Thể dị hợp là gì? Tìm hiểu về thể dị hợp trong sinh học

Thể dị hợp là gì? Tìm hiểu về thể dị hợp trong sinh học

Bởi

Bạn đang xem: Thể dị hợp là gì? Tìm hiểu về thể dị hợp trong sinh học tại bangtuanhoan.edu.vn

Thể dị hợp là gì? Thể dị hợp có ý nghĩa như thế nào trong sinh vật học? Cùng chúng tôi tìm hiểu về thế dị hợp là gì trong sinh vật học ở bài viết dưới đây. 

Thể dị hợp là gì

Thể dị hợp là gì cho ví dụ 

Thể dị hợp hay dị hợp tử là một sinh vật dị hợp tử về một tính trạng cụ thể. Hãy nhớ rằng, lúc chúng ta sử dụng những từ này, chúng ta đang vận dụng chúng trong văn cảnh của các đặc điểm riêng lẻ, ko phải toàn thể sinh vật, bởi vì tổng thể ko có một sinh vật nào là dị hợp tử .

Lúc lai tạo một loại rau cho một đặc điểm cụ thể, thường phải lai nhiều loại dị hợp tử để tạo ra đồng hợp tử nhưng mà bạn mong đợi.

Dị hợp tử (và dạng dị hợp tử ít phổ thông hơn ) có tức là “liên quan tới một tế bào có hai alen không giống nhau cho một gen cụ thể ở các vị trí tương ứng trên thể nhiễm sắc tương đồng.”

Hãy nhớ rằng, một thể nhiễm sắc mang các gen theo trật tự tuyến tính; gen là một đoạn mã quy định tính trạng nào sẽ tăng trưởng; và các alen là các dạng của một gen. Đối với một sinh vật là dị hợp tử , nó phải có một alen không giống nhau về cùng một gen tại cùng một điểm trên thể nhiễm sắc.

Hãy trở lại với hoa. Con cái của một bông hoa có một alen cho màu vàng và một alen cho màu đỏ có thể thừa hưởng một trong hai loại này — một cho màu vàng và một cho màu đỏ. Tùy thuộc vào hình thức hoạt động của gen, nó có thể tạo ra một bông hoa màu cam hoặc một bông hoa chỉ vàng hoặc một bông hoa chỉ đỏ – nhưng có khả năng sinh con có màu khác. Một bông hoa tương tự sẽ được cho là dị hợp tử về màu hoa, bởi vì nó có một bản sao của một alen vàng và một alen đỏ.

Con người cũng có thể dị hợp tử về các tính trạng. Để đơn giản hóa nó, bạn có thể thừa hưởng một bản sao của alen “bị tàn nhang” và một bản sao của alen “ko bị tàn nhang”, có tức là bạn có thể bị tàn nhang hoặc ko.

Lúc một sinh vật là dị hợp tử về một đặc điểm cụ thể, thì đặc điểm đó tăng trưởng hoặc được biểu thị như thế nào phụ thuộc vào những thứ như liệu một gen là trội hay lặn , cũng như tỉ lệ cược toán học đơn giản.

Dị hợp tử có xuất xứ từ đâu

Dị hợp tử có xuất xứ từ đâu

Gốc của cả đồng hợp tử và dị hợp tử là zygo- , có tức là ” cái ách ” hoặc “cái móc”, như trong “ghép đôi với nhau.” Hậu tố -ous được sử dụng để tạo thành tính từ. Sự khác lạ nằm ở phần đầu: từ dị nghĩa trong tiếng Hy Lạp có tức là “không giống nhau” và từ đồng âm trong tiếng Hy Lạp có tức là “giống nhau”. Đây là một cách tuyệt vời để ghi nhớ sự khác lạ và ý nghĩa của điều này trong điều kiện thực tiễn.

Kiểu gen nào là thể dị hợp

Con người được gọi là sinh vật lưỡng bội vì chúng có hai alen ở mỗi vị trí, với một alen được thừa hưởng từ cha và mẹ. Sự kết cặp cụ thể của các alen dẫn tới các biến thể trong các tính trạng di truyền của cá thể.

Một alen có thể là trội hoặc lặn. Các alen trội là các alen biểu thị một tính trạng ngay cả lúc chỉ có một bản sao. Các alen lặn chỉ có thể tự biểu thị nếu có hai bản sao.

Một ví dụ tương tự là sự di truyền gen của mắt nâu là trội và mắt xanh là lặn. Nếu các alen dị hợp tử thì alen trội sẽ tự biểu thị so với alen lặn, dẫn tới mắt nâu.

Đồng thời, người đó sẽ được coi là “người mang” alen lặn, có tức là alen mắt xanh có thể được truyền cho con cái ngay cả lúc người đó có mắt nâu.

Các alen cũng có thể là trội ko hoàn toàn, một dạng di truyền trung gian nhưng mà ko alen nào được biểu thị hoàn toàn so với alen kia.

Ví dụ về điều này có thể bao gồm một alen tương ứng với da sẫm màu, trong đó một người có nhiều melanin hơn , lúc liên kết với một alen tương ứng với da sáng, trong đó có ít melanin hơn. Điều này có thể tạo ra một tông màu da ở đâu đó giữa.

Kiểu gen dị hợp tử Punnett Square: Hình vuông Punnett dị hợp tử là một lưới toán học cơ bản được sử dụng để vẽ các đặc điểm di truyền, chẳng hạn như màu mắt hoặc khả năng mắc bệnh hồng huyết cầu hình liềm . Lúc nghiên cứu về di truyền học phân tử tiến bộ, hình vuông Punnett vẫn là một dụng cụ hữu ích nhưng trong phạm vi suy nghĩ rộng hơn nhiều về sự biểu thị gen và kiểu gen và kiểu hình dị hợp tử.

Ví dụ về đồng hợp tử và dị hợp tử được sử dụng trong một câu

Dưới đây là một số ví dụ minh họa sự khác lạ giữa thể đồng hợp tử và thể dị hợp tử .

