúm lại”, “nếp nhăn xô lại”, “ép cho nước mắt chảy ra”, cái đầu “nghẹo về một bên”, “cái mồm móm mém”, “mếu như con trẻ”. Tâm trạng đớn đau của nhân vật hiện lên rõ mồn một trên từng thay đổi của khuôn mặt già nua, cảm giác như có cái gì đó nghẹn ngào, đắng cay lắm.
II. Luyện tập:
Câu 1: (Trang 117 SGK Ngữ văn 9, tập 1)
Trả lời:
Sau lúc gia đình xảy ra biến cố, lâm vào bước đường cùng, Kiều đành ngâm ngùi chấp nhận trao duyên lại cho em, bán thân lấy tiền để cứu cha và em trai thoát khỏi cảnh ngục tù. Hay tin này, gần đó có một bà mối thấy đây là món lợi lớn, bèn mối lái cho Mã Giám Sinh tới để thương lượng sắm Thúy Kiều về làm vợ. Hỏi ra thì được biết, Mã Giám Sinh quê vốn ở huyện Lâm Thanh, tuổi nay cũng đã ngoài bốn mươi, nhìn cách ăn vận chỉnh trang, thì xem ra cũng là người giàu có. Nhưng cái vẻ hình thức không thể nào che đậy được cái sự trần tục của hắn, vừa mới bước chân vào nơi Kiều ở, đã sỗ sàng ngồi tót vào ghế, chẳng đợi người nào mời mọc, ko có một tẹo lễ phép, đúng mực nào cả. Giờ đây hắn chỉ muốn được chiêm ngưỡng nhan sắc vốn nổi danh của Kiều, bèn sốt sắng giục bà mối vào gọi Thúy Kiều ra cho hắn xem mặt, hành động vô cùng quá phận. Thúy Kiều vốn đang khổ cực, xót thương cho thân phận hẩm hiu của bản thân, nay gặp cảnh này lại càng thêm tấm tức trong lòng, nàng đi nhưng chân ko muốn bước, trên gương mặt vốn xinh đẹp tuyệt trần, nay lệ từng hàng tuôn rơi. Ngoài kia là người nàng sẽ gửi gắm cả cuộc đời, nhưng sao nàng có cảm giác sợ sệt, e ngại thế này, đôi mày liễu khẽ nhăn lại, gương mặt xinh đẹp hơi cúi, khẽ cắn làn môi hồng, chẳng dám nhìn thẳng Mã Giám Sinh. Đã xem mặt Kiều, nhưng họ Mã lại muốn thử cả tài, bèn ép Kiều đàn hát, đề thơ lên quạt, Kiều thiết nghĩ dù sa cơ lỡ vận nhưng cũng là con nhà gia giáo, há lại chịu cảnh nhục nhã này. Nhưng nay đã lỡ, Kiều cắn răng gảy đàn nhưng lòng rối như tơ, tay nàng xiết chặt cán bút đề thơ trên quạt giấy. Thấy Kiều tài sắc vẹn toàn Mã Giám Sinh rất ưng ý nhưng lại ra chiều ép giá, hắn với bà mối kì kèo qua lại thêm thêm bớt bớt, bỏ mặc Kiều đứng chết lặng nhìn bản thân đang được ngã giá như một món hàng ko hơn chẳng kém. Thôi thế đành rằng, phận gái nay biết về nơi đâu?
Câu 2: (Trang 117 SGK Ngữ văn 9, tập 1)
Trả lời:
Sau bao năm tháng tủi nhục nơi thanh lâu dơ bẩn, cuối cùng ta may mắn được Từ Hải yêu quý và chuộc ra ngoài. Chàng cho ta thời cơ được trở về chỗ vợ chồng Thúc Sinh lúc trước, để hoàn thành tâm nguyện đền ơn báo thù. Cảnh sắc nơi đây chẳng có gì thay đổi so với lần đầu ta tới, quang cảnh giàu có xa hoa, nhưng lại là nơi làm ta tổn thương thâm thúy. Đang chìm trong hoài niệm, thì Thúc Sinh được người đưa vào, thấy ta chàng bất thần lắm, tiếc thay vật đổi sao dời, nay ta và chàng đã ko còn như trước kia, nhưng ơn cứu giúp ta thoát khỏi thanh lâu và những ân tình chàng từng dành cho ta, ta chưa từng quên dù chỉ một ít. Ta với chàng ôn lại chuyện xưa cũ, nhìn bộ dáng nhu nhược, khúm núm của chàng, ta tự hỏi mình đây là người lúc xưa ta từng rất mực mến thương ư? Ta cũng ko biết nữa, chỉ lẳng lặng truyền người mang vào gấm vóc, vàng bạc rồi trao cho chàng, coi như hết nợ ân tình. Nhưng cái gai trong lòng ta vẫn chưa được gỡ bỏ, nó làm ta đớn đau, nhức nhối tâm can từng ngày. Ta nhắc về Thiến Thư, vợ chàng, muốn xem thái độ của chàng về việc này ra sao, nhưng chàng yên lặng, giống như xưa lúc ta bị vợ chàng lăng nhục, chàng cũng yên lặng tương tự, ta chỉ còn biết lắc đầu thở dài. Ta cho Thúc Sinh lui xuống, đã tới lúc gặp người phụ nữ kia rồi, Thiến Thư được dẫn giải vào, thấy ta thì hồn lạc phách siêu, chắc chẳng ngờ nổi bản thân cũng có ngày hôm nay. Người phụ nữ này đã từng khiến ta chịu bao tủi nhục, đớn đau, đang đứng trước mặt ta, nhưng lòng ta tĩnh tâm tới lạ kỳ, ko nổi nóng, quát mắng. Ta mỉm cười liếc mắt nhìn nàng ta nhưng rằng: “Tiểu thư cũng có ngày hôm nay, sao lúc xưa ko nghĩ tới việc chừa cho ta một đường lui? Phải biết rằng gieo nhân nào gặp quả nấy, tiểu thư cũng đừng trách ta vô tình!”. Thiến Thư nghe ta nói vậy, thì tức tốc dập đầu phân trần: “Thúy Kiều, cô hãy hiểu cho ta, đều phận nữ giới, lại gặp kiếp chồng chung, có ghen tuông tuông ắt là điều ko thể tránh khỏi. Nhưng cô nhớ xem, lúc trước ta cũng chỉ muốn cô chép kinh thư cho tâm thanh tịnh, lúc cô bỏ trốn cũng ko hề đuổi theo, suy cho cùng cũng chỉ trách bản thân ta quá yêu Thúc Sinh, sợ mất chàng, nhưng làm điều ko phải với cô. Nay phần tội trạng này ta xin nhận hết, chỉ mong cô rộng lòng tha thứ, ta xin khấu đầu tạ tội!”, nói rồi lại dập đầu thêm lần nữa. Ta mỉm cười, quả thực thông minh, khá khen cho phép tắc sắc bén, kín kẽ một tẹo gió cũng ko lọt nổi, ta còn biết nói thêm lời nào nữa? Âu cũng là lúc xưa vì bản thân mình nhưng nàng ta khổ cực, chắc gì đã sung sướng hơn ta, thật xót xa cho phận nữ giới, thôi có nhẽ oán này ko cần báo nữa rồi. Ta ra hiệu cho người thả Thiến Thư ra, còn bản thân bước tới trước cửa nhìn trời xanh, nhủ thầm: “Báo đáp, báo thù đều đã trọn, buông xuống thôi Thúy Kiều, từ nay về sau, quá khứ chẳng còn liên quan gì với tương lai, chỉ còn Từ Hải”.