  • Nếu bạn có hai bản sao của alen cho tóc vàng, bạn là đồng hợp tử về tính trạng đó.
  • Có một bản sao của alen cho tóc vàng và một bản sao của alen cho tóc nâu làm cho bạn dị hợp tử về màu tóc.
  • Dị hợp tử về một tính trạng lặn như mắt xanh có tức là bạn có khả năng tăng trưởng đặc điểm đó khá thấp, nhưng đồng hợp tử về tính trạng đó có tức là bạn vững chắc sẽ tăng trưởng nó.

Các alen dị hợp tử

Các alen dị hợp tử

Các cặp alen được mô tả bằng cách sử dụng thuật ngữ dị hợp tử và đồng hợp tử. Mọi thực thể lưỡng bội bao gồm hai bản sao của mỗi gen, trong đó mỗi gen có thể là gen lặn hoặc trội. Các alen trội được biểu thị để làm phát sinh kiểu hình, trong lúc các alen lặn ko biểu thị. Cả hai alen lặn và trội được tìm thấy trên cùng một locus của các thể nhiễm sắc tương đồng. Các thân thể dị hợp mang cả alen lặn và trội.

Trong một cặp alen, sự dị hợp tử có thể được thấy ở các alen trội và lặn đồng hành để xác định một tính trạng cụ thể của một thực thể lưỡng bội, được biểu thị bằng Rr. Điều này cho thấy rằng cả hai alen trong một cặp không giống nhau.

Các alen dị hợp tử được di truyền theo ba cách:

  • Codominance: Sự biểu thị của cả hai alen trong cặp dị hợp tử. Một ví dụ về điều này sẽ là nhóm máu AB, trong đó cả hai kháng nguyên A và B đều được biểu thị độc lập trong hồng huyết cầu.
  • Trội hoàn toàn: Alen này trội hoàn toàn so với alen kia. Kết quả là, alen trội chỉ được biểu thị và quyết định kiểu hình của cá thể.
  • Trội ko hoàn toàn: Một alen trội ko hoàn toàn so với các alen khác, kết quả là có thể thấy sự liên kết nhiều chủng loại của các kiểu hình trong cá thể. Ví dụ, hoa màu hồng được nhìn thấy trong Snapdragon, hoa trội có màu đỏ và hoa lặn có màu trắng.

Các gen dị hợp tử và bệnh tật

Các gen dị hợp tử và bệnh tật

Một alen bị đột biến có thể gây ra các tình trạng di truyền. Đó là bởi vì đột biến làm thay đổi cách DNA được biểu thị.

Tùy thuộc vào điều kiện, alen bị đột biến có thể là trội hoặc lặn. Nếu nó chiếm ưu thế, có tức là chỉ cần một bản sao đột biến là có thể gây bệnh. Đây được gọi là “bệnh chi phối” hoặc “rối loạn ưu thế”.

Nếu bạn dị hợp tử với một chứng rối loạn chi phối, bạn có nguy cơ cao mắc bệnh này. Mặt khác, nếu bạn dị hợp tử về đột biến lặn, bạn sẽ ko mắc bệnh này. Các alen tầm thường tiếp thu và bạn chỉ đơn giản là một người mang mầm bệnh. Điều này có tức là con bạn có thể mắc bệnh này.

Ví dụ về các bệnh bao gồm:

Bệnh Tay-Sachs

Bệnh Tay-Sachs là một rối loạn di truyền, hiếm gặp, gây ra sự phá hủy các tế bào thần kinh trong não và tủy sống. Đây là một rối loạn rất dễ thay đổi, có thể gây bệnh trong thời kỳ sơ sinh, thanh thiếu niên hoặc sau này lúc trưởng thành.

Mặc dù Tay-Sachs được gây ra bởi đột biến di truyền của gen HEXA, nhưng sự kết cặp cụ thể của các alen sẽ quyết định hình thức bệnh cuối cùng. Một số liên kết chuyển thành bệnh thời thơ ấu, trong lúc những liên kết khác chuyển thành bệnh phát khởi muộn hơn.

Phenylketonuria

Phenylketonuria (PKU) là một rối loạn di truyền chủ yếu tác động tới trẻ em, trong đó một chất được gọi là phenylalanin tích tụ trong não. Điều này gây ra co giật, rối loạn não và thiểu năng trí tuệ. Có rất nhiều đột biến di truyền liên quan tới PKU, sự kết cặp của chúng có thể dẫn tới các dạng bệnh nhẹ hơn hoặc nghiêm trọng hơn.

Các bệnh khác nhưng mà hợp chất dị hợp tử có thể đóng một phần là xơ nang, thiếu máu hồng huyết cầu hình liềm và bệnh huyết sắc tố (thừa sắt trong máu).

Thể đồng hợp là gì

Thể đồng hợp là gì

Đồng hợp tử là “một sinh vật có các cặp gen y chang nhau đối với bất kỳ cặp đặc tính di truyền nhất mực nào, và do đó sinh sản đúng với đặc tính đó”. Nói cách khác, đó là một sinh vật có hai bản sao của cùng một alen cho một tính trạng cụ thể. Có tức là nó được đảm bảo sẽ truyền lại đặc điểm đó cho con cái của nó.

Điều này đặc trưng hữu ích cho các nhà lai tạo cây trồng và vật nuôi. Lúc bạn đang phấn đấu kiểm soát hình thức của một sinh vật thông qua lai tạo lựa chọn, bạn cần đảm bảo rằng đặc điểm bạn muốn được truyền lại. Nhận hai bố mẹ đồng hợp tử về tính trạng đảm bảo rằng nó sẽ được truyền lại, bởi vì ko có bản sao nào khác của alen trong những gen đó ngoài những gen bạn muốn.

Đồng hợp tử (và dạng đồng hợp tử ít phổ thông hơn ) có tức là “liên quan tới một tế bào có hai alen giống nhau cho một gen cụ thể ở các vị trí tương ứng trên thể nhiễm sắc tương đồng .”

Hãy phá vỡ điều đó. Thể nhiễm sắc mang gen. Gen là một đoạn DNA — thực sự là một chuỗi mã — xác định các đặc điểm của sinh vật (chẳng hạn như màu tóc hoặc hình dạng lá). Các alen là các dạng không giống nhau của cùng một gen. Ví dụ, tất cả chúng ta đều có gen xác định màu mắt của chúng ta. Các màu mắt không giống nhau — nâu, lam, lục, v.v. — là do các alen không giống nhau của cùng một gen.

Thể nhiễm sắc mang gen theo trật tự tuyến tính , do đó, để một sinh vật là đồng hợp tử , nó phải có cùng alen về cùng một gen tại cùng một điểm trên thể nhiễm sắc.

Lúc bạn nhận gen của mình từ bố mẹ, bạn sẽ thu được chúng thành từng cặp — một bản sao của mỗi gen (tức là một alen) từ mỗi bố mẹ. Nếu cả bố và mẹ của bạn đều di truyền cùng một alen cho bạn, thì bạn là đồng hợp tử về tính trạng đó.

Một ví dụ khác là màu hoa, thường do các alen quyết định. Hãy tưởng tượng một loài thực vật có một alen cho màu vàng và một alen khác cho màu đỏ. Nếu một cây có hai bản sao của alen cho màu vàng hoặc hai bản sao của alen cho màu đỏ, thì đó là cây đồng hợp tử và nó sẽ có màu sắc do hai gen đó quy định.

Ko có sinh vật nào là đồng hợp tử hoàn toàn về tất cả các gen – các gen quá phức tạp. Vì vậy, một sinh vật ko được coi là đồng hợp tử về tổng thể – đồng hợp tử chỉ vận dụng cho một đặc điểm tại một thời khắc. Đó là lý do vì sao nó thường được gọi là đồng hợp tử cho một đặc điểm cụ thể.

Ví dụ về tình trạng đồng hợp tử

Sau đây là các ví dụ về điều kiện đồng hợp tử.

Bệnh máu khó đông

Bệnh máu khó đông là một bệnh rối loạn lặn liên kết giới tính. Ở con cái, bố và mẹ đều có một thể nhiễm sắc X với cùng một gen ko tiêu biểu. Tuy nhiên, nó chỉ cần một thể nhiễm sắc X ko tiêu biểu cho con đực để tăng trưởng nó.

Trong trường hợp, phụ nữ cũng có thể mắc bệnh máu khó đông nếu nó tác động tới cả hai thể nhiễm sắc X hoặc một trong những thể nhiễm sắc bị thiếu hoặc ko hoạt động.

Tình trạng này khiến máu ko đông đúng cách, dẫn tới chảy máu đột ngột hoặc quá nhiều sau chấn thương hoặc phẫu thuật.

Loạn sản Oto Spondylo Mega Epiphyseal (OSMED)

OSMED, hay hội chứng Nance-Sweeney, xảy ra do các gen đồng hợp tử.

Tình trạng di truyền hiếm gặp này là kết quả của đột biến gen Collagen alpha-2 (XI) ( COL11A2 ).

OSMED có thể gây ra:

  • Mất thính lực.
  • Các đặc điểm khác lạ trên khuôn mặt.
  • Dị hình xương.
  • Cholesterol cao trong gia đình đồng hợp tử.

Một nghiên cứu năm 2015 nói đến tới cholesterol cao trong gia đình đồng hợp tử , một tình trạng di truyền nghiêm trọng, hiếm gặp gây ra mức cholesterol lipoprotein mật độ thấp (LDL) cao .

LDL là loại cholesterol “xấu” tích tụ trong thành mạch máu. Nếu ko được điều trị, sự tích tụ này có thể gây ra những hậu quả nghiêm trọng.

Tăng huyết áp động mạch phổi

Tăng áp động mạch phổi là một tình trạng nghiêm trọng gây ra sức ép cao trong các mạch máu vận chuyển máu từ tim tới phổi.

Một nghiên cứu năm 2016 phát xuất hiện rằng một đột biến đồng hợp tử có thể liên kết với một dạng bệnh tích cực.

Trầm cảm

Theo nghiên cứu năm 2018 , các yếu tố di truyền có thể góp phần vào nguy cơ trầm cảm. Tuy nhiên, các nghiên cứu có kết quả ko nhất quán, nhưng một số liên kết đồng hợp tử với trầm cảm.

Alen là gì

Alen là gì

Alen là thuật ngữ được sử dụng để mô tả các phiên bản không giống nhau của một gen. Ví dụ, tại một locus cụ thể, có thể tồn tại hai alen, một alen mã hóa cơ sở cytosine và một alen mã hóa cho cơ sở thymine. Con người thừa hưởng hai bản sao bộ gen của họ – một bản sao từ cha và mẹ. Tương tự, chúng ta được gọi là sinh vật lưỡng bội.

Sự liên kết duy nhất của các alen này trên một bộ gen được gọi là kiểu gen của một tư nhân. Các biến thể gen này vẫn mã hóa cho cùng một tính trạng (tức là màu mắt), nhưng chúng không giống nhau về cách trình bày tính trạng (kiểu hình của một sinh vật). Trong hồ hết các trường hợp, ko có một locus đơn nhất nào nhưng mà các alen xác định cách một tính trạng được biểu thị.

Hãy xem xét màu mắt – mỗi màu mắt xanh lam, xanh lục, nâu và nâu lục nhạt được mã hóa bởi các alen duy nhất trong các locus di truyền cụ thể. Một cái nhìn sâu hơn cho thấy rằng có khoảng 16 gen không giống nhau chịu trách nhiệm về màu mắt, mặc dù phần lớn tác động tới từ 2 trong số 16 gen này.

Số lượng các alen tiềm năng càng lớn thì càng có nhiều sự nhiều chủng loại trong một tính trạng di truyền nhất mực. Sự liên kết giữa gen và các biến thể gen này làm cơ sở cho sự nhiều chủng loại di truyền của con người, và chúng là lý do vì sao ko có hai người nào hoàn toàn giống nhau.