Câu 3: Trang 117 SGK Ngữ văn 9, tập 1)
Trả lời:
Tôi có một cô bạn rất thân, chúng tôi chơi với nhau từ thời hai đứa còn rất nhỏ. Tình bạn của tôi cứ tưởng mãi tốt đẹp như thế cho tới lúc tôi lỡ quên mất sinh nhật nó, chỉ vì mê mải “cày” một bộ phim mới nổi. Nó ko hề giận hay trách móc tôi, tuy vậy nhưng tôi thấy có lỗi nhiều lắm, cả ngày chỉ cứ nghĩ mãi tới hôm sinh nhật nó, người bạn thân nhất là tôi thế nào lại quên khuấy đi, ko có lấy một lời chúc mừng. Để chuộc lỗi, ngay hôm sau tôi tặng bù nó món quà nhưng tôi thức suốt đêm để làm, chỉ kỳ vọng nó sẽ tha thứ cho tôi. Tôi ước rằng nó cứ giận hay trách móc tôi cũng được, chứ nó cứ dung túng cho tôi thế này tôi lại càng cảm thấy bản thân thật tệ. Nó cầm món quà của tôi, nét mặt hạnh phúc lắm, nó bảo tôi: “Mày đừng thấy áy náy nữa, thật sự tao ko để tâm đâu, thấy mày cứ ủ dột tương tự, tao ko muốn”. Nghe được câu nói đó của nó tôi thấy như được thoát khỏi cái gông xiềng tội trạng mấy hôm vừa qua. Cũng từ đó tôi học được cách quan tâm quan tâm mọi người hơn, và cũng chưa từng quên sinh nhật của những người thân thiết bao giờ.
Xem tiếp các bài soạn để học tốt môn Ngữ Văn lớp 9
– Soạn bài Cách dẫn trực tiếp và cách dẫn gián tiếp
– Soạn bài Sự tăng trưởng của từ vựng
Soạn bài Mô tả nội tâm trong văn bản tự sự, Ngắn 2
Câu 1 (trang 117 Ngữ Văn lớp 9 Tập 1):
a, câu thơ tả cảnh: “Trước lầu Ngưng Bích khóa xuân …. Cát vàng cồn nọ bụi trần dặm kia”, “Buồn trông cửa bể chiều hôm … Ầm ầm tiếng sóng kêu quanh ghế ngồi”
Câu thơ tả tâm trạng “bên trời góc bể chơ vơ … Có lúc gốc tử đã vừa người ôm”
b, Những câu thơ tả cảnh có tác dụng trong việc khắc họa nội tâm nhân vật. Cảnh buồn người có vui đâu bao giờ. Tả cảnh để ngụ tình.
c, Mô tả nội tâm có tác dụng làm cho những suy nghĩ, tình cảm của nhân vật được hiện lên, nhờ đó nhưng người đọc có thể hiểu được diễn biến tâm trạng của nhân vật. Từ đó làm cho văn bản trở thành giàu tính trữ tình, giàu xúc cảm, chạm tới tâm tư của người đọc
Câu 2 (trang 117 Ngữ Văn lớp 9 Tập 1): Tác giả Nam Cao lúc mô tả Lão Hạc tập trung vào những hành động cử chỉ của lão để làm nổi trội nên tâm trạng xót xa, ăn nan, hối hận của mình lúc bán cậu Vàng. Lão giống như một đứa trẻ lúc phải rời xa người nhưng mình yêu quý nhất.
LUYỆN TẬP
Câu 1 (trang 117 Ngữ Văn lớp 9 Tập 1):
Gần đây có một mụ mối muốn ngỏ ý viễn khách tới vấn danh Thúy Kiều.Có người vào vấn danh, ăn nói cụt lủn. Hỏi tên rằng Mã Giám Sinh, xưng là học trò trường Quốc Tự Giám, quê ở huyện Lâm Thanh.Tuổi đã ngoài 40 nhưng tên họ Mã hình thức trông chải chuốt. Lúc đi gặp Kiều thì quần áo bảnh bao, mày râu nhẵn nhụi tưởng rãng làm vẻ thư sinh nhưng thực chất lại tố cáo sự lố lỉnh của mình. Mã Giám Sinh đi hỏi vợ còn đắt theo một bọn tôi tớ lao xao, ồn ĩ.Lúc bước vào lầu , mụ mối chưa kịp ngỏ lời mời thì hắn đã nhảy bộ lên ghế, ngồi một cách sỗ sang trông giống một lũ vô học.Mã ta thúc giục Kiều ra xem mặt.Nàng là con nhà gia giáo, nay lâm vào bước đường này, Kiều cảm thấy như da mặt dày hơn đầy nỗi nhục nhã,cứ mỗi bước đi là hai hàng lệ rơi của sự tủi nhục và xấu hổ.Kiều càng thấy khó chịu và buồn hơn trước những thái độ cử chỉ vô phép của tên họ Mã.Hắn ép nàng vén tóc, bắt tay,thử tài gảy đàn, ngâm thơ. Kiều lúc này trong ủ rũ, buồn rười rượi. Tới đây, Mã Giám Sinh đích thị trở thành con buôn chính hiệu, hắn ngả giá sắm Kiều như một món hàng để tên họ Mã trao đổi chỉ ngoài 400.
Câu 2 (trang 117 Ngữ Văn lớp 9 Tập 1):
Sau bao tháng ngày đớn đau, ê chề, tủi nhục chốn thanh lâu. Tôi may mắn gặp được Từ Hải, chàng đã giúp tôi thoát khỏi cuộc sống chốn nhơ bẩn, còn giúp tôi trả ơn nghĩa và trả mọi oán giận. Ngày diễn ra cảnh trả mọi oán thù đó khiến tôi ko thể nào quên.
Người trước hết nhưng tôi cho mời tới để báo đáp lại chính là chàng Thúc Sinh. Tôi nói với chàng Thúc rằng: “Lúc tôi gặp thiến nạn ở thanh lâu, chàng là người có tấm lòng hào hiệp đã ra tay cứu giúp, nghĩa đấy làm sao tôi quên được. Dù chúng ta đã chẳng nên vợ nên chồng như chàng đã từng mong ước, nhưng nhưng suốt đời tôi vẫn nhớ ơn chàng, nay có món quà nhỏ gửi chàng để tỏ chút lòng thành. Còn vợ chàng thì tai quái quá phen này phải trả giá thôi.
Lúc Thiến Thư vừa được đưa ra, tôi đã chào cô ta bằng giọng điệu như trước đây lúc tôi bị ép làm hoa nô phục dịch trong nhà của cô ta: Tiểu thư cũng có hiện thời tới đây. Ngày xưa bà ăn ở ác độc như thế, thì nay phải gánh chịu tất cả, gieo gió thì gặp bão, càng đay nghiến lắm thì càng oan trái nhiều. Phụ nữ hạng như bà ở thế gian thật hiếm. Nghe tôi nói tương tự Thiến Thư rụng rời phách lạc hồn xiêu. Thế nhưng vốn bản tính mưu mô và thuộc lại nữ giới lắm mồm lắm mồm ngay tức tốc mụ đã lên tiếng kêu ca: “Tôi cũng chỉ là phận nữ giới thôi, nhưng nữ giới thì vốn dĩ hay ghen tuông tuông, chẳng người nào chịu nhường chồng mình cho người khác cả. Với lại tôi cũng rất yêu quý nàng, mến yêu nàng lúc nàng trốn khỏi Quan Âm Các tôi đã ko cho người đuổi theo. Nhưng dẫu sao tôi cũng là người có tội chỉ mong nàng rộng lượng bao dung nhưng tha thứ cho tôi”. Trước những lời lẽ khôn ngoan, chặt chẽ tương tự, tôi nghĩ rằng “thôi tha cho mụ ta cũng là điều làm phước”, cho nên truyền quân lệnh tha bổng Thiến Thư.
Câu 3 (trang 117 Ngữ Văn lớp 9 Tập 1):
Tôi và Lan học chung với nhau hồi năm ngoái. 2 chúng tôi được thầy cô giáo chủ nhiệm xếp cho ngồi cạnh bên nhau. Cả 2 chúng tôi chơi với nhau cũng khá hợp nhau về tính tình. Một ngày nọ, tôi phát hiện số tiền nhưng mẹ cho để đóng tiền cho cô chủ nhiệm đã ko cánh nhưng bay. Tôi lo sợ, tôi ko biết mình đã làm mất lúc nào nữa. Và rồi tôi nghi ngờ Lan cũng chỉ bởi vì Lan ngồi cạnh bên tôi. Tôi tỏ vẻ nghi ngờ ra mặt, tôi ko nói chuyện với nhau trong suốt buổi học hôm đó. Tôi biết rằng Lan cũng biết được điều nhưng tôi đang suy nghĩ trong đầu, Lan định nói với tôi điều gì đó, thế nhưng tôi ko cho Lan thời cơ để giảng giải. Sau buổi học, tôi về nhà và trông thấy rằng mình đã để số tiền đó trong hộc tủ bàn học nhưng quên đem theo. Lúc đó tôi giận bản thân mình lắm! Tôi tự hỏi: “Vì sao mình lại có thể nghi ngờ Lan chứ? Mình có làm cho Lan bị tổn thương hay ko? Liệu Lan có giận mình ko?” Rất nhiều câu hỏi hiện lên trong đầu tôi suốt ngày hôm đó. Sáng hôm sau, tôi ko dám đi tới trường. Tôi ko biết là mình làm sao để đương đầu với Lan nữa. Và rồi tôi quyết định sẽ xin lỗi Lan. Mẹ chở tôi tới trường, tôi và Lan gặp nhau ở cổng trường. Tôi xấu hổ bước tới bên Lan và nói: “Lan, cho mình xin lỗi chuyện ngày hôm qua nhé!”. Lan mỉm cười nhìn tôi rồi nói: “Ko sao đâu. Chuyện hôm qua mình quên rồi”. Trái với những suy nghĩ trong đầu của tôi: “Chắc Lan sẽ giận mình lắm!” Thế nhưng ko. Lan tỏ ra vui vẻ và đã tha thứ cho tôi. Vậy nhưng tôi thấy giận bản thân mình lắm. Kể từ đó, tôi luôn dặn mình phải suy nghĩ cho thật kĩ trước lúc làm 1 việc gì đó để ko vướng phải sai trái như lần đó nữa.
Soạn bài Mô tả nội tâm trong văn bản tự sự, Ngắn 3
1.
a. Tìm những câu thơ mô tả cảnh sắc bên ngoài và những câu thơ mô tả tâm trạng bên trong của Thúy Kiều.
b. Những câu thơ tả cảnh có mối quan hệ như thế nào với việc trình bày nội tâm nhân vật?
c. Mô tả nội tâm có tác dụng như thế nào đối với nhân vật trong văn bản tự sự.
Trả lời:
a.
– Quang cảnh tự nhiên bên ngoài được mô tả trực tiếp hơn ở 4 câu thơ đầu:
“Trước Lầu Ngưng Bích khóa xuân,
Vẻ non xa tấm trăng gần ở chung.
Bốn bề mênh mang xa trông,
Cát vàng cồn nọ bụi trần dậm kia”.
“Buồn trông cửa bế chiểu hôm.
Thuyền người nào nhấp nhoáng cánh buồm xa xa?
Buồn trông ngọn nước mới sa.
Hoa trôi man mác biết là về đàu?
Buồn trông nội cỏ rầu rầu.
Chân trời mặt đất một màu xanh xanh.
Buồn trông gió cuốn mặt duềnh.
Ầm ầm tiếng sóng kêu quanh ghế ngồi”.
+ Những câu thơ mô tả tâm trạng:
“Bên trời góc bể chơ vơ.
Tấm son tẩy rửa bao giờ cho phai.
Xót người tựa cửa hôm mai,
Quạt nồng ấp lạnh những người nào đó giờ?
Sân Lai cách mấy nắng mưa.
Có lúc gốc tử đã vừa người ôm”.
b. Những câu thơ mô tả cảnh sắc bên ngoài góp phần trình bày tâm trạng nhân vật.
c. Nhận xét:
– Mô tả bên ngoài là những cảnh vật và con người với chân dung, hình dáng, hoạt động, tiếng nói, màu sắc, … có thể quan sát được trực tiếp.
– Mô tả nội tâm là những suy nghĩ, tình cảm, diễn biến tâm trạng của nhân vật, những gì ko quan sát được một cách trực tiếp.
2. Đọc đoạn văn sau và nhận xét cách mô tả nội tâm nhân vật của tác giả?
Trả lời:
Cách mô tả nội tâm lão Hạc của đoạn văn là cách mô tả gián tiếp qua nét mặt, cử chỉ, … cho thấy nỗi buồn và sự dằn vặt đớn đau của lão Hạc lúc buộc phải bán chó.
https://thuthuat.taimienphi.vn/soan-bai-mieu-ta-noi-tam-trong-van-ban-tu-su-lop-9-37876n
LUYỆN TẬP
1. Thuật là đoạn trích Mã Giám Sinh sắm Kiều bằng văn xuôi
Trả lời:
Gần đó, có một mụ mối muốn ngỏ ý có viễn khách tới vấn danh Thúy Kiều. Hỏi tên rằng Mã Giám Sinh, tức là học trò trường Quốc Tử Giám , quê ở huyện Lâm Thanh. Tuổi đã ngoài 40 nhưng tên họ Mã hình thức trông chải chuốt, quần áo bảnh bao, mày râu nhẵn nhụi, tưởng rằng làm vẻ thư sinh nhưng thực chất lại tố cáo sự lố lỉnh của mình. Mã Giám Sinh đi hỏi vợ còn dắt theo một bọn tôi tớ lao xao, ồn ĩ. Lúc bước vào lầu, mụ mối chưa kịp ngỏ lời mời thì hắn đã nhảy bộ lên ghế, ngồi một cách sỗ sàng như một kẻ vô học. Mã thúc giục Kiều ra xem mặt. Nàng là con nhà gia giáo, nay lâm vào bước đường này, Kiều đớn đau, xót xa cho số kiếp của mình, cứ mỗi bước đi là hai hàng lệ rơi của sự tủi nhục và xấu hổ. Kiều càng thấy tủi nhục hơn trước những thái độ cử chỉ vô phép của tên họ Mã. Hắn ép nàng vén tóc, bắt tay, thử tài gảy đàn, ngâm thơ. Kiều lúc này trông ủ rũ, buồn bực nhưng vẫn là trang tuyệt sắc mĩ nhân làm say đắm lòng người. Sau lúc ‘đắn đo cân sắc, cân tài’, Mã Giám Sinh lộ rõ thực chất con buôn chính hiệu, hắn ngả giá sắm Kiều như một món hàng với giá chỉ ngoài 400. Sau đó, nàng Kiều thực sự bước ra cuộc đời và gặp phải những biến cố xót xa, đớn đau…
2. Hãy vào vai nàng Kiều viết đoạn văn kể lại việc báo đáp, báo thù, trong đó bộc lộ trực tiếp tâm trạng của Kiều lúc gặp lại Thiến Thư.