Các gen và alen được di truyền như thế nào?

Ở người, lúc một tế bào tinh trùng thụ tinh với một tế bào trứng, hợp tử tạo thành sẽ thừa hưởng 23 thể nhiễm sắc từ bố và mẹ. Mỗi cặp thể nhiễm sắc thích hợp chứa cùng một bộ gen, nhưng có các alen riêng của mỗi gen tại mỗi vị trí.

Sự di truyền này có tức là các tư nhân có hai bản sao gen cho một đặc điểm nhất mực, một bản sao gen từ mẹ và bản sao gen kia từ cha của họ. Chúng được gọi là alen mẹ và alen bố . Chính cách các alen này tương tác là nguyên nhân tạo ra các đặc điểm riêng lẻ.

Thế nào là gen trội và thế nào là gen lặn?

Tổng số gen được mã hóa trên 46 thể nhiễm sắc của một người được gọi là kiểu gen của họ. Nhưng ko phải tất cả các biến thể gen sẽ được biểu thị. Ví dụ, bạn có thể có một alen cho mắt nâu và một alen khác cho mắt xanh, nhưng do đó bạn sẽ ko có một mắt xanh và một mắt nâu.

Các cá thể ko hiển thị các đặc điểm được mã hóa trên từng cặp gen thích hợp. Thay vào đó, các gen được biểu thị dẫn tới kiểu hình, đó là cách các gen được biểu thị trong các đặc điểm có thể quan sát được.

Làm thế nào để thân thể biết được những alen nào để biểu thị? Điều này phụ thuộc vào các tính chất của các alen được ghép nối.

Mỗi tư nhân đều có hai bản sao, hoặc alen, hoặc một gen duy nhất. Lúc các alen giống nhau, chúng được gọi là đồng hợp tử . Lúc chúng không giống nhau, chúng được gọi là dị hợp tử .

Những con đồng hợp tử mã cho cùng một đặc điểm, ví dụ, mắt xanh. Nếu bạn có hai alen mắt xanh, mắt bạn sẽ có màu xanh lam. Nhưng nếu bạn có một alen cho mắt xanh và một alen khác cho mắt nâu, màu mắt của bạn sẽ được quy định bởi bất kỳ alen nào trội hơn.

Alen trội là alen luôn quyết định kiểu hình lúc có mặt. Mặt khác, alen lặn là alen lặn ko được biểu thị lúc alen lặn bắt cặp của nó là trội.

Về màu mắt, alen mắt nâu trội hoàn toàn so với alen a mắt xanh. Điều này có tức là một đứa trẻ có alen xanh từ mẹ và alen nâu từ bố của chúng sẽ có mắt nâu. Nhưng một đứa trẻ có hai alen màu xanh lam sẽ biểu thị kiểu hình mắt xanh.

Sự khác lạ giữa alen và gen

Gen là các phần của DNA góp phần vào một số tính trạng, đặc điểm hoặc tính năng. Các gen mã hóa protein hoặc các phần của protein tác động tới những thứ như hệ thống miễn nhiễm, sắc tố da, sản xuất hormone và màu mắt. Các gen được phiên mã thành các phân tử ARN, sau đó được dịch mã thành protein. Các đoạn DNA được phân phân thành gen bao gồm cả vùng mã hóa và vùng ko mã hóa. Vùng mã hóa, còn được gọi là exon , là các phần được phiên mã thành protein cuối cùng. Các vùng ko mã hóa, hoặc vùng nội quan, ko được phiên mã, nhưng được cho là thực hiện nhiều tính năng khác như điều hòa phiên mã. Con người có khoảng 20.000 gen mã hóa protein, đại diện cho ít hơn 2% tổng số bộ gen.

Các gen được thừa hưởng từ cha mẹ của con cái, và chúng chịu trách nhiệm về các tính năng được truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác. Kiểu gen của một sinh vật bao gồm toàn thể các gen của nó. Mỗi con người có một kiểu gen duy nhất, điều này giảng giải sự nhiều chủng loại về ngoại hình và sinh vật học của con người.

Cách hiểu cổ điển về gen đã coi nó là đơn vị kế thừa duy nhất, với cấu trúc cứng nhắc là “một gen-một RNA-một protein”. Tuy nhiên, những phát hiện mới trong kỷ nguyên gen hiện đại đã xác định lại mẫu hình này. Ví dụ, hiện nay người ta đã biết rằng các gen có khả năng tạo ra nhiều hơn một phân tử ARN, thông qua một quá trình được gọi là quá trình nối thay thế.

Tương tự, chúng tôi đã giúp bạn tổng hợp thông tin trả lời cho câu hỏi thể dị hợp là gì cùng những thông tin liên quan tới thể dị hợp. Kỳ vọng rằng qua bài viết này các bạn sẽ hiểu rõ ràng hơn thể dị hợp là gì trong sinh vật học cùng ý nghĩa của thể dị hợp tử trong di truyền học. 

Xem thêm: Nhân giống vô tính là gì? Tìm hiểu về nhân giống vô tính

Thắc mắc –

xem thêm thông tin chi tiết về Thể dị hợp là gì? Tìm hiểu về thể dị hợp trong sinh học

Thể dị hợp là gì? Tìm hiểu về thể dị hợp trong sinh vật học

Hình Ảnh về: Thể dị hợp là gì? Tìm hiểu về thể dị hợp trong sinh vật học

Video về: Thể dị hợp là gì? Tìm hiểu về thể dị hợp trong sinh vật học

Wiki về Thể dị hợp là gì? Tìm hiểu về thể dị hợp trong sinh vật học

Thể dị hợp là gì? Tìm hiểu về thể dị hợp trong sinh vật học –

Thể dị hợp là gì? Thể dị hợp có ý nghĩa như thế nào trong sinh vật học? Cùng chúng tôi tìm hiểu về thế dị hợp là gì trong sinh vật học ở bài viết dưới đây. 