Trả lời:
Người trước hết nhưng tôi cho mời tới để báo đáp lại chính là chàng Thúc Sinh. Tôi nói với chàng Thúc rằng: “Lúc tôi gặp thiến nạn ở thanh lâu, chàng là người có tấm lòng hào hiệp đã ra tay cứu giúp, nghĩa đấy làm sao tôi quên được. Dù chúng ta đã chẳng nên vợ nên chồng như chàng đã từng mong ước, nhưng nhưng suốt đời tôi vẫn nhớ ơn chàng, nay có món quà nhỏ gửi chàng để tỏ chút lòng thành. Còn vợ chàng thì tai quái quá phen này phải trả giá thôi”.
Lúc lính dẫn giải Thiến Thư tới, tôi cố lấy giọng ngọt ngào hỏi: “Ơ kìa, sao tiểu thư lại ra nông nỗi này? Phải xác nhận rằng từ xưa tới nay nữ giới ở đời nhưng thâm thúy như tiểu thư là hiếm lắm! Gieo gió ắt phải gặt bão, thưa tiểu thư”. Thoạt đầu, thấy tôi ko đập bàn thét lác gì nhưng tỏ ra mềm mỏng, ngọt nhạt Thiến Thư cũng giật thót sợ hãi bởi Thiến Thư thừa biết những người nữ giới “tình cảm” như thế mới thật “đáng sợ”! Nhưng Thiến Thư nhanh chóng trấn tĩnh và thưa gửi rành rọt, có lý, có tình. Trước thái độ của Thiến Thư, tôi thấy bối rối và bỗng thấy băn khoăn khó xử. Lúc đầu, tôi có ý định trừng trị Thiến Thư thật nặng, vì thế tôi mới dựng nên cảnh gươm giáo sáng lòa, để làm Thiến Thư sợ hãi. Nhưng hiện thời biết xử ra sao đây? Nếu ta cứ cố tình giết thịt Thiến Thư thì té ra ta chỉ là một mụ nữ giới nhỏ nhen! Còn nếu ta tha Thiến Thư thì sao nhỉ? Có nhẽ sẽ chẳng bao giờ ta còn thời cơ trả thù nữa? Nhưng người đời đã dạy: “Lấy oán trả oán thì đời đời kiếp kiếp thù oán, lấy ân trả oán thì cởi bỏ thù oán đó sao?” Ngẫm nghĩ hồi lâu, tôi quyết định hành xử theo lời dạy trên và bèn nói với Thiến Thư: “Người tự biết mình có lỗi, có tức là người ko có lỗi! Vì vậy ta quyết định tha bổng cho tiểu thư”. Dứt lời tôi ra lệnh: “Lính đâu! Hãy tiễn đưa tiểu thư về tận nhà cho ta!”. Thiến Thư cúi đầu chào từ biệt, nghẹn ngào xúc động nói nhỏ với tôi: ” Mong nàng hãy bảo trọng …”. Tôi khẽ gật đầu và cũng nói nhỏ với Thiến Thư ” Chúc tiểu thư bình yên …”
3. Ghi lại tâm trạng của em sau lúc làm một việc có lỗi với bạn
Trả lời
– Lỗi lầm đấy là gì?
– Nguyên nhân gây ra lỗi lầm.
– Tâm trạng của em ra sao: bứt rứt, lo lắng, sợ hãi.
– Lời thú tội với bạn.
– Bài học rút ra.
Xem thêm nhiều bài viết hay về Hỏi Đáp Văn Học
Bạn thấy bài viết Soạn bài Mô tả nội tâm trong văn bản tự sự, lớp 9 có khắc phục đươc vấn đề bạn tìm hiểu ko?, nếu ko hãy comment góp ý thêm về Soạn bài Mô tả nội tâm trong văn bản tự sự, lớp 9 bên dưới để bangtuanhoan.edu.vn có thể thay đổi & cải thiện nội dung tốt hơn cho độc giả nhé! Cám ơn bạn đã ghé thăm Website bangtuanhoan.edu.vn
Phân mục: Văn học
#Soạn #bài #Miêu #tả #nội #tâm #trong #văn #bản #tự #sự #lớp
[rule_{ruleNumber}]
[box type=”note” align=”” class=”” border-radius: 5px; -webkit-border-radius: 5px; border: 2px solid #1c4a97; padding: 10px 20px;”>
Bạn đang xem: Soạn bài Miêu tả nội tâm trong văn bản tự sự, lớp 9 tại bangtuanhoan.edu.vn
Hướng dẫn Soạn bài Mô tả nội tâm trong văn bản tự sự sẽ giúp các em trả lời chuẩn xác câu hỏi tìm hiểu trong sách giáo khoa, qua đó hiểu được vai trò và cách mô tả nội tâm trong văn bản tự sự.
Mục Lục bài viết:
1. Bài soạn số 1
2. Bài soạn số 2
3. Bài soạn số 3
Soạn bài Mô tả nội tâm trong văn bản tự sự, lớp 9
Soạn bài Mô tả nội tâm trong văn bản tự sự, Ngắn 1
I. Tìm hiểu yếu tố mô tả nội tâm trong văn bản tự sự
Câu 1: (Trang 117 SGK Ngữ văn 9, tập 1)
Trả lời:
a.
– Những câu thơ tả cảnh:
“Vẻ non xa tấm trăng gần ở chung
Bốn bề mênh mang xa trông
Cát vàng cồn nọ bụi trần dặm kia”
“Buồn trông cửa bể chiều hôm
Thuyền người nào nhấp nhoáng cánh buồm bay xa
Buồn trông ngọn nước mới sa,
Hoa trôi man mác biết là về đâu ?
Buồn trông nội cỏ rầu rầu,
Chân trời mặt đất một màu xanh xanh.
Buồn trông gió cuốn mặt duềnh,
Ầm ầm tiếng sóng kêu quanh ghế ngồi.”
– Những câu thơ mô tả tâm trạng của Thúy Kiều:
“Bẽ bàng mây sớm đèn khuya,
Nửa tình nửa cảnh như chia tấm lòng
Tưởng người dưới nguyệt chén đồng,
Tin sương luống những rày trông mai chờ.
Bên trời góc bể chơ vơ
Tấm son tẩy rửa bao giờ cho phai.
Xót người tựa của hôm mai
Quạt nồng ấp lạnh những người nào đó giờ
Sân lai cách mấy nắng mưa
Có lúc gốc tử đã vừa người ôm.”