Thể dị hợp là gì

Thể dị hợp là gì cho ví dụ 

Thể dị hợp hay dị hợp tử là một sinh vật dị hợp tử về một tính trạng cụ thể. Hãy nhớ rằng, lúc chúng ta sử dụng những từ này, chúng ta đang vận dụng chúng trong văn cảnh của các đặc điểm riêng lẻ, ko phải toàn thể sinh vật, bởi vì tổng thể ko có một sinh vật nào là dị hợp tử .

Lúc lai tạo một loại rau cho một đặc điểm cụ thể, thường phải lai nhiều loại dị hợp tử để tạo ra đồng hợp tử nhưng mà bạn mong đợi.

Dị hợp tử (và dạng dị hợp tử ít phổ thông hơn ) có tức là “liên quan tới một tế bào có hai alen không giống nhau cho một gen cụ thể ở các vị trí tương ứng trên thể nhiễm sắc tương đồng.”

Hãy nhớ rằng, một thể nhiễm sắc mang các gen theo trật tự tuyến tính; gen là một đoạn mã quy định tính trạng nào sẽ tăng trưởng; và các alen là các dạng của một gen. Đối với một sinh vật là dị hợp tử , nó phải có một alen không giống nhau về cùng một gen tại cùng một điểm trên thể nhiễm sắc.

Hãy trở lại với hoa. Con cái của một bông hoa có một alen cho màu vàng và một alen cho màu đỏ có thể thừa hưởng một trong hai loại này — một cho màu vàng và một cho màu đỏ. Tùy thuộc vào hình thức hoạt động của gen, nó có thể tạo ra một bông hoa màu cam hoặc một bông hoa chỉ vàng hoặc một bông hoa chỉ đỏ – nhưng có khả năng sinh con có màu khác. Một bông hoa tương tự sẽ được cho là dị hợp tử về màu hoa, bởi vì nó có một bản sao của một alen vàng và một alen đỏ.

Con người cũng có thể dị hợp tử về các tính trạng. Để đơn giản hóa nó, bạn có thể thừa hưởng một bản sao của alen “bị tàn nhang” và một bản sao của alen “ko bị tàn nhang”, có tức là bạn có thể bị tàn nhang hoặc ko.

Lúc một sinh vật là dị hợp tử về một đặc điểm cụ thể, thì đặc điểm đó tăng trưởng hoặc được biểu thị như thế nào phụ thuộc vào những thứ như liệu một gen là trội hay lặn , cũng như tỉ lệ cược toán học đơn giản.

Dị hợp tử có xuất xứ từ đâu

Dị hợp tử có xuất xứ từ đâu

Gốc của cả đồng hợp tử và dị hợp tử là zygo- , có tức là ” cái ách ” hoặc “cái móc”, như trong “ghép đôi với nhau.” Hậu tố -ous được sử dụng để tạo thành tính từ. Sự khác lạ nằm ở phần đầu: từ dị nghĩa trong tiếng Hy Lạp có tức là “không giống nhau” và từ đồng âm trong tiếng Hy Lạp có tức là “giống nhau”. Đây là một cách tuyệt vời để ghi nhớ sự khác lạ và ý nghĩa của điều này trong điều kiện thực tiễn.

Kiểu gen nào là thể dị hợp

Con người được gọi là sinh vật lưỡng bội vì chúng có hai alen ở mỗi vị trí, với một alen được thừa hưởng từ cha và mẹ. Sự kết cặp cụ thể của các alen dẫn tới các biến thể trong các tính trạng di truyền của cá thể.

Một alen có thể là trội hoặc lặn. Các alen trội là các alen biểu thị một tính trạng ngay cả lúc chỉ có một bản sao. Các alen lặn chỉ có thể tự biểu thị nếu có hai bản sao.

Một ví dụ tương tự là sự di truyền gen của mắt nâu là trội và mắt xanh là lặn. Nếu các alen dị hợp tử thì alen trội sẽ tự biểu thị so với alen lặn, dẫn tới mắt nâu.

Đồng thời, người đó sẽ được coi là “người mang” alen lặn, có tức là alen mắt xanh có thể được truyền cho con cái ngay cả lúc người đó có mắt nâu.

Các alen cũng có thể là trội ko hoàn toàn, một dạng di truyền trung gian nhưng mà ko alen nào được biểu thị hoàn toàn so với alen kia.

Ví dụ về điều này có thể bao gồm một alen tương ứng với da sẫm màu, trong đó một người có nhiều melanin hơn , lúc liên kết với một alen tương ứng với da sáng, trong đó có ít melanin hơn. Điều này có thể tạo ra một tông màu da ở đâu đó giữa.

Kiểu gen dị hợp tử Punnett Square: Hình vuông Punnett dị hợp tử là một lưới toán học cơ bản được sử dụng để vẽ các đặc điểm di truyền, chẳng hạn như màu mắt hoặc khả năng mắc bệnh hồng huyết cầu hình liềm . Lúc nghiên cứu về di truyền học phân tử tiến bộ, hình vuông Punnett vẫn là một dụng cụ hữu ích nhưng trong phạm vi suy nghĩ rộng hơn nhiều về sự biểu thị gen và kiểu gen và kiểu hình dị hợp tử.

Ví dụ về đồng hợp tử và dị hợp tử được sử dụng trong một câu

Dưới đây là một số ví dụ minh họa sự khác lạ giữa thể đồng hợp tử và thể dị hợp tử .

  • Nếu bạn có hai bản sao của alen cho tóc vàng, bạn là đồng hợp tử về tính trạng đó.
  • Có một bản sao của alen cho tóc vàng và một bản sao của alen cho tóc nâu làm cho bạn dị hợp tử về màu tóc.
  • Dị hợp tử về một tính trạng lặn như mắt xanh có tức là bạn có khả năng tăng trưởng đặc điểm đó khá thấp, nhưng đồng hợp tử về tính trạng đó có tức là bạn vững chắc sẽ tăng trưởng nó.

Các alen dị hợp tử

Các alen dị hợp tử

Các cặp alen được mô tả bằng cách sử dụng thuật ngữ dị hợp tử và đồng hợp tử. Mọi thực thể lưỡng bội bao gồm hai bản sao của mỗi gen, trong đó mỗi gen có thể là gen lặn hoặc trội. Các alen trội được biểu thị để làm phát sinh kiểu hình, trong lúc các alen lặn ko biểu thị. Cả hai alen lặn và trội được tìm thấy trên cùng một locus của các thể nhiễm sắc tương đồng. Các thân thể dị hợp mang cả alen lặn và trội.

Trong một cặp alen, sự dị hợp tử có thể được thấy ở các alen trội và lặn đồng hành để xác định một tính trạng cụ thể của một thực thể lưỡng bội, được biểu thị bằng Rr. Điều này cho thấy rằng cả hai alen trong một cặp không giống nhau.

Các alen dị hợp tử được di truyền theo ba cách:

  • Codominance: Sự biểu thị của cả hai alen trong cặp dị hợp tử. Một ví dụ về điều này sẽ là nhóm máu AB, trong đó cả hai kháng nguyên A và B đều được biểu thị độc lập trong hồng huyết cầu.
  • Trội hoàn toàn: Alen này trội hoàn toàn so với alen kia. Kết quả là, alen trội chỉ được biểu thị và quyết định kiểu hình của cá thể.
  • Trội ko hoàn toàn: Một alen trội ko hoàn toàn so với các alen khác, kết quả là có thể thấy sự liên kết nhiều chủng loại của các kiểu hình trong cá thể. Ví dụ, hoa màu hồng được nhìn thấy trong Snapdragon, hoa trội có màu đỏ và hoa lặn có màu trắng.

Các gen dị hợp tử và bệnh tật

Các gen dị hợp tử và bệnh tật

Một alen bị đột biến có thể gây ra các tình trạng di truyền. Đó là bởi vì đột biến làm thay đổi cách DNA được biểu thị.

Tùy thuộc vào điều kiện, alen bị đột biến có thể là trội hoặc lặn. Nếu nó chiếm ưu thế, có tức là chỉ cần một bản sao đột biến là có thể gây bệnh. Đây được gọi là “bệnh chi phối” hoặc “rối loạn ưu thế”.

Nếu bạn dị hợp tử với một chứng rối loạn chi phối, bạn có nguy cơ cao mắc bệnh này. Mặt khác, nếu bạn dị hợp tử về đột biến lặn, bạn sẽ ko mắc bệnh này. Các alen tầm thường tiếp thu và bạn chỉ đơn giản là một người mang mầm bệnh. Điều này có tức là con bạn có thể mắc bệnh này.

Ví dụ về các bệnh bao gồm:

Bệnh Tay-Sachs

Bệnh Tay-Sachs là một rối loạn di truyền, hiếm gặp, gây ra sự phá hủy các tế bào thần kinh trong não và tủy sống. Đây là một rối loạn rất dễ thay đổi, có thể gây bệnh trong thời kỳ sơ sinh, thanh thiếu niên hoặc sau này lúc trưởng thành.

Mặc dù Tay-Sachs được gây ra bởi đột biến di truyền của gen HEXA, nhưng sự kết cặp cụ thể của các alen sẽ quyết định hình thức bệnh cuối cùng. Một số liên kết chuyển thành bệnh thời thơ ấu, trong lúc những liên kết khác chuyển thành bệnh phát khởi muộn hơn.

Phenylketonuria

Phenylketonuria (PKU) là một rối loạn di truyền chủ yếu tác động tới trẻ em, trong đó một chất được gọi là phenylalanin tích tụ trong não. Điều này gây ra co giật, rối loạn não và thiểu năng trí tuệ. Có rất nhiều đột biến di truyền liên quan tới PKU, sự kết cặp của chúng có thể dẫn tới các dạng bệnh nhẹ hơn hoặc nghiêm trọng hơn.

Các bệnh khác nhưng mà hợp chất dị hợp tử có thể đóng một phần là xơ nang, thiếu máu hồng huyết cầu hình liềm và bệnh huyết sắc tố (thừa sắt trong máu).

Thể đồng hợp là gì

Thể đồng hợp là gì

Đồng hợp tử là “một sinh vật có các cặp gen y chang nhau đối với bất kỳ cặp đặc tính di truyền nhất mực nào, và do đó sinh sản đúng với đặc tính đó”. Nói cách khác, đó là một sinh vật có hai bản sao của cùng một alen cho một tính trạng cụ thể. Có tức là nó được đảm bảo sẽ truyền lại đặc điểm đó cho con cái của nó.

Điều này đặc trưng hữu ích cho các nhà lai tạo cây trồng và vật nuôi. Lúc bạn đang phấn đấu kiểm soát hình thức của một sinh vật thông qua lai tạo lựa chọn, bạn cần đảm bảo rằng đặc điểm bạn muốn được truyền lại. Nhận hai bố mẹ đồng hợp tử về tính trạng đảm bảo rằng nó sẽ được truyền lại, bởi vì ko có bản sao nào khác của alen trong những gen đó ngoài những gen bạn muốn.

Đồng hợp tử (và dạng đồng hợp tử ít phổ thông hơn ) có tức là “liên quan tới một tế bào có hai alen giống nhau cho một gen cụ thể ở các vị trí tương ứng trên thể nhiễm sắc tương đồng .”

Hãy phá vỡ điều đó. Thể nhiễm sắc mang gen. Gen là một đoạn DNA — thực sự là một chuỗi mã — xác định các đặc điểm của sinh vật (chẳng hạn như màu tóc hoặc hình dạng lá). Các alen là các dạng không giống nhau của cùng một gen. Ví dụ, tất cả chúng ta đều có gen xác định màu mắt của chúng ta. Các màu mắt không giống nhau — nâu, lam, lục, v.v. — là do các alen không giống nhau của cùng một gen.