Nhìn chung khó nhưng phân biệt rành mạch câu nào tả cảnh, câu nào tả tâm trạng của Thúy Kiều, bởi đa số các câu tác giả đều sử dụng lối viết tả cảnh ngụ tình. Cách viết này thích hợp với tuyến nhân vật, vốn là một người con gái tài hoa, văn học đầy mình, dẫn tới lúc bộc lộ xúc cảm Kiều sẽ ko diễn tả trực tiếp nhưng thông qua việc mô tả cảnh tượng quanh mình để bộc lộ tâm tình. Qủa là rất ý nhị, tinh tế.
b. Những câu thơ tả cảnh ko chỉ thuần tuý là tả cảnh sắc, bởi trong đó còn lồng ghép cái tâm tình, nỗi buồn của Kiều, nàng mượn cảnh để nói lên nỗi lòng của bản thân. Trong tầm mắt Kiều cảnh vật đều nhuốm màu buồn bực, độc thân, lạc lõng, xứng với câu “Người buồn cảnh có vui đâu bao giờ?”.
c. Mô tả nội tâm nhân có ý nghĩa rất quan trọng trong việc khắc họa nhân vật trong văn bản tự sự. Nội tâm là những suy nghĩ, tâm tình tận đáy lòng, là cái gốc rễ trình bày rõ ràng nhất tính cách, thực chất của nhân vật, và con người luôn có bản năng giấu chúng đi, nếu ko đủ thâm thúy chúng ta rất khó nắm bắt được. Nhưng lúc nắm rõ phương pháp mô tả nội tâm nhân vật, thì ta có thể dễ dàng thành công trong việc xây dựng một nhân vật văn học có chiều sâu tâm hồn, sinh động, truyền tải được thông điệp của tác phẩm.
Câu 2: (Trang 117 SGK Ngữ văn 9, tập 1)
Trả lời:
Tác giả mô tả nội tâm nhân vật thông qua các cử chỉ và nét mặt của nhân vật. Mặt Lão Hạc “đột nhiên co rúm lại”, “nếp nhăn xô lại”, “ép cho nước mắt chảy ra”, cái đầu “nghẹo về một bên”, “cái mồm móm mém”, “mếu như con trẻ”. Tâm trạng đớn đau của nhân vật hiện lên rõ mồn một trên từng thay đổi của khuôn mặt già nua, cảm giác như có cái gì đó nghẹn ngào, đắng cay lắm.
II. Luyện tập:
Câu 1: (Trang 117 SGK Ngữ văn 9, tập 1)
Trả lời:
Sau lúc gia đình xảy ra biến cố, lâm vào bước đường cùng, Kiều đành ngâm ngùi chấp nhận trao duyên lại cho em, bán thân lấy tiền để cứu cha và em trai thoát khỏi cảnh ngục tù. Hay tin này, gần đó có một bà mối thấy đây là món lợi lớn, bèn mối lái cho Mã Giám Sinh tới để thương lượng sắm Thúy Kiều về làm vợ. Hỏi ra thì được biết, Mã Giám Sinh quê vốn ở huyện Lâm Thanh, tuổi nay cũng đã ngoài bốn mươi, nhìn cách ăn vận chỉnh trang, thì xem ra cũng là người giàu có. Nhưng cái vẻ hình thức không thể nào che đậy được cái sự trần tục của hắn, vừa mới bước chân vào nơi Kiều ở, đã sỗ sàng ngồi tót vào ghế, chẳng đợi người nào mời mọc, ko có một tẹo lễ phép, đúng mực nào cả. Giờ đây hắn chỉ muốn được chiêm ngưỡng nhan sắc vốn nổi danh của Kiều, bèn sốt sắng giục bà mối vào gọi Thúy Kiều ra cho hắn xem mặt, hành động vô cùng quá phận. Thúy Kiều vốn đang khổ cực, xót thương cho thân phận hẩm hiu của bản thân, nay gặp cảnh này lại càng thêm tấm tức trong lòng, nàng đi nhưng chân ko muốn bước, trên gương mặt vốn xinh đẹp tuyệt trần, nay lệ từng hàng tuôn rơi. Ngoài kia là người nàng sẽ gửi gắm cả cuộc đời, nhưng sao nàng có cảm giác sợ sệt, e ngại thế này, đôi mày liễu khẽ nhăn lại, gương mặt xinh đẹp hơi cúi, khẽ cắn làn môi hồng, chẳng dám nhìn thẳng Mã Giám Sinh. Đã xem mặt Kiều, nhưng họ Mã lại muốn thử cả tài, bèn ép Kiều đàn hát, đề thơ lên quạt, Kiều thiết nghĩ dù sa cơ lỡ vận nhưng cũng là con nhà gia giáo, há lại chịu cảnh nhục nhã này. Nhưng nay đã lỡ, Kiều cắn răng gảy đàn nhưng lòng rối như tơ, tay nàng xiết chặt cán bút đề thơ trên quạt giấy. Thấy Kiều tài sắc vẹn toàn Mã Giám Sinh rất ưng ý nhưng lại ra chiều ép giá, hắn với bà mối kì kèo qua lại thêm thêm bớt bớt, bỏ mặc Kiều đứng chết lặng nhìn bản thân đang được ngã giá như một món hàng ko hơn chẳng kém. Thôi thế đành rằng, phận gái nay biết về nơi đâu?
Câu 2: (Trang 117 SGK Ngữ văn 9, tập 1)
Trả lời:
Sau bao năm tháng tủi nhục nơi thanh lâu dơ bẩn, cuối cùng ta may mắn được Từ Hải yêu quý và chuộc ra ngoài. Chàng cho ta thời cơ được trở về chỗ vợ chồng Thúc Sinh lúc trước, để hoàn thành tâm nguyện đền ơn báo thù. Cảnh sắc nơi đây chẳng có gì thay đổi so với lần đầu ta tới, quang cảnh giàu có xa hoa, nhưng lại là nơi làm ta tổn thương thâm thúy. Đang chìm trong hoài niệm, thì Thúc Sinh được người đưa vào, thấy ta chàng bất thần lắm, tiếc thay vật đổi sao dời, nay ta và chàng đã ko còn như trước kia, nhưng ơn cứu giúp ta thoát khỏi thanh lâu và những ân tình chàng từng dành cho ta, ta chưa từng quên dù chỉ một ít. Ta với chàng ôn lại chuyện xưa cũ, nhìn bộ dáng nhu nhược, khúm núm của chàng, ta tự hỏi mình đây là người lúc xưa ta từng rất mực mến thương ư? Ta cũng ko biết nữa, chỉ lẳng lặng truyền người mang vào gấm vóc, vàng bạc rồi trao cho chàng, coi như hết nợ ân tình. Nhưng cái gai trong lòng ta vẫn chưa được gỡ bỏ, nó làm ta đớn đau, nhức nhối tâm can từng ngày. Ta nhắc về Thiến Thư, vợ chàng, muốn xem thái độ của chàng về việc này ra sao, nhưng chàng yên lặng, giống như xưa lúc ta bị vợ chàng lăng nhục, chàng cũng yên lặng tương tự, ta chỉ còn biết lắc đầu thở dài. Ta cho Thúc Sinh lui xuống, đã tới lúc gặp người phụ nữ kia rồi, Thiến Thư được dẫn giải vào, thấy ta thì hồn lạc phách siêu, chắc chẳng ngờ nổi bản thân cũng có ngày hôm nay. Người phụ nữ này đã từng khiến ta chịu bao tủi nhục, đớn đau, đang đứng trước mặt ta, nhưng lòng ta tĩnh tâm tới lạ kỳ, ko nổi nóng, quát mắng. Ta mỉm cười liếc mắt nhìn nàng ta nhưng rằng: “Tiểu thư cũng có ngày hôm nay, sao lúc xưa ko nghĩ tới việc chừa cho ta một đường lui? Phải biết rằng gieo nhân nào gặp quả nấy, tiểu thư cũng đừng trách ta vô tình!”. Thiến Thư nghe ta nói vậy, thì tức tốc dập đầu phân trần: “Thúy Kiều, cô hãy hiểu cho ta, đều phận nữ giới, lại gặp kiếp chồng chung, có ghen tuông tuông ắt là điều ko thể tránh khỏi. Nhưng cô nhớ xem, lúc trước ta cũng chỉ muốn cô chép kinh thư cho tâm thanh tịnh, lúc cô bỏ trốn cũng ko hề đuổi theo, suy cho cùng cũng chỉ trách bản thân ta quá yêu Thúc Sinh, sợ mất chàng, nhưng làm điều ko phải với cô. Nay phần tội trạng này ta xin nhận hết, chỉ mong cô rộng lòng tha thứ, ta xin khấu đầu tạ tội!”, nói rồi lại dập đầu thêm lần nữa. Ta mỉm cười, quả thực thông minh, khá khen cho phép tắc sắc bén, kín kẽ một tẹo gió cũng ko lọt nổi, ta còn biết nói thêm lời nào nữa? Âu cũng là lúc xưa vì bản thân mình nhưng nàng ta khổ cực, chắc gì đã sung sướng hơn ta, thật xót xa cho phận nữ giới, thôi có nhẽ oán này ko cần báo nữa rồi. Ta ra hiệu cho người thả Thiến Thư ra, còn bản thân bước tới trước cửa nhìn trời xanh, nhủ thầm: “Báo đáp, báo thù đều đã trọn, buông xuống thôi Thúy Kiều, từ nay về sau, quá khứ chẳng còn liên quan gì với tương lai, chỉ còn Từ Hải”.