Xem thêm bài viết hay:  Thủ tướng Phạm Minh Chính dự lễ khởi công cao tốc Quảng Ngãi – Hoài Nhơn

Thể nhiễm sắc mang gen theo trật tự tuyến tính , do đó, để một sinh vật là đồng hợp tử , nó phải có cùng alen về cùng một gen tại cùng một điểm trên thể nhiễm sắc.

Lúc bạn nhận gen của mình từ bố mẹ, bạn sẽ thu được chúng thành từng cặp — một bản sao của mỗi gen (tức là một alen) từ mỗi bố mẹ. Nếu cả bố và mẹ của bạn đều di truyền cùng một alen cho bạn, thì bạn là đồng hợp tử về tính trạng đó.

Một ví dụ khác là màu hoa, thường do các alen quyết định. Hãy tưởng tượng một loài thực vật có một alen cho màu vàng và một alen khác cho màu đỏ. Nếu một cây có hai bản sao của alen cho màu vàng hoặc hai bản sao của alen cho màu đỏ, thì đó là cây đồng hợp tử và nó sẽ có màu sắc do hai gen đó quy định.

Ko có sinh vật nào là đồng hợp tử hoàn toàn về tất cả các gen – các gen quá phức tạp. Vì vậy, một sinh vật ko được coi là đồng hợp tử về tổng thể – đồng hợp tử chỉ vận dụng cho một đặc điểm tại một thời khắc. Đó là lý do vì sao nó thường được gọi là đồng hợp tử cho một đặc điểm cụ thể.

Ví dụ về tình trạng đồng hợp tử

Sau đây là các ví dụ về điều kiện đồng hợp tử.

Bệnh máu khó đông

Bệnh máu khó đông là một bệnh rối loạn lặn liên kết giới tính. Ở con cái, bố và mẹ đều có một thể nhiễm sắc X với cùng một gen ko tiêu biểu. Tuy nhiên, nó chỉ cần một thể nhiễm sắc X ko tiêu biểu cho con đực để tăng trưởng nó.

Trong trường hợp, phụ nữ cũng có thể mắc bệnh máu khó đông nếu nó tác động tới cả hai thể nhiễm sắc X hoặc một trong những thể nhiễm sắc bị thiếu hoặc ko hoạt động.

Tình trạng này khiến máu ko đông đúng cách, dẫn tới chảy máu đột ngột hoặc quá nhiều sau chấn thương hoặc phẫu thuật.

Loạn sản Oto Spondylo Mega Epiphyseal (OSMED)

OSMED, hay hội chứng Nance-Sweeney, xảy ra do các gen đồng hợp tử.

Tình trạng di truyền hiếm gặp này là kết quả của đột biến gen Collagen alpha-2 (XI) ( COL11A2 ).

OSMED có thể gây ra:

  • Mất thính lực.
  • Các đặc điểm khác lạ trên khuôn mặt.
  • Dị hình xương.
  • Cholesterol cao trong gia đình đồng hợp tử.

Một nghiên cứu năm 2015 nói đến tới cholesterol cao trong gia đình đồng hợp tử , một tình trạng di truyền nghiêm trọng, hiếm gặp gây ra mức cholesterol lipoprotein mật độ thấp (LDL) cao .

LDL là loại cholesterol “xấu” tích tụ trong thành mạch máu. Nếu ko được điều trị, sự tích tụ này có thể gây ra những hậu quả nghiêm trọng.

Tăng huyết áp động mạch phổi

Tăng áp động mạch phổi là một tình trạng nghiêm trọng gây ra sức ép cao trong các mạch máu vận chuyển máu từ tim tới phổi.

Một nghiên cứu năm 2016 phát xuất hiện rằng một đột biến đồng hợp tử có thể liên kết với một dạng bệnh tích cực.

Trầm cảm

Theo nghiên cứu năm 2018 , các yếu tố di truyền có thể góp phần vào nguy cơ trầm cảm. Tuy nhiên, các nghiên cứu có kết quả ko nhất quán, nhưng một số liên kết đồng hợp tử với trầm cảm.

Alen là gì

Alen là gì

Alen là thuật ngữ được sử dụng để mô tả các phiên bản không giống nhau của một gen. Ví dụ, tại một locus cụ thể, có thể tồn tại hai alen, một alen mã hóa cơ sở cytosine và một alen mã hóa cho cơ sở thymine. Con người thừa hưởng hai bản sao bộ gen của họ – một bản sao từ cha và mẹ. Tương tự, chúng ta được gọi là sinh vật lưỡng bội.

Sự liên kết duy nhất của các alen này trên một bộ gen được gọi là kiểu gen của một tư nhân. Các biến thể gen này vẫn mã hóa cho cùng một tính trạng (tức là màu mắt), nhưng chúng không giống nhau về cách trình bày tính trạng (kiểu hình của một sinh vật). Trong hồ hết các trường hợp, ko có một locus đơn nhất nào nhưng mà các alen xác định cách một tính trạng được biểu thị.

Hãy xem xét màu mắt – mỗi màu mắt xanh lam, xanh lục, nâu và nâu lục nhạt được mã hóa bởi các alen duy nhất trong các locus di truyền cụ thể. Một cái nhìn sâu hơn cho thấy rằng có khoảng 16 gen không giống nhau chịu trách nhiệm về màu mắt, mặc dù phần lớn tác động tới từ 2 trong số 16 gen này.

Số lượng các alen tiềm năng càng lớn thì càng có nhiều sự nhiều chủng loại trong một tính trạng di truyền nhất mực. Sự liên kết giữa gen và các biến thể gen này làm cơ sở cho sự nhiều chủng loại di truyền của con người, và chúng là lý do vì sao ko có hai người nào hoàn toàn giống nhau.

Các gen và alen được di truyền như thế nào?

Ở người, lúc một tế bào tinh trùng thụ tinh với một tế bào trứng, hợp tử tạo thành sẽ thừa hưởng 23 thể nhiễm sắc từ bố và mẹ. Mỗi cặp thể nhiễm sắc thích hợp chứa cùng một bộ gen, nhưng có các alen riêng của mỗi gen tại mỗi vị trí.