Câu 3: Trang 117 SGK Ngữ văn 9, tập 1)
Trả lời:
Tôi có một cô bạn rất thân, chúng tôi chơi với nhau từ thời hai đứa còn rất nhỏ. Tình bạn của tôi cứ tưởng mãi tốt đẹp như thế cho tới lúc tôi lỡ quên mất sinh nhật nó, chỉ vì mê mải “cày” một bộ phim mới nổi. Nó ko hề giận hay trách móc tôi, tuy vậy nhưng tôi thấy có lỗi nhiều lắm, cả ngày chỉ cứ nghĩ mãi tới hôm sinh nhật nó, người bạn thân nhất là tôi thế nào lại quên khuấy đi, ko có lấy một lời chúc mừng. Để chuộc lỗi, ngay hôm sau tôi tặng bù nó món quà nhưng tôi thức suốt đêm để làm, chỉ kỳ vọng nó sẽ tha thứ cho tôi. Tôi ước rằng nó cứ giận hay trách móc tôi cũng được, chứ nó cứ dung túng cho tôi thế này tôi lại càng cảm thấy bản thân thật tệ. Nó cầm món quà của tôi, nét mặt hạnh phúc lắm, nó bảo tôi: “Mày đừng thấy áy náy nữa, thật sự tao ko để tâm đâu, thấy mày cứ ủ dột tương tự, tao ko muốn”. Nghe được câu nói đó của nó tôi thấy như được thoát khỏi cái gông xiềng tội trạng mấy hôm vừa qua. Cũng từ đó tôi học được cách quan tâm quan tâm mọi người hơn, và cũng chưa từng quên sinh nhật của những người thân thiết bao giờ.
Xem tiếp các bài soạn để học tốt môn Ngữ Văn lớp 9
– Soạn bài Cách dẫn trực tiếp và cách dẫn gián tiếp
– Soạn bài Sự tăng trưởng của từ vựng
Soạn bài Mô tả nội tâm trong văn bản tự sự, Ngắn 2
Câu 1 (trang 117 Ngữ Văn lớp 9 Tập 1):
a, câu thơ tả cảnh: “Trước lầu Ngưng Bích khóa xuân …. Cát vàng cồn nọ bụi trần dặm kia”, “Buồn trông cửa bể chiều hôm … Ầm ầm tiếng sóng kêu quanh ghế ngồi”
Câu thơ tả tâm trạng “bên trời góc bể chơ vơ … Có lúc gốc tử đã vừa người ôm”
b, Những câu thơ tả cảnh có tác dụng trong việc khắc họa nội tâm nhân vật. Cảnh buồn người có vui đâu bao giờ. Tả cảnh để ngụ tình.
c, Mô tả nội tâm có tác dụng làm cho những suy nghĩ, tình cảm của nhân vật được hiện lên, nhờ đó nhưng người đọc có thể hiểu được diễn biến tâm trạng của nhân vật. Từ đó làm cho văn bản trở thành giàu tính trữ tình, giàu xúc cảm, chạm tới tâm tư của người đọc
Câu 2 (trang 117 Ngữ Văn lớp 9 Tập 1): Tác giả Nam Cao lúc mô tả Lão Hạc tập trung vào những hành động cử chỉ của lão để làm nổi trội nên tâm trạng xót xa, ăn nan, hối hận của mình lúc bán cậu Vàng. Lão giống như một đứa trẻ lúc phải rời xa người nhưng mình yêu quý nhất.
LUYỆN TẬP
Câu 1 (trang 117 Ngữ Văn lớp 9 Tập 1):
Gần đây có một mụ mối muốn ngỏ ý viễn khách tới vấn danh Thúy Kiều.Có người vào vấn danh, ăn nói cụt lủn. Hỏi tên rằng Mã Giám Sinh, xưng là học trò trường Quốc Tự Giám, quê ở huyện Lâm Thanh.Tuổi đã ngoài 40 nhưng tên họ Mã hình thức trông chải chuốt. Lúc đi gặp Kiều thì quần áo bảnh bao, mày râu nhẵn nhụi tưởng rãng làm vẻ thư sinh nhưng thực chất lại tố cáo sự lố lỉnh của mình. Mã Giám Sinh đi hỏi vợ còn đắt theo một bọn tôi tớ lao xao, ồn ĩ.Lúc bước vào lầu , mụ mối chưa kịp ngỏ lời mời thì hắn đã nhảy bộ lên ghế, ngồi một cách sỗ sang trông giống một lũ vô học.Mã ta thúc giục Kiều ra xem mặt.Nàng là con nhà gia giáo, nay lâm vào bước đường này, Kiều cảm thấy như da mặt dày hơn đầy nỗi nhục nhã,cứ mỗi bước đi là hai hàng lệ rơi của sự tủi nhục và xấu hổ.Kiều càng thấy khó chịu và buồn hơn trước những thái độ cử chỉ vô phép của tên họ Mã.Hắn ép nàng vén tóc, bắt tay,thử tài gảy đàn, ngâm thơ. Kiều lúc này trong ủ rũ, buồn rười rượi. Tới đây, Mã Giám Sinh đích thị trở thành con buôn chính hiệu, hắn ngả giá sắm Kiều như một món hàng để tên họ Mã trao đổi chỉ ngoài 400.
Câu 2 (trang 117 Ngữ Văn lớp 9 Tập 1):
Sau bao tháng ngày đớn đau, ê chề, tủi nhục chốn thanh lâu. Tôi may mắn gặp được Từ Hải, chàng đã giúp tôi thoát khỏi cuộc sống chốn nhơ bẩn, còn giúp tôi trả ơn nghĩa và trả mọi oán giận. Ngày diễn ra cảnh trả mọi oán thù đó khiến tôi ko thể nào quên.
Người trước hết nhưng tôi cho mời tới để báo đáp lại chính là chàng Thúc Sinh. Tôi nói với chàng Thúc rằng: “Lúc tôi gặp thiến nạn ở thanh lâu, chàng là người có tấm lòng hào hiệp đã ra tay cứu giúp, nghĩa đấy làm sao tôi quên được. Dù chúng ta đã chẳng nên vợ nên chồng như chàng đã từng mong ước, nhưng nhưng suốt đời tôi vẫn nhớ ơn chàng, nay có món quà nhỏ gửi chàng để tỏ chút lòng thành. Còn vợ chàng thì tai quái quá phen này phải trả giá thôi.
Lúc Thiến Thư vừa được đưa ra, tôi đã chào cô ta bằng giọng điệu như trước đây lúc tôi bị ép làm hoa nô phục dịch trong nhà của cô ta: Tiểu thư cũng có hiện thời tới đây. Ngày xưa bà ăn ở ác độc như thế, thì nay phải gánh chịu tất cả, gieo gió thì gặp bão, càng đay nghiến lắm thì càng oan trái nhiều. Phụ nữ hạng như bà ở thế gian thật hiếm. Nghe tôi nói tương tự Thiến Thư rụng rời phách lạc hồn xiêu. Thế nhưng vốn bản tính mưu mô và thuộc lại nữ giới lắm mồm lắm mồm ngay tức tốc mụ đã lên tiếng kêu ca: “Tôi cũng chỉ là phận nữ giới thôi, nhưng nữ giới thì vốn dĩ hay ghen tuông tuông, chẳng người nào chịu nhường chồng mình cho người khác cả. Với lại tôi cũng rất yêu quý nàng, mến yêu nàng lúc nàng trốn khỏi Quan Âm Các tôi đã ko cho người đuổi theo. Nhưng dẫu sao tôi cũng là người có tội chỉ mong nàng rộng lượng bao dung nhưng tha thứ cho tôi”. Trước những lời lẽ khôn ngoan, chặt chẽ tương tự, tôi nghĩ rằng “thôi tha cho mụ ta cũng là điều làm phước”, cho nên truyền quân lệnh tha bổng Thiến Thư.
Câu 3 (trang 117 Ngữ Văn lớp 9 Tập 1):
Tôi và Lan học chung với nhau hồi năm ngoái. 2 chúng tôi được thầy cô giáo chủ nhiệm xếp cho ngồi cạnh bên nhau. Cả 2 chúng tôi chơi với nhau cũng khá hợp nhau về tính tình. Một ngày nọ, tôi phát hiện số tiền nhưng mẹ cho để đóng tiền cho cô chủ nhiệm đã ko cánh nhưng bay. Tôi lo sợ, tôi ko biết mình đã làm mất lúc nào nữa. Và rồi tôi nghi ngờ Lan cũng chỉ bởi vì Lan ngồi cạnh bên tôi. Tôi tỏ vẻ nghi ngờ ra mặt, tôi ko nói chuyện với nhau trong suốt buổi học hôm đó. Tôi biết rằng Lan cũng biết được điều nhưng tôi đang suy nghĩ trong đầu, Lan định nói với tôi điều gì đó, thế nhưng tôi ko cho Lan thời cơ để giảng giải. Sau buổi học, tôi về nhà và trông thấy rằng mình đã để số tiền đó trong hộc tủ bàn học nhưng quên đem theo. Lúc đó tôi giận bản thân mình lắm! Tôi tự hỏi: “Vì sao mình lại có thể nghi ngờ Lan chứ? Mình có làm cho Lan bị tổn thương hay ko? Liệu Lan có giận mình ko?” Rất nhiều câu hỏi hiện lên trong đầu tôi suốt ngày hôm đó. Sáng hôm sau, tôi ko dám đi tới trường. Tôi ko biết là mình làm sao để đương đầu với Lan nữa. Và rồi tôi quyết định sẽ xin lỗi Lan. Mẹ chở tôi tới trường, tôi và Lan gặp nhau ở cổng trường. Tôi xấu hổ bước tới bên Lan và nói: “Lan, cho mình xin lỗi chuyện ngày hôm qua nhé!”. Lan mỉm cười nhìn tôi rồi nói: “Ko sao đâu. Chuyện hôm qua mình quên rồi”. Trái với những suy nghĩ trong đầu của tôi: “Chắc Lan sẽ giận mình lắm!” Thế nhưng ko. Lan tỏ ra vui vẻ và đã tha thứ cho tôi. Vậy nhưng tôi thấy giận bản thân mình lắm. Kể từ đó, tôi luôn dặn mình phải suy nghĩ cho thật kĩ trước lúc làm 1 việc gì đó để ko vướng phải sai trái như lần đó nữa.
Soạn bài Mô tả nội tâm trong văn bản tự sự, Ngắn 3
1.
a. Tìm những câu thơ mô tả cảnh sắc bên ngoài và những câu thơ mô tả tâm trạng bên trong của Thúy Kiều.
b. Những câu thơ tả cảnh có mối quan hệ như thế nào với việc trình bày nội tâm nhân vật?
c. Mô tả nội tâm có tác dụng như thế nào đối với nhân vật trong văn bản tự sự.
Trả lời:
a.
– Quang cảnh tự nhiên bên ngoài được mô tả trực tiếp hơn ở 4 câu thơ đầu:
“Trước Lầu Ngưng Bích khóa xuân,
Vẻ non xa tấm trăng gần ở chung.
Bốn bề mênh mang xa trông,
Cát vàng cồn nọ bụi trần dậm kia”.
“Buồn trông cửa bế chiểu hôm.
Thuyền người nào nhấp nhoáng cánh buồm xa xa?
Buồn trông ngọn nước mới sa.
Hoa trôi man mác biết là về đàu?
Buồn trông nội cỏ rầu rầu.
Chân trời mặt đất một màu xanh xanh.
Buồn trông gió cuốn mặt duềnh.
Ầm ầm tiếng sóng kêu quanh ghế ngồi”.
+ Những câu thơ mô tả tâm trạng:
“Bên trời góc bể chơ vơ.
Tấm son tẩy rửa bao giờ cho phai.
Xót người tựa cửa hôm mai,
Quạt nồng ấp lạnh những người nào đó giờ?
Sân Lai cách mấy nắng mưa.
Có lúc gốc tử đã vừa người ôm”.
b. Những câu thơ mô tả cảnh sắc bên ngoài góp phần trình bày tâm trạng nhân vật.
c. Nhận xét:
– Mô tả bên ngoài là những cảnh vật và con người với chân dung, hình dáng, hoạt động, tiếng nói, màu sắc, … có thể quan sát được trực tiếp.
– Mô tả nội tâm là những suy nghĩ, tình cảm, diễn biến tâm trạng của nhân vật, những gì ko quan sát được một cách trực tiếp.
2. Đọc đoạn văn sau và nhận xét cách mô tả nội tâm nhân vật của tác giả?