Sự di truyền này có tức là các tư nhân có hai bản sao gen cho một đặc điểm nhất mực, một bản sao gen từ mẹ và bản sao gen kia từ cha của họ. Chúng được gọi là alen mẹ và alen bố . Chính cách các alen này tương tác là nguyên nhân tạo ra các đặc điểm riêng lẻ.

Thế nào là gen trội và thế nào là gen lặn?

Tổng số gen được mã hóa trên 46 thể nhiễm sắc của một người được gọi là kiểu gen của họ. Nhưng ko phải tất cả các biến thể gen sẽ được biểu thị. Ví dụ, bạn có thể có một alen cho mắt nâu và một alen khác cho mắt xanh, nhưng do đó bạn sẽ ko có một mắt xanh và một mắt nâu.

Các cá thể ko hiển thị các đặc điểm được mã hóa trên từng cặp gen thích hợp. Thay vào đó, các gen được biểu thị dẫn tới kiểu hình, đó là cách các gen được biểu thị trong các đặc điểm có thể quan sát được.

Làm thế nào để thân thể biết được những alen nào để biểu thị? Điều này phụ thuộc vào các tính chất của các alen được ghép nối.

Mỗi tư nhân đều có hai bản sao, hoặc alen, hoặc một gen duy nhất. Lúc các alen giống nhau, chúng được gọi là đồng hợp tử . Lúc chúng không giống nhau, chúng được gọi là dị hợp tử .

Những con đồng hợp tử mã cho cùng một đặc điểm, ví dụ, mắt xanh. Nếu bạn có hai alen mắt xanh, mắt bạn sẽ có màu xanh lam. Nhưng nếu bạn có một alen cho mắt xanh và một alen khác cho mắt nâu, màu mắt của bạn sẽ được quy định bởi bất kỳ alen nào trội hơn.

Alen trội là alen luôn quyết định kiểu hình lúc có mặt. Mặt khác, alen lặn là alen lặn ko được biểu thị lúc alen lặn bắt cặp của nó là trội.

Về màu mắt, alen mắt nâu trội hoàn toàn so với alen a mắt xanh. Điều này có tức là một đứa trẻ có alen xanh từ mẹ và alen nâu từ bố của chúng sẽ có mắt nâu. Nhưng một đứa trẻ có hai alen màu xanh lam sẽ biểu thị kiểu hình mắt xanh.

Sự khác lạ giữa alen và gen

Gen là các phần của DNA góp phần vào một số tính trạng, đặc điểm hoặc tính năng. Các gen mã hóa protein hoặc các phần của protein tác động tới những thứ như hệ thống miễn nhiễm, sắc tố da, sản xuất hormone và màu mắt. Các gen được phiên mã thành các phân tử ARN, sau đó được dịch mã thành protein. Các đoạn DNA được phân phân thành gen bao gồm cả vùng mã hóa và vùng ko mã hóa. Vùng mã hóa, còn được gọi là exon , là các phần được phiên mã thành protein cuối cùng. Các vùng ko mã hóa, hoặc vùng nội quan, ko được phiên mã, nhưng được cho là thực hiện nhiều tính năng khác như điều hòa phiên mã. Con người có khoảng 20.000 gen mã hóa protein, đại diện cho ít hơn 2% tổng số bộ gen.

Các gen được thừa hưởng từ cha mẹ của con cái, và chúng chịu trách nhiệm về các tính năng được truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác. Kiểu gen của một sinh vật bao gồm toàn thể các gen của nó. Mỗi con người có một kiểu gen duy nhất, điều này giảng giải sự nhiều chủng loại về ngoại hình và sinh vật học của con người.

Cách hiểu cổ điển về gen đã coi nó là đơn vị kế thừa duy nhất, với cấu trúc cứng nhắc là “một gen-một RNA-một protein”. Tuy nhiên, những phát hiện mới trong kỷ nguyên gen hiện đại đã xác định lại mẫu hình này. Ví dụ, hiện nay người ta đã biết rằng các gen có khả năng tạo ra nhiều hơn một phân tử ARN, thông qua một quá trình được gọi là quá trình nối thay thế.

Tương tự, chúng tôi đã giúp bạn tổng hợp thông tin trả lời cho câu hỏi thể dị hợp là gì cùng những thông tin liên quan tới thể dị hợp. Kỳ vọng rằng qua bài viết này các bạn sẽ hiểu rõ ràng hơn thể dị hợp là gì trong sinh vật học cùng ý nghĩa của thể dị hợp tử trong di truyền học. 

Xem thêm: Nhân giống vô tính là gì? Tìm hiểu về nhân giống vô tính

Thắc mắc –

[rule_{ruleNumber}]

#Thể #dị #hợp #là #gì #Tìm #hiểu #về #thể #dị #hợp #trong #sinh #học

Bạn thấy bài viết Thể dị hợp là gì? Tìm hiểu về thể dị hợp trong sinh vật học có khắc phục đươc vấn đề bạn tìm hiểu ko?, nếu  ko hãy comment góp ý thêm về Thể dị hợp là gì? Tìm hiểu về thể dị hợp trong sinh vật học bên dưới để bangtuanhoan.edu.vn có thể thay đổi & cải thiện nội dung tốt hơn cho độc giả nhé! Cám ơn bạn đã ghé thăm Website bangtuanhoan.edu.vn

Nhớ để nguồn bài viết này: Thể dị hợp là gì? Tìm hiểu về thể dị hợp trong sinh học của website bangtuanhoan.edu.vn

Phân mục: Là gì?#Thể #dị #hợp #là #gì #Tìm #hiểu #về #thể #dị #hợp #trong #sinh #học

Xem thêm chi tiết về Thể dị hợp là gì? Tìm hiểu về thể dị hợp trong sinh học ở đây:

Nhớ để nguồn: Thể dị hợp là gì? Tìm hiểu về thể dị hợp trong sinh học tại bangtuanhoan.edu.vn

Chuyên mục: Phong thủy

Viết một bình luận