Trả lời:
Cách mô tả nội tâm lão Hạc của đoạn văn là cách mô tả gián tiếp qua nét mặt, cử chỉ, … cho thấy nỗi buồn và sự dằn vặt đớn đau của lão Hạc lúc buộc phải bán chó.
https://thuthuat.taimienphi.vn/soan-bai-mieu-ta-noi-tam-trong-van-ban-tu-su-lop-9-37876n
LUYỆN TẬP
1. Thuật là đoạn trích Mã Giám Sinh sắm Kiều bằng văn xuôi
Trả lời:
Gần đó, có một mụ mối muốn ngỏ ý có viễn khách tới vấn danh Thúy Kiều. Hỏi tên rằng Mã Giám Sinh, tức là học trò trường Quốc Tử Giám , quê ở huyện Lâm Thanh. Tuổi đã ngoài 40 nhưng tên họ Mã hình thức trông chải chuốt, quần áo bảnh bao, mày râu nhẵn nhụi, tưởng rằng làm vẻ thư sinh nhưng thực chất lại tố cáo sự lố lỉnh của mình. Mã Giám Sinh đi hỏi vợ còn dắt theo một bọn tôi tớ lao xao, ồn ĩ. Lúc bước vào lầu, mụ mối chưa kịp ngỏ lời mời thì hắn đã nhảy bộ lên ghế, ngồi một cách sỗ sàng như một kẻ vô học. Mã thúc giục Kiều ra xem mặt. Nàng là con nhà gia giáo, nay lâm vào bước đường này, Kiều đớn đau, xót xa cho số kiếp của mình, cứ mỗi bước đi là hai hàng lệ rơi của sự tủi nhục và xấu hổ. Kiều càng thấy tủi nhục hơn trước những thái độ cử chỉ vô phép của tên họ Mã. Hắn ép nàng vén tóc, bắt tay, thử tài gảy đàn, ngâm thơ. Kiều lúc này trông ủ rũ, buồn bực nhưng vẫn là trang tuyệt sắc mĩ nhân làm say đắm lòng người. Sau lúc ‘đắn đo cân sắc, cân tài’, Mã Giám Sinh lộ rõ thực chất con buôn chính hiệu, hắn ngả giá sắm Kiều như một món hàng với giá chỉ ngoài 400. Sau đó, nàng Kiều thực sự bước ra cuộc đời và gặp phải những biến cố xót xa, đớn đau…
2. Hãy vào vai nàng Kiều viết đoạn văn kể lại việc báo đáp, báo thù, trong đó bộc lộ trực tiếp tâm trạng của Kiều lúc gặp lại Thiến Thư.
Trả lời:
Người trước hết nhưng tôi cho mời tới để báo đáp lại chính là chàng Thúc Sinh. Tôi nói với chàng Thúc rằng: “Lúc tôi gặp thiến nạn ở thanh lâu, chàng là người có tấm lòng hào hiệp đã ra tay cứu giúp, nghĩa đấy làm sao tôi quên được. Dù chúng ta đã chẳng nên vợ nên chồng như chàng đã từng mong ước, nhưng nhưng suốt đời tôi vẫn nhớ ơn chàng, nay có món quà nhỏ gửi chàng để tỏ chút lòng thành. Còn vợ chàng thì tai quái quá phen này phải trả giá thôi”.
Lúc lính dẫn giải Thiến Thư tới, tôi cố lấy giọng ngọt ngào hỏi: “Ơ kìa, sao tiểu thư lại ra nông nỗi này? Phải xác nhận rằng từ xưa tới nay nữ giới ở đời nhưng thâm thúy như tiểu thư là hiếm lắm! Gieo gió ắt phải gặt bão, thưa tiểu thư”. Thoạt đầu, thấy tôi ko đập bàn thét lác gì nhưng tỏ ra mềm mỏng, ngọt nhạt Thiến Thư cũng giật thót sợ hãi bởi Thiến Thư thừa biết những người nữ giới “tình cảm” như thế mới thật “đáng sợ”! Nhưng Thiến Thư nhanh chóng trấn tĩnh và thưa gửi rành rọt, có lý, có tình. Trước thái độ của Thiến Thư, tôi thấy bối rối và bỗng thấy băn khoăn khó xử. Lúc đầu, tôi có ý định trừng trị Thiến Thư thật nặng, vì thế tôi mới dựng nên cảnh gươm giáo sáng lòa, để làm Thiến Thư sợ hãi. Nhưng hiện thời biết xử ra sao đây? Nếu ta cứ cố tình giết thịt Thiến Thư thì té ra ta chỉ là một mụ nữ giới nhỏ nhen! Còn nếu ta tha Thiến Thư thì sao nhỉ? Có nhẽ sẽ chẳng bao giờ ta còn thời cơ trả thù nữa? Nhưng người đời đã dạy: “Lấy oán trả oán thì đời đời kiếp kiếp thù oán, lấy ân trả oán thì cởi bỏ thù oán đó sao?” Ngẫm nghĩ hồi lâu, tôi quyết định hành xử theo lời dạy trên và bèn nói với Thiến Thư: “Người tự biết mình có lỗi, có tức là người ko có lỗi! Vì vậy ta quyết định tha bổng cho tiểu thư”. Dứt lời tôi ra lệnh: “Lính đâu! Hãy tiễn đưa tiểu thư về tận nhà cho ta!”. Thiến Thư cúi đầu chào từ biệt, nghẹn ngào xúc động nói nhỏ với tôi: ” Mong nàng hãy bảo trọng …”. Tôi khẽ gật đầu và cũng nói nhỏ với Thiến Thư ” Chúc tiểu thư bình yên …”
3. Ghi lại tâm trạng của em sau lúc làm một việc có lỗi với bạn
Trả lời
– Lỗi lầm đấy là gì?
– Nguyên nhân gây ra lỗi lầm.
– Tâm trạng của em ra sao: bứt rứt, lo lắng, sợ hãi.
– Lời thú tội với bạn.
– Bài học rút ra.
Xem thêm nhiều bài viết hay về Hỏi Đáp Văn Học
Bạn thấy bài viết Soạn bài Mô tả nội tâm trong văn bản tự sự, lớp 9 có khắc phục đươc vấn đề bạn tìm hiểu ko?, nếu ko hãy comment góp ý thêm về Soạn bài Mô tả nội tâm trong văn bản tự sự, lớp 9 bên dưới để bangtuanhoan.edu.vn có thể thay đổi & cải thiện nội dung tốt hơn cho độc giả nhé! Cám ơn bạn đã ghé thăm Website bangtuanhoan.edu.vn
Phân mục: Văn học
#Soạn #bài #Miêu #tả #nội #tâm #trong #văn #bản #tự #sự #lớp
[/box]
#Soạn #bài #Miêu #tả #nội #tâm #trong #văn #bản #tự #sự #lớp
Bạn thấy bài viết Soạn bài Miêu tả nội tâm trong văn bản tự sự, lớp 9 có giải quyết đươc vấn đề bạn tìm hiểu không?, nếu không hãy comment góp ý thêm về Soạn bài Miêu tả nội tâm trong văn bản tự sự, lớp 9 bên dưới để bangtuanhoan.edu.vn có thể chỉnh sửa & cải thiện nội dung tốt hơn cho độc giả nhé! Cám ơn bạn đã ghé thăm Website bangtuanhoan.edu.vn
Nhớ để nguồn: Soạn bài Miêu tả nội tâm trong văn bản tự sự, lớp 9 tại bangtuanhoan.edu.vn
Chuyên mục: Kiến thức chung